Waarom chronische stress funest is bij een auto-immuunziekte

Als je een auto-immuunziekte hebt, dan heb je waarschijnlijk al wel ontdekt dat stress en jouw ziekte niet echt lekker samengaan. In periodes met meer ‘gedoe’ in je leven speelt je auto-immuunziekte vaak meer op. Maar hoe komt dat nou? En vooral: wat kun je er aan doen? Daar ga ik het in deze blog met je over hebben.

Wat is stress?

Stress is een situatie waarin jij op een niet-comfortabele manier onder druk staat. Dat kan zowel geestelijk ervaren stress als lichamelijk ervaren stress zijn. Geestelijk ervaren stress komt meestal van buitenaf. Het ziet op dingen die je in je leven tegenkomt en waar je niet soepeltjes in mee kunt bewegen. Zoals problemen met je werk, relatie, gezondheid, familie, financiën etc. Lichamelijk ervaren stress komt meestal van binnenuit en gaat over systemen in je lijf die uit balans zijn. Denk aan een verstoorde bloedsuikerspiegel, te hoge bloeddruk of een sluimerende infectie in je lijf.

Hoe reageert je lijf op stress?

Je lichaam activeert in tijden van stress het stresssysteem. Dat zijn communicatielijnen die via je zenuwstelsel en hormonen lopen tussen je brein en de rest van je lijf. Je lijf zorgt er op deze manier voor dat jij goed bent voorbereid op de uitdaging waar je voor staat. Je bloeddruk gaat omhoog, je spieren worden geactiveerd, je hartslag stijgt, je ademhaling wordt sneller, je wordt super alert etc. Je staat klaar om te vechten of vluchten.

Waarom activeert chronische stress je auto-immuunziekte?

Je lijf heeft voor deze stressreactie snel veel water, suiker en zout nodig. Daarom geeft het brein aan de darmwand de opdracht om deze stoffen versneld vanuit de ontlasting de bloedbaan in te brengen. Om dit te doen, maakt de darmwand zichzelf verhoogd doorlaatbaar. En hoewel dat voor overleven noodzakelijk is, geeft dit een bijkomend probleem waar je zeker met een auto-immuunziekte meteen last mee krijgt.

Als de darmwand verhoogd doorlaatbaar is, dan kunnen ook andere dingen dan water, suiker en zout makkelijker de bloedbaan in. Zoals virussen, bacteriën, schimmels, parasieten, toxines etc. die in je darmen op weg zijn om via de ontlasting het lichaam te verlaten. En dat gebeurt ook. Het immuunsysteem registreert deze indringers direct en komt in actie. Stress zorgt dus voor activatie van je immuunsysteem. Bij een auto-immuunziekte is het immuunsysteem al overactief en uit balans. Nog meer activatie is dus echt ongelukkig en geeft vaak meteen meer klachten.

Wat kun je zelf doen?

Het korte antwoord op deze vraag is even simpel als moeilijk, namelijk: meer ontspannen. Het lange (en meer reële) antwoord is, dat je mag leren wat jij en je lijf nodig hebben om vanuit een betere balans door het leven te gaan. En om die balans te bereiken kun je kijken naar de volgende dingen.

Voeding

Eet je de juiste dingen voor jouw lijf en dan met name voor je darmen, zodat je de darmwand niet onnodig belast en daarmee kwetsbaar maakt? En verteer je die voeding ook goed, dus zonder gedoe in je maag, darmen of ontlasting? Voeding en de verwerking daarvan kan een interne bron van stress voor je lijf zijn.

Beweging

Beweeg je regelmatig op een manier die bij jou en jouw energielevel past? Zowel teveel als te weinig beweging is stressvol voor je lichaam en kan het immuunsysteem activeren.

Ontspanning

Lukt het nog om te niksen? Uit het raam te staren voor 15 minuten en daarvan op te laden? Wat helpt jou om echt te ontspannen en doe je dat ook regelmatig of schrap je dat zodra het wat drukker wordt in je leven?

Slaap

Hoeveel uren echt fijne slaap heb je per nacht? Ligt je rond 22.00 uur in bed en slaap je dan vrijwel meteen in of lig je uren wakker? Slaap je door en zo nee, hoe komt dat? Om echt goed te herstellen is een kwalitatief goede nachtrust van gemiddeld 8-9 uur per nacht nodig. Haal je dat en zo nee, hoe komt dat? Kun je daar iets aan verbeteren?

Verbinding

Je verbonden voelen met jezelf, je sociale omgeving, de natuur en iets dat groter is dan jezelf zijn belangrijke ingangen om je stresssysteem tot rust te brengen. Voel jij je nog verbonden? Kun je echt genieten en opladen van sociaal contact? Breng je genoeg tijd met jezelf en in de natuur door? Heb je een spirituele verbinding (in welke vorm dan ook)?

Door naar dit geheel te kijken kun je kalm aan bewegen in de richting van een leven dat veel beter bij jou en jouw lijf past. Hierdoor kun je weer (meer) regie krijgen over jouw auto-immuunziekte. Dat zie ik dagelijks gebeuren als ik met ‘mijn mensen’ werk in het Gezonder, energieker en beter in je vel traject. Benieuwd of dat ook voor jou kan werken?

Meld je dan hier aan voor een gratis Zicht op herstel gesprek, waarin ik je er alles over vertel wat je maar weten wilt en je echt zicht gaat krijgen op hoe jouw weg naar herstel eruit kan zien:

Een glutenvrij dieet is slecht voor je darmmicrobioom

Althans, dat stellen wetenschappers in een recente review. Nu adviseer ik heel veel vrouwen om gluten in ieder geval voor een bepaalde periode te laten staan, zeker bij chronische darmklachten en/of een auto-immuunziekte. Goed dus om eens serieus te kijken naar een glutenvrij dieet en het effect op de darmen, want een gezond darmmicrobioom is bij beide aandoeningen een voorwaarde voor herstel.

Wat is een glutenvrij dieet?

