Vrouwen en hun hormonen…

Hormonen…. veel vrouwen worden er met enige regelmaat knettergek van. Misschien jij ook wel. Ze hebben last van hun humeur in de dagen voorafgaand aan hun menstruatie. Dan hebben ze ineens een heel kort lontje of zijn ze heel huilerig. Hun borsten zwellen (pijnlijk) op in de tweede helft van de cyclus. En als de menstruatie dan eindelijk daar is om verlossing te brengen, dan hebben ze daar flinke buik- of rugpijn van. Niet echt gezellig allemaal zullen we maar zeggen ;-).

Oestrogeen kan de boosdoener zijn

Deze klachten kunnen het gevolg zijn van teveel oestrogeen. Oestrogeen is een van je vrouwelijke geslachtshormonen. Samen met je geslachtshormoon progesteron regelt het onder andere je menstruatiecyclus. Maar het doet nog heel erg veel meer voor jou als vrouw. Het maakt dat jij je echt vrouw voelt, het ondersteunt een goede werking van je hersenen, het zorgt voor je botten, je bindweefsel en je huid, het beschermt tegen hart- en vaatziekten, reguleert je lichaamstemperatuur, je slaap en je energiehuishouding. Pfoe…. best belangrijk dus dat oestrogeen!

Oestrogeen is het hormoon dat het meeste last heeft van onze ‘moderne’ manier van leven. Daar hebben veel vrouwen het elke maand weer mee te doen. Gelukkig is er ook heel veel dat je zelf kunt doen om te zorgen dat je niet teveel oestrogeen hebt.

Ontspannen

Verreweg de grootste verstorende factor voor je hormoonhuishouding is chronische stress. Daarom heb ik het daar zo vaak over in mijn blogs. En zeg eens eerlijk: wie heeft daar nu geen last van? Het leven dat we met elkaar gecreëerd hebben is meer dan regelmatig voor velen een compleet gekkenhuis van dingen die allemaal moeten en ook nog eens op hetzelfde moment. Al die ballen die wij in de lucht menen te moeten houden verstoren onze hormoonhuishouding gigantisch.

Dus ontspan! Laat los!

En ja, ik weet dat ik dat heel makkelijk kan roepen en dat dit vaak heel wat minder makkelijk te doen is. Daar worstel ik zelf ook mee. Maar neem eens even een momentje voor jezelf en vraag je eens af: wat doe ik eigenlijk graag om te ontspannen? Misschien ben je graag buiten in de natuur of ga je heel graag naar de sauna. Boek eens een ontspannende massage of een yoga weekend voor jou alleen. Plan in ieder geval elke maand een of meerdere momenten voor jezelf in om iets te gaan doen (of juist om eens helemaal niets te doen) voor jou alleen. En zorg dat je die afspraak met jezelf ook nakomt!

Eet gezond

Oestrogeen heeft ook veel last van verkeerde voeding: geraffineerde koolhydraten bijvoorbeeld. Brood, pasta, koek, cake…. het is voor velen allemaal reuze lekker maar je lichaam heeft meer voedingsstoffen nodig. Dus eet minder geraffineerde koolhydraten. Ook (tafel)suiker is vaak een boosdoener in de klachten die ik aan het begin van deze blog noemde. Laat dat zoveel mogelijk staan. En wat denk je van vlees uit de intensieve veeteelt? De kiloknaller bij de supermarkt? Daar zitten hormonen in die jouw hormonen in de war kunnen brengen. Dat kun je dus ook beter laten liggen.

Zorg voor een gezond gewicht

Vetweefsel produceert oestrogenen! Als je dus te zwaar bent, dan produceert je lichaam elke dag weer meer oestrogenen dan wanneer je een voor jou passend gewicht hebt. Zorgen voor een gezond gewicht is dus heel belangrijk voor een normale hoeveelheid oestrogeen.