Er zijn verschillende manieren om aan een glutenvrij dieet te komen. De eerste en meest gebruikte manier is dat je brood, crackers en pasta vervangt door glutenvrije alternatieven die uit een fabriek komen. Denk bijvoorbeeld aan allerlei soorten glutenvrij brood, glutenvrije crackers en glutenvrije pasta. De andere manier, die ik aan mijn klanten adviseer, is dat je graanproducten zoals brood, crackers en pasta vervangt door echte volwaardige voeding. Het gevolg is dat je dan onder andere veel meer groenten zult eten.

In de onderzoeken die gebruikt zijn in de wetenschappelijke review was een glutenvrij dieet een dieet waarbij de glutenhoudende graanproducten werden vervangen door glutenvrije alternatieven. Maar wat maakt dat nou uit voor je darmmicrobioom?

Glutenvrije producten: rijk aan suiker en arm aan vezels

Als je kijkt naar de ingrediënten van veel glutenvrije producten die in een fabriek worden gemaakt dan zie je dat ze meestal bomvol zitten met maïszetmeel, aardappelzetmeel en rijstzetmeel. Maïs, aardappel en rijst bevat veel meer koolhydraten (suikers) en veel minder vezels dan glutenhoudende granen zoals tarwe en spelt.

Vezels zijn heel belangrijk voor het hebben en houden van een gezond darmmicrobioom. Verder is al veel langer bekend dat een voedingspatroon met veel suikers een negatief effect heeft op je darmflora. Het zorgt voor een afname van de diversiteit van je darmmicrobioom en hoe diverser je darmmicrobioom hoe groter de kans dat je gezond bent en blijft.

Dus dat de onderzoekers ontdekten dat het darmmicrobioom op de glutenvrije producten een afname van gezonde darmbacteriën zoals Lactobacillen en Bifidobacteriën lieten zien, is te snappen als je deze bacteriën meer suikers en minder (vezels) te eten geeft. De conclusie dat een glutenvrij slecht is voor je darmmicrobioom lijkt me echter ongenuanceerd en voorbarig.

Wat is een gezond glutenvrij dieet?

Uit de review komt ook naar voren dat het Mediterraanse dieet zorgt voor een rijk en divers microbioom. Het Mediterraans voedingspatroon is rijk aan groenten, fruit, extra vierge olijfolie, noten, zaden, vette vis en kent een beperkte inname van vlees en volle granen. Het voedingspatroon is hierdoor rijk aan vezels (door de groenten, fruit, noten, zaden en volle granen), rijk aan polyfenolen (uit de groenten en het fruit), rijk aan omega 3 vetzuren (uit de vis) en arm aan suikers (door het beperken van graanproducten).

Een glutenvrij voedingspatroon waarbij je granen vervangt door groenten en verder aanvult met de hiervoor genoemde Mediterraanse voeding is dus een hele goede basis voor een stevig en uitgebalanceerd darmmicrobioom.

Dat is precies wat ik mijn klanten adviseer. Ik zie vervolgens in de praktijk terug wat de onderzoekers aangeven, namelijk dat het darmmicrobioom van mijn klanten verbetert. Dat is te zien omdat de vrouwen waarmee ik werk opknappen als ze hun voeding op deze manier aanpassen. Ze krijgen hun chronische darmklachten en/of auto-immuunziekte onder controle en zitten weer lekker in hun vel.

Een goed uitgevoerd glutenvrij voedingspatroon is dus helend en ondersteunend voor een robuust, divers en gezond darmmicrobioom. De conclusie van de wetenschappers uit deze review over het glutenvrij dieet leg ik dus met een gerust hart naast me neer.

Aan de slag met jouw darmmicrobioom?

Wil jij ook ontdekken wat een gezond en divers darmmicrobioom doet voor jouw chronische darmklachten en/of auto-immuunziekte? Meld je dan hier aan voor een gratis Zicht op herstel gesprek, waarin ik je er alles over vertel wat je maar weten wilt:

Hoe ook jouw auto-immuunziekte onder controle kan komen

Een auto-immuunziekte onder controle krijgen en houden is niet altijd simpel. Daarmee zeg ik waarschijnlijk niks nieuws. Dat heb je allang zelf ervaren. Maar het kan wel. De eerste stap is meestal medicatie. Dat helpt vaak enorm. Soms is dat niet voldoende. Dan is er meer nodig om de balans in je lijf te herstellen. Hoe dat ‘meer’ eruit kan zien als je mijn hulp daarbij vraagt, lees je hier.

De darm speelt een hoofdrol in mijn aanpak

Als je een auto-immuunziekte hebt, dan heb je in je darmen wat te doen. Waarom ik dat zeg, kun je uitgebreider hier lezen. De darm speelt dan ook een hoofdrol in mijn aanpak om regie te krijgen over jouw auto-immuunklachten.

En ondanks dat er nog steeds MDL-artsen zijn die zeggen dat het voor de darm niet uitmaakt wat je eet, is dat echt onjuist. De darm reageert wel degelijk op de voeding die er doorheen komt. Dat blijkt meer en meer ook uit wetenschappelijke studies die worden gedaan. Mijn aanpak van de darmen begint dan ook altijd daar: bij voeding.

(De juiste) Voeding is de basis bij auto-immuunziekte

Veel vrouwen met een auto-immuunziekte eten dagelijks voedsel dat hun darmen irriteert of beschadigt. Het gevolg is een immuunreactie in je darm. Een actief immuunsysteem kenmerkt zich door ontstekingen. Ontstekingen geven schade ter plaatse en die schade activeert op zichzelf het immuunsysteem weer. Een hele fijne vicieuze cirkel (not). Zeker bij een auto-immuunziekte waar het immuunsysteem al zo ongelooflijk hard aan het werk is, zit je niet op nog meer immuunactiviteit te wachten.

De voeding uit het menu halen die de darm irriteert is dus de eerste stap om deze vicieuze cirkel te doorbreken. Dat kan op verschillende manieren: cold turkey (meestal niet aan te bevelen) of in stapjes (die route adviseer ik meestal). Zo kun jij wennen aan het nieuwe voedingspatroon en krijgt je lijf toch al snel de benodigde rust.