Leef in lijn met je bioritme

Oestrogeen is een hormoon dat natuurlijk niet op zichzelf staat. Het werkt samen met progesteron, dat zei ik hiervoor al, maar ook de hormonen cortisol, insuline en melatonine hebben hun invloed op oestrogeen. Cortisol en melatonine spelen onder andere een rol bij je bioritme. Als dat verstoord is, dan is cortisol en melatonine verstoord en dat heeft negatief effect op oestrogeen. Zorg daarom voor voldoende daglicht in de ochtend. Ga naar buiten of gebruik een daglichtlamp in de donkere maanden. En zeker zo belangrijk: dim je lichten in de avond en kijk na 21.00 uur niet meer op je PC, laptop of telefoon zonder blauwlicht filter.

Hormonen werken altijd samen

Er is natuurlijk veel meer te zeggen over je hormonen en over hoe je ervoor zorgt dat je die in balans houdt. Oestrogeen is ook slechts een van de hormonen die belangrijk zijn voor jou als vrouw. Ook het schildklierhormoon en het stresshormoon cortisol spelen een hele grote rol. Dit trio (oestrogeen, cortisol en schildklierhormoon) is echt het vrouwentrio. Als je deze drie goed verzorgt, dan is het veel makkelijker om de andere hormonen zoals progesteron, insuline en leptine in balans te houden.

Ben jij benieuwd hoe het staat met jouw hormonen? Heb je klachten waarvan je je afvraagt of die door een verstoring in je hormoonhuishouding komen? Doe dan de vragenlijst hormonen. Die kun je hier aanvragen:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/vragenlijst-hormonen-hoe-staat-het-eigenlijk-met-die-van-jou/.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

En nu nog even op commando ontspannen!

Ik heb soms van die dagen dat ik mezelf compleet voorbij loop. Ik ben de hele dag bezig, de ene klus gaat naadloos over in de andere klus. Even rust nemen schiet er dan meestal ‘snel’ bij in. Tja, als alles snel gaat op zo’n dag, dan dit dus ook ;-).

Actie, actie, actie….

Laatst had ik weer zo’n dag. De hele dag druk gewerkt, geen tijd genomen om tussen de middag even een half uurtje buiten te gaan wandelen, gegeten aan mijn bureau en maar doorgaan… Toen de werkdag erop zat, ben ik meteen de keuken in gedoken om iets te eten te maken, want ik moest (mocht) naar gitaarles. Wel even rustig gegeten, maar de laatste hap nog niet doorgeslikt of alweer aan de afwas en toen vlug, vlug de auto in op weg naar de les. En ondertussen dacht ik ‘nu nog even op commando ontspannen’….. Ik hoef je niet uit te leggen dat dit geen fijne dagen zijn wel?

Vroeger had ik dit soort dagen heel vaak. Het ging ook van kwaad tot erger en ik merkte steeds vaker dat ik niet meer kon stoppen met maar doorgaan. Zelfs al was ik nog zo moe, mijn hoofd was altijd druk, altijd bezig om mij weer vooruit te jagen om in actie te blijven. Ik voelde mij net een ontspoorde goederentrein op weg naar het stootblok. Niet echt tof.

Continu ‘van hot naar her’ rennen

Herken je dit? Ik hoor met name vrouwen om mij heen dit heel vaak zeggen… En dat is echt niet oké, want als jij continu actief bent en van hot naar her rent, dan denkt je lijf dat je in gevaar bent. Dit zorgt ervoor dat je stresssysteem wordt geactiveerd. Dit is bedoeld om de stressreactie te kunnen hanteren en oplossen. Dat laatste gebeurt niet, want jij blijft door je actieve toestand het gevaarsignaal uitzenden. Je stresssysteem blijft dus aan staan.

Een van de hormonen waar je dan continu een beroep op doet is cortisol. Cortisol is een van je stress hormonen. Het werkt bij stress samen met een ander stresshormoon: Adrenaline. Adrenaline is belangrijk voor de start van de stressreactie en cortisol is het stopsignaal daarvan. Cortisol is het hormoon dat dus voor de oplossing moet zorgen. Cortisol zorgt zo voor rust.

Dit stresssysteem is gemaakt voor kortdurende gevaren: er komt een tijger binnen of je moet abrupt remmen voor een rood stoplicht. Dat zijn acute stressprikkels. Daar is het systeem perfect voor gemaakt. Het gaat aan en even daarna, als het gevaar geweken is, gaat het weer uit. Cortisol heeft dan haar werk gedaan en alle hormonen komen weer tot rust.

Teveel stress geeft cortisol problemen

Dat werkt dus niet zo bij voortdurend gevaar (chronische stress). Dan blijft onder andere cortisol in grote hoeveelheden aanwezig in de bloedbaan. Dat merk je bijvoorbeeld aan het volgende:

  • je voelt je moe maar opgedraaid (je kunt niet meer echt tot rust komen)
  • je kunt niet meer stoppen met piekeren, je voelt je onrustig of nerveus
  • je hebt moeite om in slaap te komen
  • om 22.00 uur ’s avonds heb je ineens veel meer energie en kun je er weer tegen
  • je gewicht neem toe en dan vooral rondom je middel (het bekende zwembandje)
  • je hoofd doet het niet meer zo goed (je geheugen laat je vooral onder druk in de steek)
  • je libido is ver te zoeken

Cortisol blijft zo hoog in de bloedbaan omdat het haar signaal wil doorgeven aan de cellen. De oplossing moet namelijk op celniveau in gang gezet worden. Om dat signaal te kunnen horen hebben cellen receptoren voor cortisol. Als cortisol op die receptor gaat zitten, dan komt het signaal door en kan de cel gaan werken aan de oplossing. Het probleem bij continu teveel cortisol in de bloedbaan is alleen dat de cellen ‘horendol’ worden van alle cortisol die steeds maar haar boodschap wil doorgeven. De cellen gaan zich hiertegen beschermen door hun receptoren uit te zetten. Ze worden ongevoelig voor cortisol. Dat noemen we cortisolresistentie. En dat is dus echt waardeloos, want dan heb jij een hele boel cortisol om de stress uit te zetten en je cellen luisteren er niet meer naar. Het gevolg is dat jouw stressreactie niet tot rust kan komen.

Als deze cortisolresistentie te lang duurt, dan krijg je kalm aan klachten die horen bij te weinig cortisol. Dat kun je merken aan:

  • je voelt je moe en opgebrand
  • slapen helpt niet meer echt tegen je vermoeidheid
  • met name in de ochtend en in de middag tussen 14.00 en 17.00 uur ben je heel moe
  • koffie is echt nodig om de dag door te komen
  • je bent emotioneel, alles is je teveel en je ziet alles veel zwaarder in dan vroeger
  • je bent heel snel geïrriteerd
  • je bent ineens heel vatbaar voor infecties (griep, verkoudheden)
  • je hebt allerlei onverklaarbare spijsverteringsklachten
  • je libido is compleet verdwenen

Cortisol problemen aanpakken

Alles bij elkaar genomen snap je natuurlijk wel dat het zaak is om dit te voorkomen. Want echt blij word je niet van al dit soort klachten. Gelukkig kun je zelf heel veel doen om je gevoeligheid voor cortisol te vergroten en zo de cortisolresistentie oplossen. En dan…. kan cortisol haar boodschap weer doorgeven aan je cellen, dan de hoeveelheid cortisol in je bloedbaan omlaag en kan er rust komen. Dan moet je natuurlijk ondertussen ook iets aan je leefstijl gaan doen hè, want als jij maar door blijft ‘jakkeren’ dan wordt het voor je lijf wel heel erg moeilijk om tot rust te komen. En rust is zo belangrijk voor herstel van het lichaam en je geest.