Maar het gaat niet alleen om het niet meer eten van voeding die schade kan geven. Even belangrijk is het om voeding te eten die de darmen helpt helen en een pak voedingsstoffen bevat die het lichaam ondersteunen bij al dat herstelwerk. Dus die voeding voegen we toe. Vaak is dat voeding dat niet of nauwelijks wordt gegeten of niet in voldoende mate.

Voor de meeste vrouwen betekent dit dat hun voeding op de schop gaat. Maar nogmaals, dat hoeft niet ineens en hoef je ook niet alleen te doen. En het gevolg is vaak dat er binnen 30 dagen mooie resultaten zijn. Zeker bij auto-immuunziekte van de darmen gaat dit heel snel.

Herstel van de spijsvertering en darmwerking

Zodra de voeding is aangepast, is het tijd om de spijsvertering en darmwerking te ondersteunen en herstellen. Vaak zitten daar belangrijke stukjes van de puzzel. Een spijsvertering die niet goed werkt, voorkomt namelijk dat je al die gezonde voeding kunt opnemen in je lichaam. Bovendien verstoort het de samenstelling van het darmmicrobioom. Dat heet een dysbiose. Een dysbiose is een mogelijke oorzaak van het niet onder controle komen van een auto-immuunziekte.

In deze fase zet ik naast voeding vaak ook ondersteuning in van fytotherapie (kruidenpreparaten) en voedingssupplementen. Dat werkt meestal heel mooi.

Op weg naar een voedingspatroon dat past

Als het lichaam rust heeft gekregen en de spijsvertering en darmen beter functioneren, wordt het tijd om te ontdekken welk voedingspatroon nu echt bij jou past. We gaan dan de voeding die we eerder uit het menu hebben gehaald stap voor stap herintroduceren. Je lijf geeft daarbij meestal feilloos aan welke voeding wel past en welke niet. Voeding die niet past (op dit moment) geeft klachten en voeding die wel past niet. Heel simpel eigenlijk.

Het is namelijk nooit de bedoeling dat je de rest van je leven op een beperkt dieet staat. We gaan zo snel als verantwoord is op zoek naar het voedingspatroon dat geen klachten geeft en zo min mogelijk beperkingen kent. Dat is een proces van vallen en opstaan. Van leren wat wel lukt en wat niet. Daarom is het ook zo fijn om dat onder begeleiding te doen. Dat geeft steun en houvast.

Helen van een auto-immuunziekte gaat niet alleen over voeding en de darm

Regie krijgen over je auto-immuunziekte gaat echter over meer dan voeding en de darmen. Het gaat ook over stressreductie, zingeving, je verbinden met jezelf en met liefdevolle mensen om je heen. Het gaat ook over buiten zijn in de natuur, in de zon. En soms gaat het ook over trauma en de verwerking daarvan. Want als hier iets niet klopt, dan kan dat het immuunsysteem activeren.

Al deze facetten passeren dus de revue in mijn traject. Sommige delen daarvan kan ik zelf met je aanpakken en voor andere dingen (zoals traumaverwerking) werk ik samen met goed opgeleide professionals die dat stuk heel goed kunnen.

Het mooie is dat door deze puzzelstukjes ook te leggen er nog meer rust en herstel in het lijf kan ontstaan. Daardoor kan voeding die eerder niet lukte op een later moment misschien alsnog met succes toegevoegd worden aan je menu. En zo kom je meestal in een aantal maanden (soms langer) op een plek te staan qua gezondheid die veel beter in balans is. Met veel meer energie en een pak minder klachten.

Je moet het zelf doen maar hoeft het niet alleen te doen

Ben jij klaar om jouw proces aan te gaan? En lijkt het je fijn als ik je daarbij zes maanden individueel en persoonlijk begeleid? Zodat je ook echt de tijd en ruimte hebt om je weg hierin te vinden en te zien of ook jouw auto-immuunziekte onder controle komt? Dan is mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject echt iets voor jou. Meer weten?

Meld je dan hier aan voor een gratis online Zicht op herstel gesprek, waarin ik je er alles over vertel wat je maar weten wilt:

Auto-immuunziekten: hoe ontstaan ze en heb je daar invloed op?

Auto-immuunziekten komen niet uit de lucht vallen. Daar gaat iets aan vooraf. Altijd. Weten wat dat is, biedt aanknopingspunten voor de route terug richting herstel. En, ja, we een auto-immuunziekte nog altijd niet kunnen genezen. Maar we kunnen wel veel doen om de ziektelast fors te beperken. Zo kun je leren op een fijne manier te leven met je auto-immuunziekte. Je weet dan aan welke knoppen je kunt draaien om de ziekte weer in remissie te krijgen en te houden.

Dus welke risicofactoren zijn er voor het krijgen van auto-immuunziekten?

1. Een genetische gevoeligheid voor auto-immuunziekte

Van je ouders krijg je een set genen die mogelijk een gevoeligheid bevatten voor het ontwikkelen van auto-immuunziekten. Dat wil echter niet zeggen dat je een dergelijke ziekte ontwikkelt. Het is namelijk pas in de combinatie van deze gevoeligheid met de overige risicofactoren voor het krijgen van een auto-immuunziekte dat deze genen geactiveerd worden en een probleem vormen.

Je genetische opmaak is dus niet de oorzaak van je auto-immuunziekte.

Bovendien blijkt op dit moment dat de genetische component slechts voor 33% verantwoordelijk is voor het krijgen van een auto-immuunziekte. En dat is heel goed nieuws.

2. Omgevingsfactoren spelen een belangrijke rol

Wat je tegenkomt in je leefomgeving speelt een belangrijke rol bij het al dan niet ontstaan van een auto-immuunziekte. Bijvoorbeeld hoeveel blootstelling aan zon je hebt en daarmee hoe goed je jouw vitamine D op peil kunt houden. Een goede vitamine D spiegel is belangrijk voor een goede werking van jouw immuunsysteem.

Maar ook infecties kunnen een rol spelen. Bij een infectie maakt het immuunsysteem afweerstoffen aan die de oorzaak van de infectie aanvallen (een bacterie, virus of parasiet). Soms echter maakt het hierbij ook afweerstoffen aan die het eigen lichaam aanvallen. Zo kan een tekenbeet, keelontsteking, buikgriep of darmparasiet de trigger zijn die de genetische gevoeligheid voor auto-immuunziekten activeert. Hierdoor kan de ziekte ontstaan.

Schommelingen in je hormonen kunnen eveneens een factor zijn. Veel vrouwen met een auto-immuunziekte weten dit. Vrouwelijke geslachtshormonen spelen namelijk een grote rol bij het in balans houden van het immuunsysteem. Grote schommelingen in deze hormonen zoals bij een zwangerschap of tijdens de overgang kunnen een gevoeligheid voor een auto-immuunziekte activeren. Hierdoor kan de ziekte ontstaan of opvlammen.

Tot slot moet je bij omgevingsfactoren denken aan zware metalen, medicijnen, roken, UV straling, bestrijdingsmiddelen die op je voeding zitten, plastics in je voeding of drinkwater etc.

3. De invloed van voeding en leefstijl bij auto-immuunziekten is groot

Onze westerse manier van leven is een serieuze risicofactor voor het ontwikkelen van auto-immuniteit. Dat komt omdat deze leefstijl een grote druk legt op de darmwerking en met name vaak zorgt voor een verhoogd doorlaatbare darmwand (in de volksmond een lekke darm genoemd).

Chronisch stress hebben en/of dagelijks voeding eten die rijk is aan antinutriënten zoals gluten zorgt er voor dat de darmwand verhoogd doorlaatbaar wordt. Hierdoor kunnen pathogenen (beesten waar je ziek van kunt worden), onverteerde voeding en gifstoffen die in de ontlasting zitten de bloedbaan in komen. Het gevolg is een actief immuunsysteem. Als dat dag-in-dag-uit aan de hand is, dan loop je het risico dat je immuunsysteem uit de rails gaat lopen en het eigen weefsel gaat aanvallen.

Maar ook andere aspecten van onze westerse leefstijl helpen niet. Denk aan onvoldoende beweging, slecht slapen, alcohol gebruik, medicatie, suikers in de voeding…. het zijn allemaal dingen die het darmmicrobioom verstoren. Een verstoord darmmicrobioom maakt de darmwand kwetsbaar en kan deze ook verhoogd doorlaatbaar maken.

Het goede nieuws

Na het lezen van dit blog denk je misschien dat je overgeleverd bent aan het lot. Je leeft nu eenmaal hier in het Westen en hebt op lang niet alles invloed. Dat laatste klopt zeker, maar het eerste niet. Want voeding en leefstijl blijkt een hele grote invloed te hebben op het onder controle krijgen en houden van een geopenbaarde auto-immuunziekte. En daar kun je zelf iets mee. Daar heb je grip op.

Ik zeg niet dat de keuzes die je dan moet maken altijd makkelijk zijn, want dat zijn ze zeker in de beginfase niet. Maar de resultaten zijn vaak zodanig dat het deze soms lastige keuzes meer dan waard maakt. En natuurlijk moet je de aanpassingen in je voeding en leefstijl zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Ik heb al heel veel vrouwen geholpen en help jou eveneens met liefde en plezier je weg vinden in het terugkrijgen van de regie op jouw auto-immuunziekte.

Mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject is er speciaal op gemaakt. Lijkt je dat wat? Meld je dan gerust aan voor een gratis Zicht op herstel gesprek, dan kunnen we kennismaken en kan ik je precies vertellen hoe ik ook jou kan helpen. Aanmelden voor dit gesprek kan hier:

Voedingsintoleranties liggen meestal NIET aan het voedingsmiddel

Voedingsintoleranties gooien bij veel vrouwen behoorlijk roet in het spreekwoordelijke eten. Er is weinig dat zo frustrerend is, als het eten van gezonde voeding en daar dan van je lijf een hoop gedoe en ‘commentaar’ op krijgen in de vorm van lichamelijke of mentale klachten. Bovendien is de reactie vaak ook heel lastig te voorspellen. De ene keer reageer je wel op het voedingsmiddel, de andere keer niet. Dat maakt dat je blijft zoeken naar het voedingsmiddel dat de boosdoener is.

Veelvoorkomende voedingsintoleranties

Er zijn verschillende voedingsmiddelen die intoleranties kunnen opleveren. Glutenhoudende granen (zoals tarwe, spelt, rogge en gerst) zijn vaak de boosdoener, net als zuivel. Maar ook allerlei soorten groenten en fruit kunnen voedingsintoleranties uitlokken. Denk bijvoorbeeld aan tomaten, aardbeien, citrusvruchten, koolsoorten, gefermenteerde groenten…. de lijst is eindeloos.

Welk voedingsmiddel is de boosdoener?

Het achterhalen welk voedingsmiddel de boosdoener is, is niet altijd even eenvoudig. Daarover schreef ik eerder al deze blog. De gouden standaard is een eliminatie- en provocatiedieet. Dat is een stevige interventie die ik regelmatig inzet bij mijn klanten. Het geeft vaak direct verlichting van de klachten. Het punt is wel dat je er dan nog niet bent. Want hoewel je dan weet welk voedingsmiddel de klachten geeft… dit voedingsmiddel is meestal niet de oorzaak van het probleem. Die oorzaak ligt ergens anders.

Oorzaken van voedingsintoleranties

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken waarom iemand een intolerantie ontwikkelt voor bepaalde voeding. Een van de oorzaken is de ziekte coeliakie. In dat geval ben je intolerant voor gluten. Dat is een van de weinige gevallen waarbij het voedingsmiddel (glutenhoudende granen) wel de boosdoener van de reactie is. In de meeste gevallen ligt de oorzaak echter elders.

Een slechte spijsvertering is bijvoorbeeld een grote oorzaak van voedingsintoleranties. Als de spijsvertering niet goed werkt, dan verteer je je voeding niet goed (genoeg). Er komen dan onvolledig verteerde voedingsresten in de dikke darm terecht, wat het darmmicrobioom verstoort. Dit kan allerlei klachten geven na het eten.