Een van de dingen die je zelf kunt doen en dat echt super goed werkt is skin-to-skin contact. Daar heb ik eerder al een blog over geschreven. Verder is yoga en meditatie bij uitstek geschikt om cortisol tot rust te brengen, maar ook lekker wandelen in het bos. Het is misschien best even zoeken wat voor jou het beste werkt om tot een rustiger tempo in het leven te komen en zo ook rust in je lijf en hoofd te vinden. In onze maatschappij waarin alles steeds sneller en vluchtiger lijkt te gaan, is het denk ik een continu proces van bewustwording. Hoe voel ik me eigenlijk? Kan ik nog ontspannen? En zo nee, wat ga ik dan anders doen?

Cortisol ontregelt je hele hormoonhuishouding

Inmiddels heb ik daar best aardig mijn weg in gevonden. En dat is belangrijk, want de productie van cortisol gaat altijd voor op de productie van je andere hormonen. Dat is natuurlijk logisch, want gevaar moet altijd eerst afgewend worden. Maar als de productie van cortisol overuren draait, dan geeft dat dus problemen met je geslachtshormonen, je schildklierhormonen en je bloedsuikerspiegel hormonen. Daarom zie je bij cortisol problemen klachten in de menstruatiecyclus, is het libido zoek, krijg je het koud en kom je aan in gewicht.

Wil je weten hoe het eigenlijk staat met jouw hormonen? Download dan mijn GRATIS VRAGENLIJST HORMONEN.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom knuffelen zorgt dat je beter omgaat met stress

Kort geleden gaf ik een lezing bij een hele leuke yogastudio. Na afloop sprak een van de deelnemers mij aan. Ze vertelde dat ze vorig jaar ook bij een lezing van mij was geweest. Daar had ik iets verteld dat ze meteen was gaan uitproberen en dat had haar leven totaal veranderd. Ze straalde er helemaal bij toen ze het me vertelde. Door haar realiseerde ik me weer hoe simpel iets veranderen in je leefstijl kan zijn en wat een enorm positieve impact dat kan hebben. Daarom wil ik wat zij in die lezing een jaar eerder had opgepikt en zo succesvol was gaan inzetten in deze blog ook met jou delen. Want hoe fijn zou het zijn als ook jij op een hele fijne en simpele manier fors beter om kunt gaan met de stressvolle dingen die je tegenkomt in je leven? Zou dat wat zijn voor je?

Bij stress gaat je aanpassingssysteem aan

Laten we eerlijk zijn… ieder ervaart in meer of mindere mate wel eens (of regelmatig) stress. Dat is ook helemaal niet erg. Ons lichaam heeft daar een prachtig systeem voor. Meestal wordt dit systeem je ‘stresssysteem’ genoemd. Binnen de kPNI noemen we dat systeem liever ons ‘aanpassingssysteem’. Dit systeem zorgt er namelijk voor dat jij in reactie op de stress die je ervaart iets anders gaat doen en wel datgene dat er voor zorgt dat de stress weer kan oplossen.

Als je dit systeem je ‘aanpassingssysteem’ gaat noemen in plaats van je ‘stresssysteem’ dan voelt dat ook al veel beter als je merkt dat het aangaat. En geloof me, dat merk je….. Iedereen kent wel dat onrustige, opgejaagde gevoel dat gepaard gaat met stress. Dat is je aanpassingssysteem dat is aangegaan. En stel je nu eens voor, dit systeem gaat aan en jij zegt (onbewust) tegen jezelf “mijn stresssysteem staat aan”…. daar word je toch spontaan bang van…. Je voelt de spanning al stijgen…. “Oh jee, mijn stresssysteem gaat aan. Dat is niet goed.”. Terwijl als je dit systeem je aanpassingssysteem noemt, dan voelt het bijna als iets geruststellends dat het aangaat. Je weet dan dat je lichaam bezig is om de stress op te gaan lossen. Zelf vind ik dat een veel betere plek om te zijn. Maar goed….