Een (al dan niet genetische) gevoeligheid voor histamine is een andere onderliggende oorzaak van voedingsintoleranties. En hoewel we die genetische component niet kunnen wegnemen, kunnen we wel zorgen dat de verstoorde histamine-balans verbetert en het lichaam histamine beter kan managen. Dit zorgt meestal voor fors minder reacties op voeding.

Veel reacties op groenten (en vaak ook reacties op zuivel) zijn verder het gevolg van een verstoord darmmicrobioom. De bacteriën in jouw darmen helpen mee om de vezels in groenten (en de lactose in zuivel) te verteren. Als de balans in je darmflora verstoord is en je de juiste beestjes voor deze klus niet of onvoldoende hebt, dan gaat het dus mis met de vertering. Dat uit zich in allerlei klachten na het eten van deze voeding.

Tot slot is chronische stress ook een grote onderliggende oorzaak van voedingsintoleranties. Bij stress gaat de spijsvertering onderuit, wat – zo las je hiervoor al – zorgt voor een slechte vertering en een verstoord darmmicrobioom. Met allerlei klachten tot gevolg.

Het aanpakken van de oorzaak is vaak de oplossing

Door het aanpakken van de oorzaak van de klachten verdwijnen voedingsintoleranties vaak als sneeuw voor de zon. Maar niet altijd. Een overgevoeligheid voor histamine of bepaalde (FODMAP) vezels in groenten en fruit blijft soms een zwakke plek. Maar meestal zie ik ook in die gevallen serieuze verbetering van de klachten en heeft de klant veel meer tools in handen om de gevoeligheid onder controle te houden. De zoektocht is dan voorbij en een nieuwe balans gevonden. Hoe fijn is dat?

Iets voor jou?

Ben jij ook helemaal klaar met jouw voedingsintoleranties en wil je onder begeleiding de oorzaak daarvan vinden en aanpakken? Plan dan gerust een gratis Zicht op herstel gesprek in, dan kunnen we kennismaken en kan ik je precies vertellen hoe ik ook jou kan helpen. Aanmelden voor dit gesprek kan hier:

Diversiteit van je microbioom is de sleutel tot succes

Een mens bestaat voornamelijk uit microben. Dat klinkt misschien een beetje ranzig maar het is een gegeven dat we voor ruim 90% bestaan uit beestjes. De rest zijn menselijke cellen. Genetisch gezien ben je dus maar voor een klein stukje ‘van je vader en je moeder’ en voor het grootste deel ‘van de beestenboel’ in en op je lijf. En dat is heel goed nieuws!

De genen die je van je ouders hebt meegekregen kun je namelijk niet veranderen, maar die beestenboel waar je dus voornamelijk uit bestaat wel.

Je hebt meerdere microbiomen

Het darmmicrobioom is niet het enige microbioom waarover je beschikt. Je hebt ook een mondmicrobioom (jakkes, beesten in mijn mond 🙈), een huidmicrobioom (ik dacht al ‘wat voel ik daar kruipen?’ 🤣), een longmicrobioom, een vaginaalmicrobioom etc. En die hele beestenboel werkt ook nog eens fijn samen met elkaar. In goede en in slechte zin. Een verstoring in het ene microbioom geeft dan ook vaak een verstoring in het andere microbioom.

Het meeste onderzoek is tot op heden gedaan naar het darmmicrobioom, dus laten we daar eens dieper naar gaan kijken. Want het beïnvloeden van de beestenboel daar, heeft groot effect op de rest van de huisdieren waar je mee rondloopt en daarmee op je algehele gezondheid.

Diversiteit van je microbioom is belangrijk

Je darmmicrobioom is je eerste afweermechanisme tegen pathogenen die je binnenkrijgt via de lucht, voeding en ander contact met je omgeving. Even zoenen met je lief zorgt bijvoorbeeld voor een forse uitwisseling van microben over en weer. Dat zullen meestal gunstige microben zijn maar er kunnen ook minder gunstige rakkers tussen zitten.

Hoe groter de diversiteit van je eigen microbioom is, hoe beter je bestand bent tegen nieuwe beesten die binnen komen. Die krijgen dan meestal weinig kans om zich in jouw darm te gaan vestigen en dat houdt jou gezond. De kans dat je van een ‘foute’ microbe die binnenkomt ziek wordt, is kleiner bij een goed en divers darmmicrobioom.

De oorzaak van minder diversiteit in je darmflora

Helaas zorgen veel ‘moderne’ leefstijlfactoren voor een afname van de diversiteit van je microbioom. We eten veel te weinig vezels en veel te weinig gevarieerd. De meeste mensen bewegen nauwelijks (en nee, af en toe iets aan sport doen is niet genoeg) en hebben teveel stress. Antibiotica wordt nog altijd veel gebruikt en zit ook deels in de voedselketen, zodat je het ook via je water en voeding binnenkrijgt. Daarnaast hebben medicijnen, zoals maagzuurremmers en pijnstillers, ook een negatief effect op de samenstelling van je microbioom.

Kortom, veel vrouwen lopen rond met een verminderde diversiteit van hun darmflora.

Een lage diversiteit van je darmmicrobioom geeft klachten

Hoe minder divers de samenstelling van je darmbeestjes is, hoe meer gedoe er kan ontstaan in je darmen. Klachten of aandoeningen waar je meer risico op loopt bij een verminderde diversiteit van je darmflora zijn onder andere:

  • prikkelbaredarmsyndroom (PDS)
  • voedingsintoleranties
  • inflammatoire darmziekten (Crohn, colitis ulcerosa)
  • andere auto-immuunziekten
  • overgevoeligheid voor infecties
  • chronische vermoeidheid

Een lage diversiteit van je darmflora geeft dus vaak gedoe in je darmen en vermoeidheid.

De diversiteit van je microbioom verbeteren met voeding

Als je jouw darmflora wilt verbeteren, dan moet je de voeding van die flora beïnvloeden. Met andere woorden: je moet andere dingen eten dan je nu doet. Minder granen en meer groenten. Meer gevarieerd en minder geraffineerd. Echte volwaardige voeding eten, zelf koken en ingrediënten daar waar mogelijk kopen van een goede (biologische) kwaliteit.