Het hormoon Cortisol moet de stress gaan oplossen

Je aanpassingssysteem gebruikt twee belangrijke hormonen om de stress aan te pakken. Dat zijn je stresshormonen adrenaline en cortisol. Adrenaline zorgt ervoor dat je aanpassingssysteem geactiveerd wordt. Cortisol is het hormoon dat moet gaan zorgen voor het uiteindelijk uitzetten van je aanpassingssysteem als de stress is opgelost. Cortisol is je oplossingshormoon. Dat gaat ervoor zorgen dat je een oplossing vindt voor datgene waar je voorstaat en dat de stressreactie (die we dus de ‘aanpassingsreactie’ noemen ;-)) tot rust komt. En als dat gebeurt dan voel jij je daarna weer lekker zen.

Cortisol kan alleen maar voor die oplossing zorgen als het haar boodschap kan doorgeven aan jouw cellen. Zo werken hormonen. Het zijn boodschapperstoffen die hun boodschap aan de cel doorgeven. De cel gaat met deze boodschap vervolgens aan de slag. Om boodschappen van hormonen te kunnen ontvangen hebben cellen receptoren aan de buitenkant op hun celwand zitten. Elk hormoon heeft in principe zijn eigen receptor. Het hormoon past op die receptor als een stekker in het stopcontact. En als die match goed is, dan wordt het signaal doorgegeven.

Huid-op-huid contact zorgt dat cortisol haar werk beter kan doen

Om goed met stress om te kunnen gaan is het dus belangrijk dat je cellen voldoende receptoren hebben voor cortisol en dat deze ook goed werken. En vooral dat eerste kun je heel makkelijk beïnvloeden door het hebben van lichamelijk contact op een manier die voor jou heel erg fijn is. Ik heb het dan niet over seksueel contact. Dat kan natuurlijk ook heel fijn zijn, maar zorgt niet voor meer receptoren voor cortisol. Het gaat nu dus over niet-seksueel lichamelijk contact. Binnen de kPNI noemen we dat skin-to-skin contact. Huid-op-huid contact dus. Maar let op: alleen als het voor jou ook heel fijn aanvoelt.

Wat ik de dame uit het begin van mijn blog had verteld en wat ze met succes was gaan doen was het volgende. Als je een partner hebt waarmee je het fijn vindt om ook lichamelijk contact te hebben, ga dan de komende 30 dagen eens elke dag een half uur lepeltje-lepeltje liggen (zonder kleren aan) met je partner. Het is niet de bedoeling dat daar op dat moment seksueel contact van komt. Blijf gewoon lekker samen liggen en geniet van het huidcontact, van de warmte van degene waar je van houdt, van het samen liggen. Huid-op-huid contact doet van alles voor je, maar in ieder geval zorgt het dus voor een toename van het aantal receptoren voor cortisol. De dame in kwestie was het gaan uitproberen en was er niet meer mee gestopt. Het had haar leven en dat van haar man compleet veranderd. Ze vertelde me dat ze allebei zoveel minder stress ervaren en veel relaxter door het leven gaan nu. Dat is toch geweldig?!

Wat denk je? Is het iets om uit te proberen??

Vragenlijst hormonen | Hoe staat het eigenlijk met die van jou?

Cortisol is natuurlijk niet het enige hormoon dat je hebt. Je hebt er veel meer en ze zijn allemaal heel belangrijk voor je gezondheid en welbevinden. Vooral vrouwen ervaren dat waarschijnlijk regelmatig. Ben je na het lezen van deze blog nu heel benieuwd hoe het eigenlijk met jouw hormonen staat? Vraag dan de vragenlijst hormoon aan. Dat kun je hier doen:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/vragenlijst-hormonen-hoe-staat-het-eigenlijk-met-die-van-jou/