De darmflora reageert daarop meestal binnen 2 dagen, maar het duurt maanden tot jaren voordat het microbioom wezenlijk en stabiel is veranderd. En dat merken mijn klanten ook. Anders eten geeft vaak snel verlichting, maar even een uitstapje maken naar hun oude voeding geeft al heel snel weer de oude klachten. Daarom is met je voeding aan de slag gaan ook geen dieet of therapeutische interventie, het is een verandering van leefstijl. Want alleen zo kun je bestendig je darmmicrobioom de goede kant op krijgen en houden.

Meer weten over hoe je je darmen gezond krijgt en houdt? Download dan mijn gratis e-boek ‘Lekker in je vel zonder darmklachten’. Dat kun je hier aanvragen:

Korte keten vetzuren …. cruciaal voor gezonde darmen

Een onderliggende oorzaak van chronische darmklachten en auto-immuunziekten zijn ontstekingen die in de darm actief zijn. Soms zijn dat sluimerende ontstekingen waar je niet heel veel weet van hebt en soms zijn het hele aanwezige, actieve ontstekingen, zoals iedereen die met de ziekte van Crohn of colitis wel kent.

Het tot rust brengen van ontstekingen in de darmen is in dat geval een eerste stap op weg naar herstel van de klachten die gepaard gaan met chronisch gedoe in je darmen of een auto-immuunziekte. Korte keten vetzuren spelen hierbij een belangrijke rol. Maar wat zijn korte keten vetzuren nu precies, wat doen ze en hoe komen we eraan?

Wat zijn korte keten vetzuren?

Korte keten vetzuren zijn stoffen die door ons darmmicrobioom worden geproduceerd. Het zijn restproducten die onze darmbeestjes uitscheiden voornamelijk na het fermenteren van de vezels uit onze voeding. Afhankelijk van het soort bacteriën worden verschillende soorten korte keten vetzuren gemaakt. De drie belangrijkste zijn acetaat, butyraat en propionaat.

Waarom zijn korte keten vetzuren belangrijk voor je gezondheid?

Korte keten vetzuren hebben een groot aantal functies in ons lijf. Ze zorgen voor ongeveer 10% van jouw totale energiebehoefte door de dag heen. De meeste van mijn klanten geven dan ook aan dat ze meer energie hebben als we aan het darmmicrobioom aan het werken zijn. Dat komt deels door meer productie van korte keten vetzuren.

Verder helpen deze vetzuren bij het verteren van je voeding, het reguleren van je zenuwstelsel en hormonen, het ontgiften van toxinen en het trainen van ons immuunsysteem om adequaat te reageren. En daarmee raken we misschien wel aan de allerbelangrijkste functie van korte keten vetzuren, namelijk dat ze ontstekingen in de darmen reguleren en het immuunsysteem tot rust brengen. Dat is essentieel voor het tot rust brengen van chronisch gedoe in je darmen of het in remissie komen van een auto-immuunziekte.

Wat betekent dit dan voor de voeding die wij eten?

De meeste korte keten vetzuren worden geproduceerd in reactie op het fermenteren van de vezels in onze voeding. Vezels tref je aan in volle granen, groenten en fruit. Nu zijn granen meestal niet geschikt als je chronische darmklachten hebt en zeker geschikt niet als je een auto-immuunziekte hebt. Maar groenten en fruit mag je bij deze aandoeningen zoveel eten als je lekker vindt. Bovendien bevatten groenten en fruit naast vezels nog heel veel andere stoffen die je herstel bevorderen, zoals vitaminen, mineralen en bio-actieve plantstoffen. Groenten en fruit zijn dus je beste optie voor meer korte keten vetzuren in je darmen. Daar zit wel een ‘maar’ aan.

Als groenten eten lastig is….

Als je darmmicrobioom niet in evenwicht is, dan vind je het misschien heel lastig om al die groenten en fruit te verteren. Je krijgt er een opgeblazen gevoel van, winderigheid, slechte ontlasting of zelfs obstipatie. Dan heb je op dat vlak dus nog wat werk te doen. En aangezien een verstoord darmmicrobioom een van de grootste onderliggende oorzaken is van chronische darmklachten of een auto-immuunziekte is de kans groot dat je deze stap inderdaad eerst moet zetten voordat je comfortabel de hoeveelheid groenten kunt eten die je nodig hebt voor een stevige productie van korte keten vetzuren.

Als dat het geval is, begin dan met het voorzichtig in kleine beetjes ophogen van de hoeveelheid groenten die je eet. Zorg ervoor dat deze groenten gekookt, gewokt, roergebakken etc. zijn. Verwerk ze in puree, soep, warme lunchsalades etc. Dat is veel makkelijker te verteren en toch al heel helpend. Het geeft je de tijd om op zoek te gaan naar jouw oorzaken en oplossingen, terwijl je toch al je darmen aan het voorzien bent van wat ze uiteindelijk nodig hebben.

Colitis ulcerosa: kun je daar met voeding iets mee?

Bij auto-immuunaandoeningen van de darmen ligt het voor de hand om na te denken over de vraag of voeding daarbij een rol speelt. Regelmatig hoor ik van mijn klanten met een auto-immuunziekte van de darmen dat ze van hun MDL-arts te horen krijgen dat voeding geen rol speelt. Dit antwoord is echter veel te kort door de bocht en ook onjuist. Wat deze arts waarschijnlijk bedoelt is: “daar is nog geen sluitend wetenschappelijk bewijs voor”. En dat klopt.

Maar voeding speelt wel degelijk een rol bij ziekten van de darmen. Zeker bij colitis ulcerosa (maar ook bij de ziekte van Crohn) is er zoveel winst te behalen met de juiste voeding. Dat zie ik dagelijks in mijn praktijk gebeuren. En laten we vooral niet wachten tot het wetenschappelijk bewijs is verzameld voordat jij hier in je eigen leven profijt van gaat hebben.

Wat is colitis ulcerosa?

Colitis ulcerosa (hierna: colitis) is een auto-immuunziekte waarbij de dikke darm chronisch ontstoken is. Daarom noemen we colitis ook wel een inflammatoire darmziekte.

Opvallend aan de ziekte is dat er periodes zijn waarin er meer en periodes zijn waarin er minder ontstekingen actief zijn in de dikke darm. Qua symptomen moet je denken aan:

  • diarree (vaak met bloed bij de ontlasting),
  • buikpijn,
  • vermoeidheid,
  • afvallen,
  • gedoe in je spijsvertering zoals misselijkheid en een opgeblazen buik.
  • Ook koorts of een continue lichte temperatuursverhoging kan voorkomen.

Kortom, colitis geeft een hoop ‘gedoe’ in je lijf.

Hoe ontstaat colitis?

Het precieze werkingsmechanisme achter het ontstaan van colitis is in de literatuur nog niet opgehelderd. Wel is duidelijk dat er verschillende factoren een rol spelen. Zo is er een genetische component, dus mensen met colitis hebben een genetische gevoeligheid voor de ziekte. Maar er is meer nodig om de ziekte dan tot expressie te brengen. En dat meerdere kan zitten in de werking van je immuunsysteem, de samenstelling van je microbioom en in omgevingsfactoren zoals voeding en leefstijl maar ook antibiotica gebruik en het oplopen van infecties.

Allerlei dingen kunnen dus de trigger zijn die de genetische gevoeligheid voor colitis activeert, waarna de ziekte zich kan openbaren.

Hoe voeding kan helpen bij colitis

Voeding kan op verschillende manieren invloed hebben op het ziekteverloop van colitis. Zo weten we van bepaalde voedingsmiddelen dat ze de darmen irriteren of beschadigen. Granen zijn daar een mooi en bekend voorbeeld van. Deze irritatie of beschadiging activeert het immuunsysteem en zorgt voor het opvlammen van ontstekingen in de darm. Dat is bij colitis niet zo handig.

Het stoppen van het eten van voeding die de darmen irriteert, is een manier om meer grip op je ziekte te krijgen.

Maar voeding kan ook helpen om de darm goed te onderhouden. Dat komt omdat voeding ook invloed uitoefent op de samenstelling van jouw darmmicrobioom. Verschillende soorten bacteriën in je darmen eten verschillende soorten voeding. Zo eten bacteriën die ondersteunend zijn voor je gezondheid graag bepaalde groenten, zoals blad- en stengelgroenten. Terwijl bacteriën die een meer ondermijnende rol op je gezondheid kunnen spelen nou niet zulke groenliefhebbers zijn.

Meer eten wat jouw eigen, gezonde darmbeestjes graag eten is een andere manier om je ziekte onder controle te krijgen.

Hoe kom je er nu achter wat werkt voor jou?

Over het algemeen is een voedingspatroon dat bestaat uit echte, volwaardige en bij voorkeur biologische voeding een goede eerste stap als je colitis hebt. Dus stoppen met dingen eten die uit een fabriek komen is essentieel. Maar dan ben je er nog niet.

In mijn ervaring spelen er bij mensen met colitis meestal een of meerdere voedingsintoleranties. Die zul je boven water moeten krijgen. Dat kan het meest betrouwbaar via een eliminatie- en provocatie dieet. Daarover schreef ik eerder al deze blog.

Door uit de voeding te halen waar je lijf niet zo lekker op gaat, komt er ‘rust in de tent’ en kan je darm helen.

Dat proces kunnen we met voeding ondersteunen. Waarna je kunt gaan ontdekken wat voor jou nu echt werkt met voeding, maar ook in je leefstijl. Ook daar is vaak heel veel winst te behalen.

Zo ga je steeds beter voelen wat jij nodig hebt om lekker in je vel te zitten, meer energie te hebben en weer te kunnen focussen op waar het voor jou in het leven om te doen is. Benieuwd naar hoe ik je in mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject juist hiermee kan helpen? Boek dan gerust een gratis Zicht op herstel-gesprek in. Ik help je graag verder.

Het eliminatie- en provocatie dieet

In mijn vorige blog heb ik het gehad over het feit dat voedingsintoleranties een hele grote onderliggende oorzaak zijn van het ontstaan en actief blijven van een auto-immuunziekte. Het opsporen van deze intoleranties is dus een belangrijke stap naar het krijgen van grip op je aandoening. Dit opsporen die je het meest betrouwbaar met een eliminatie- en provocatie dieet.

Wat is het eliminatie- en provocatie dieet?

Bij het eliminatie- en provocatie dieet zoals ik dat inzet bij auto-immuunziekten halen we eerst alle mogelijke triggers voor de darmen uit de voeding. Tegelijkertijd voegen we voeding toe die de darmwand en het microbioom kan helen en sterker kan maken. Zeker bij auto-immuunziekten van de darmen zie ik meestal binnen 30 dagen prachtige dingen gebeuren. Maar ook bij psoriasis of reumatoïde artritis kunnen resultaten snel zichtbaar zijn.

Zodra dit het geval is, gaan we kalm aan voeding herintroduceren om van jouw lijf te ‘horen’ of het lijf deze voeding wel of niet oké vindt voor nu. Zo kom je tot een voedingspatroon dat op dit moment geen klachten geeft en zo min mogelijk beperkingen. Uiteraard werken we ondertussen aan het nog verder ondersteunen van je darmen (en rest van je lijf), zodat je hopelijk steeds meer voeding gewoon weer kunt terug pakken en eten.

Voor wie is het een geschikte aanpak?

Het eliminatie- en provocatie dieet is een geschikte aanpak voor alle soorten auto-immuunziekten. Maar het kan zeker ook zinvol zijn bij mensen met chronische darmklachten of andere chronische klachten die enige verbinding met de darmen hebben (en welke aandoening heeft dat nu niet?).

Het is wel belangrijk dat je bereid bent om een periode serieus met je voeding aan de slag te gaan en open staat om tijdelijk dingen echt anders te doen dan je nu doet. Uiteraard ben ik er voor je tijdens het inzetten van deze interventie. Je moet het weliswaar zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Maar als jij liever niet al teveel verandert aan je voedingspatroon, dan is het eliminatie- en provocatie dieet voor jou niet geschikt.

Hoe streng moet je het eliminatie- en provocatie dieet opvolgen?

Hier kan ik heel kort over zijn. Je moet het strikt opvolgen. Op alle dagen. Zeker de eerste 30 dagen. Mogelijk iets langer. Dat hangt er vanaf hoe snel je resultaten gaat zien. Daarna ga je voeding terug introduceren in je menu. Ook dat zul je strikt moeten doen. Anders kun je niet duidelijk zien welke voeding reacties geeft in je lijf en welke niet. Maar als het goed is, heb je snel resultaten gezien en voel je je veel beter. Dat maakt het allemaal ook veel makkelijker om te doen.

Mag ik dan nooit meer mijn lievelingsvoedsel eten?

Dat weet ik niet. Dat is enerzijds aan je lijf om te bepalen. Die geeft aan of het oké voeding is of toch niet. Anderzijds is het ook zo dat het helen van je lijf tijd vraagt en dat dingen die in het begin niet lukken om weer te eten een aantal maanden later wel lukken. Maar als jouw lievelingsvoedsel pasta, pizza, roze koeken is, dan vrees ik dat de kans groot is – zeker bij een auto-immuunziekte – dat je dit inderdaad voor een langere tijd (mogelijk altijd) mag laten staan. Granen en auto-immuunziekten gaan heel slecht samen voor de meeste vrouwen.

Is het tijd voor serieuze actie?

Voel jij na het lezen van deze blog dat het tijd is om serieus met je auto-immuunziekte aan de slag te gaan en voeding in te zetten als medicijn? Meld je dan gerust aan voor een gratis Zicht op herstel-gesprek. Dan krijg je meer zicht op hoe ik je in mijn ‘Gezonder, energieker en beter in je vel – traject’ hiermee kan helpen en hoe dit er specifiek voor jou uit kan zien.

Voedingsintoleranties: een grote oorzaak bij auto-immuunziekten

De vrouwen die ik in mijn praktijk begeleid om hun auto-immuunziekte onder controle te krijgen, zijn allemaal bij mij terechtgekomen omdat ze zich de vraag stelden of voeding iets voor hen kon betekenen. Dat is zeker bij een auto-immuunziekte een hele terechte vraag. Het antwoord daarop is bijna altijd: ja.

Lang niet elke vrouw denkt hierbij aan een mogelijkheid van een voedingsintolerantie, terwijl dat een van de grote onderliggende oorzaken is dat een auto-immuunziekte kan ontstaan en actief kan blijven. Je eet immers meerdere keren per dag en vaak komen in grote lijnen dezelfde voedingsmiddelen in die maaltijden terug.

Het ontdekken en aanpakken van voedingsintoleranties is bij auto-immuunziekten een belangrijke stap richting het onder controle krijgen van deze aandoening.

Wat zijn voedingsintoleranties?

Een voedingsintolerantie is een negatieve reactie op normale voeding. Die reactie kan heel divers en ook heel diffuus zijn. Hij kan fysiek zijn of mentaal. Bovendien ontstaat deze reactie meestal vertraagd. Daarmee bedoel ik dat hij meestal niet direct na het eten opkomt, maar ergens in de uren of dagen erna. Dat is ook de reden dat veel vrouwen met een auto-immuunziekte niet meteen denken aan een voedingsintolerantie als een van de oorzaken van hun klachten. Toch zou je dat wel moeten doen.

Verschillende manieren om voedingsintoleranties te ontdekken

Er zijn verschillende mogelijkheden om een voedingsintolerantie op te sporen. Helaas doen ze lang niet allemaal wat ze beloven, namelijk opsporen voor welke voeding jij intolerant bent.

Een van de eerste dingen waar je wellicht aan denkt is het doen van een voedingsintolerantietest. Dat is een begrijpelijke gedachte. Het is een eenvoudige methode waarbij je bloed laat afnemen en dan volgt er een rapport waaruit je zou kunnen lezen welke voeding je wel en niet moet eten. Helaas zijn die testen niet alleen ontzettend duur maar ook nog eens onbetrouwbaar. Waarom ik dat zeg, lees je in deze blogpost.

Een andere manier is om een voedings- en klachtendagboek bij te houden. Dat is een goedkope manier, maar een lastige. Hij vraagt veel tijd, nauwkeurigheid en speurwerk. Omdat klachten in reacties op voeding zo divers en diffuus zijn en bovendien vertraagd opkomen, is het vaak heel lastig om de boosdoeners boven water te krijgen. Vooral omdat er veel verschillende voedingsmiddelen zijn die deze reacties kunnen geven en je deze voeding waarschijnlijk ook meerdere dagen op een rij eet. Het kan voor je werken maar ik zie in de praktijk vooral dat het een echte ‘struggle’ is zonder geweldig resultaat.

Er zijn mensen die zeggen dat je voedingsintoleranties kunt opsporen met bioresonantie, haaranalyse, iriscopie of kinesiologie. Daar is echter allemaal geen wetenschappelijk bewijs voor.

Dé manier om voedingsintoleranties te ontdekken

De gouden standaard om voedingsintoleranties boven water te krijgen is en blijft daarom nog altijd het doen van een eliminatie- en provocatie dieet.

Hierbij haal je alle voeding die een reactie kan geven tijdelijk uit het menu en voeg je voeding toe die de darmen helpt helen. Deze aanpak is een serieus ‘dingetje’, maar met de juiste begeleiding en support is het goed te doen en zie je meestal heel snel resultaat in de vorm van meer energie en een afname van allerlei klachten (groot of klein).

Zodra je deze resultaten ziet (vaak al binnen 30 dagen), start het proces van herintroductie van voedingsmiddelen om te testen welke jouw lijf prima vindt en welke niet. Zo kom je tot een voedingspatroon dat echt bij jou past (want geen klachten geeft) en hopelijk zo min mogelijk beperkingen heeft.

Meer weten?

Heb jij een auto-immuunziekte en wil je weten of voedingsintoleranties ook bij jou een oorzaak zijn van het aanhouden van je klachten en of het eliminatie- en provocatie dieet jou daarbij kan helpen? Meld je dan gerust aan voor een gratis Zicht op herstel-gesprek, dan hebben we het er samen over. Je kunt dit gesprek hier inplannen: