Het FODMAP dieet is een slecht idee bij prikkelbaredarmsyndroom

Vorige week sprak ik een hele leuke, ondernemende jonge vrouw. Ze had het ontzettend goed voor elkaar: leuke partner, geweldige baan en een tof nieuw huis waar ze helemaal gelukkig van werd. So far so good. Er was wel nog een ding dat niet zo lekker ging maar daar had ze mee leren leven. En dan ben ik natuurlijk geïntrigeerd. Dus ik vroeg haar: Wat is dat ene ding?

Het bleek dat deze prachtige vrouw heel veel last had van het prikkelbaredarmsyndroom. Dat vergalde haar plezier regelmatig behoorlijk. 

🍏 Dan had ze buikpijn en wisselende ontlasting. 

🍏 Was ze weer moe. 

🍏 Kon ze niet doen wat ze eigenlijk graag wilde.

Het FODMAP dieet is geen oplossing bij prikkelbare darmen

Ze vertelde me dat ze bij een diëtist was geweest. Die had haar op het FODMAP dieet gezet. Dat was een hele uitdaging geweest. Op mijn vraag of het had geholpen lachte ze een beetje als een boer die kiespijn heeft. Als ze heel eerlijk was, voelde ze zich beter nu ze weer gestopt was met het FODMAP dieet. En haar darmen leken het ook weer wat beter te doen.

Maar een oplossing voor haar klachten had ze nog niet gevonden helaas. Terwijl die oplossing er wel is.

Prikkelbaredarmsyndroom vraagt om een totaal oplossing

Prikkelbaredarmsyndroom vraagt om een totaal oplossing en een compleet andere aanpak dan normaal wordt geadviseerd. Die aanpak begint voor mij met twee dingen:

  1. stoppen met het stempel ‘prikkelbaredarmsyndroom’ plakken op darmklachten. 
  2. het FODMAP dieet niet bij elke darmklacht die we niet meteen begrijpen inzetten.

Het prikkelbaredarmsyndroom is wat mij betreft een nietszeggend etiket dat geplakt wordt op een heel scala aan darmklachten die verband houden met een wisselend ontlastingspatroon. Het is een verlegenheidsdiagnose. Het zegt alleen maar: jouw darmen reageren overgevoelig maar we weten niet waarom.

Wat heb je daar nu aan? Hoe is dat helpend?

Bovendien doet het behoorlijk afbreuk aan de mogelijkheid om van je klachten af te komen. Als je eenmaal dit stempel hebt gekregen, dan is de stap naar ‘oh, dan moet ik hiermee leren leven’ niet meer zo groot. En dat staat aan je herstel in de weg.

Hoe los je prikkelbaredarmsyndroom op?

Want er is wel degelijk iets te doen aan prikkelbaredarmsyndroom. Vaak ligt er een verstoring van het microbioom onder. Er zijn te weinig van de good guys en teveel van de bad guys. En dan helpt het op de lange duur niet om de voeding waar de good guys van gaan groeien (groenten en fruit waar FODMAP’s in zitten) uit het menu te halen. Dat verstoort de balans nog veel meer.

Prikkelbaredarmsyndroom vraagt om een aanpak die gericht is op jou als compleet mens. Met alles dat erbij hoort:

  • vertering en darmen,
  • hormonen,
  • energiehuishouding,
  • brein en psyche,
  • slaap en ontspanning.

Dit heeft allemaal effect op hoe je darmen reageren. In mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject kijk ik daarom naar al deze onderdelen. Het kan niet anders wil je een blijvende oplossing bereiken. En natuurlijk moeten we naar voeding kijken en echte darmtriggers even uit het menu halen. Maar dat is iets anders dan standaard alle voedingsvezels schrappen.

Heb jij last van prikkelbare darmen? Download dan mijn gratis e-boek ‘Lekker in je vel zonder darmklachten’ en krijg meteen meer grip op je klachten.

Dat kun je hier doen: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/lekker-in-je-vel-zonder-darmklachten/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Maar ik heb helemaal geen last van gluten….!

Gluten…. een vast onderdeel van het brood, dat jij al eet vanaf het eerste moment dat je vast voedsel kreeg. Je weet niet anders dan brood is een vaste metgezel in je voedingspatroon. Je eet het, waarschijnlijk met heel veel plezier, al 30, 40 of 50 jaar elke dag. Het is ook gewoon heel lekker. Een stokbroodje met kruidenboter of een warm afbakbroodje uit de oven met een plakje kaas erop….. What’s not to like?

De meeste vrouwen die bij mij in de praktijk komen met allerlei klachten in hun lijf die ze al jaren hebben, hebben meestal geen moment gedacht dat het elke dag eten van brood daar iets mee te maken kan hebben. Als ik ze vervolgens voorstel om wat minder brood te eten, dan krijg ik bijna standaard te horen: “maar ik heb helemaal geen last van brood”. 

En dat snap ik. Omdat je het al je hele leven eet, is de reactie die je op brood hebt zo normaal voor je dat je die niet opmerkt. Daardoor is het ook bijna niet voor te stellen dat jouw klachten iets met dat brood te maken kunnen hebben. Toch is het goed om dat wel te onderzoeken. Om eens te voelen hoe je je voelt als je minder brood eet.

Brood bevat gluten

In brood zitten glutenhoudende granen. Gluten is een eiwit in graan dat het brood lekker soepel en luchtig maakt. Het houdt het brood ook bij elkaar en dat is natuurlijk wel zo handig. Gluten doen alleen iets met je darmen. En nee, niet alleen bij mensen met coeliakie of glutenintolerantie. Elke darm reageert er hetzelfde op, dus ook die van jou.

Gluten activeren het immuunsysteem

In je darmen zit een deel van je immuunsysteem. Zodra er gluten in je darmen komen, dan signaleren je immuuncellen dat en slaan ze alarm. Het immuunsysteem ziet gluten namelijk als een pathogeen. Een pathogeen is een indringer van buitenaf (zoals een virus, bacterie, schimmel of parasiet) waar je ziek van kunt worden. Het immuunsysteem in de darm reageert daarmee op gluten hetzelfde als op een virus, bacterie, schimmel of parasiet. 

Het eten van gluten maakt de darmwand verhoogd doorlaatbaar

Het gevolg van dit alles is dat de hersenen de darmwand opdracht geven om een beetje open te gaan staan. In de volksmond noemen we dit een lekke darm. In de wetenschappelijke literatuur noemen we dit een verhoogd doorlaatbare darmwand. Die term is beter, want je darmen zijn natuurlijk niet lek. Ze laten wel meer door naar de bloedbaan dan de bedoeling is.

De hersenen geven dit signaal aan de darmen om ervoor te zorgen dat er zo snel mogelijk water vanuit de bloedbaan de darm in wordt gepompt. Zo probeert het lichaam het ‘beest’ dat in je darmen zit (wat in feite ‘alleen maar’ gluten zijn) zo snel mogelijk uit je lichaam te spoelen. 

Een lekke darm als oorzaak van chronische klachten

Ondertussen is die darmwand wel verhoogd doorlaatbaar en dat is een probleem, zeker als het vaak voorkomt (omdat je elke dag brood eet bijvoorbeeld). Bij een lekke darm kunnen virussen, bacteriën en andere nare jongens namelijk ook extra makkelijk het lichaam in. Dit activeert het immuunsysteem nog meer. 

Zo ontstaat een chronisch actief immuunsysteem. Een chronisch actief immuunsysteem is vaak het begin van chronische klachten. Dat zijn dan ook niet alleen maar darmklachten. Hormonale klachten, vermoeidheidsklachten, allerlei voedingsintoleranties en allergieën en zelfs auto-immuunziekten kunnen hier hun oorzaak hebben.

Wat denk je? Zouden jouw chronische klachten ook iets te maken kunnen hebben met de hoeveelheid brood die je eet? Laat dat hieronder eens weten of stuur me een berichtje. Ik ben heel benieuwd.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom kom ik maar niet van mijn klachten af?

De meeste vrouwen die in mijn praktijk komen hebben al een hele tijd last van hun lijf. Ze hebben darmklachten, onvoldoende energie of problemen met hun hormonen. Ze slapen niet meer zo goed als vroeger en hebben het gevoel dat ze altijd ‘aan’ staan

Al zoveel geprobeerd, het helpt niks

Jarenlang hebben ze hiermee rondgelopen en ondertussen al van alles geprobeerd. Ze eten havermout met blauwe bessen of een smoothie als ontbijt, omdat ze gelezen hebben dat dit veel beter is voor je dan brood of yoghurt. Ze nemen gezonde tussendoortjes en laten hun plak peperkoek staan. Ze eten minder aardappels en lassen regelmatig een vega-dag in waarin ze geen vlees of vis eten. Vaak gaan ze trouw welke week naar de yoga.

Ze doen hun stinkende best, alleen maakt het voor hun klachten allemaal weinig tot niks uit. Hoe frustrerend! Waarom werkt dit nou niet?

Je referentiekader is niet goed

En ik snap die frustratie wel. Je kunt geen tijdschrift of social media kanaal openen of je wordt gebombardeerd met dit soort ‘tips’. En daar zie je dan plaatjes bij van perfect uitziende vrouwen, met een maatje 36 en een gigantisch brede tandpasta-reclame-lach. Ze bruisen zo te zien van de energie en kunnen moeiteloos de hele wereld aan.

En daar sta jij….

Met je buikpijn, je vermoeidheid en je andere klachten en vooral met de steeds terugkerende vraag: wat doe ik nu verkeerd?

Wat doe jij verkeerd?

Nou waarschijnlijk valt dat laatste nog al mee.

Waarschijnlijk heb je best al goede aanpassingen in je voeding en leefstijl gedaan. Je eet al minder brood, je doet iets aan ontspanning, je hebt snelle suikers verruild voor een gezonder alternatief.

Dat is gewoon verdomd knap gedaan!

Alleen is het maar een klein stukje van jouw oplossing. Het is een beginnetje. Een goed beginnetje, dat wel, maar een beginnetje.

Je moet naar het geheel kijken

Kijk, die klachten van je staan niet op zichzelf. Die houden verband met elkaar en met alles wat je tot nu toe bent tegengekomen in je leven. Je lichaam heeft gaandeweg jouw leven steeds haar stinkende best gedaan om de boel zo af te stellen dat jij – gegeven de omstandigheden waarmee je het te doen had – zo goed mogelijk kon functioneren.

Die aanpassingen van je lijf zijn echter niet bedoeld om blijvend te zijn. Dat is een tijdelijke noodoplossing van je lichaam. Het geeft jou de tijd en ruimte om aan het onderliggende probleem te werken. En als je dat niet hebt kunnen doen, dan gaat het lijf bij de volgende uitdaging weer een nieuwe aanpassing doen. En weer een, en weer een…. afijn, je snapt wat ik bedoel denk ik.

En zo kan een simpele aanpassing die leidt tot af en toe buikpijn en diarree, via een hele route leiden tot vermoeidheid, hormonale problemen en zelfs chronische ziekten. En daar, lieve vrouw, helpen blauwe bessen bij je ontbijt gewoon niet genoeg tegen.

Wat wel helpt

Wat wel helpt is om de hele koe bij de hoorn te vatten. Om nu eens te gaan zitten voor wat je lijf je probeert te zeggen en de puzzel van jouw oplossing te gaan leggen. Dat is wat de vrouwen in mijn praktijk doen. En dat werkt! Dat levert uiteindelijk plaatjes op van prachtige (echte) vrouwen die stralen omdat ze inderdaad bakken met energie hebben en goed in hun vel zitten.

Klinkt goed of niet? Iets voor jou? Laat me dat eens per mail weten.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

3 redenen waarom je steeds zo’n last hebt van winderigheid

Oké, het is misschien niet zo’n gezellig onderwerp, winderigheid, maar heel veel vrouwen hebben er dagelijks mee van doen. Op de meest ongepaste momenten moet er gas de darm uit. Hoe gênant!! En tegelijkertijd hoe menselijk. Gasvorming hebben we allemaal en dat gas moet er gewoon uit. Toch lopen we niet allemaal de hele dag met dichtgeknepen billen rond omdat het te pas en te onpas aan de orde is.

Hoe kan het nou dat jij daar wel last van hebt? En vooral: is er iets aan te doen?

Waarom produceren we gas in onze darmen?

Gasvorming is een normaal verschijnsel in de darmen. Het heeft te maken met de beestjes (microben) die daar wonen. Deze vriendelijke jongens helpen ons bij het verteren van de vezels die in onze voeding zitten. Over waarom vezels belangrijk zijn en of jij wel voldoende vezels eet, schreef ik al eerder een blog.

Het verteren van de vezels die wij eten is een fermentatieproces waarbij gassen vrijkomen. Deze gassen zijn overigens deels voedingsbron voor weer andere microben in onze darm. Het merendeel van het geproduceerde gas wordt op die manier gebruikt. Het overschot gaat via de anus het lichaam uit. De meeste gasvorming vindt plaats in de nacht en de meesten van ons liggen dus ’s nachts behoorlijk wat gas los te laten in onze slaap (gezellig….).

Onvoldoende maagzuur kan zorgen voor winderigheid

Een oorzaak van winderigheid kan een maagprobleem zijn. De maag moet namelijk voldoende zuur zijn om – met name – de eiwitten die je eet voor te verteren. Daar moet je maagzuur voor zorgen. Als je niet genoeg maagzuur hebt, dan lukt dat dus niet meer goed. Over het belang van voldoende maagzuur schreef ik deze blog.

Als je onvoldoende maagzuur hebt, krijg je onverteerde voedingsresten in de darmen. Er is dan teveel voeding in de darm en je darmmicroben gaan zich hier mee voeden. Als dank produceren ze (veel meer) gas voor jou. Het gevolg is winderigheid (maar ook geborrel en gedoe in je buik) kort na de maaltijd (meestal na een uurtje of 1,5 à 2).

Een SIBO geeft gasvorming in je darmen

Een andere mogelijke oorzaak van winderigheid en gasvorming in je darmen is een SIBO. SIBO staat voor small intestinal bacterial overgrowth. Simpel gezegd: je hebt teveel darmbacteriën in je dunne darm. Het gevolg is heel veel gasvorming na het eten. Zoveel zelfs dat je er opgeblazen van raakt en het soms lijkt alsof je een paar maanden zwanger bent (terwijl dat niet zo is). 

De dunne darm is de plek waar je de voedingsstoffen uit de voeding opneemt in de bloedbaan. Op die manier kan je lichaam ze gaan gebruiken. Het is niet de bedoeling dat deze voedingsstoffen worden gebruikt door darmbeestjes. Daarom is dit deel van de darm redelijk vrij aan microben. Soms echter gaat het mis en wonen er in dit deel van de darmen juist wel veel bacteriën. Dat noemen we dus een SIBO.

Een SIBO is een serieuze darmaandoening die vergaande gevolgen kan hebben voor je hele lijf. Deze bacteriën in je dunne darm hinderen namelijk de opname van de voedingsstoffen. Je lichaam komt dus voedingsstoffen en daarmee ook energie tekort. Dat geeft allerlei klachten op de lange duur. Een SIBO neem je dus het beste serieus en pak je aan met een deskundig darmtherapeut. 

Een verstoord microbioom geeft winderigheid

Naast een SIBO kun je ook een verstoord darmmicrobioom hebben. Dan klopt het niet in de dikke darm. Zo’n verstoord microbioom heet een dysbiose en is iets anders dan een SIBO. Toch is er wel een verband. Bij een SIBO is er namelijk ook een dysbiose maar andersom hoeft dat niet zo te zijn. Maar een dysbiose waaraan je niks doet, kan wel leiden tot een SIBO. Een dysbiose moet je dus ook serieus nemen en aanpakken.

Bij een dysbiose is er sprake van een verstoring in de verhouding tussen de verschillende soorten darmbeestjes die in jouw dikke darm leven. Het gevolg van die verstoring is ook winderigheid, maar meestal is er dan geen of veel minder sprake van het opzwellen van de buik. Een dysbiose wordt in verband gebracht met het ontstaan van allerlei chronische ziekten.

Wat kun je doen aan winderigheid?

De eerste stap om winderigheid op te lossen is om te weten waar die vandaan komt. Bij welke voeding heb je er last van? Op welke momenten van de dag? Zwel je helemaal op of is dat niet zo? Wat ook belangrijk is om te weten: zijn het harde, maar geurloze, knalwinden of zijn het zachte, geurende winden? Het antwoord op deze vragen geeft waardevolle informatie over mogelijke oorzaken.

Harde knalwinden zijn bijvoorbeeld een teken van problemen met het verteren van je koolhydraten (groenten, fruit, granen). Zachte, geurende winden duiden meer op een slechte vertering van vetten of eiwitten. Dus dan moet je in ieder geval aan je spijsvertering werken.

In het algemeen kun je zeggen dat je bij winderigheid moet beginnen met ontspannen eten. Daar helemaal de tijd voor nemen en tot rust komen voordat je aan je maaltijd gaat beginnen. Ook na het eten blijf je lekker even zitten om je spijsvertering op te starten voor jij weer verder gaat met al je activiteiten. Goed kauwen wil ook nog wel eens helpen om minder gasvorming te krijgen.

Maar heb je al jaren last van winderigheid, dan is er waarschijnlijk maar één oplossing en dat is echt op zoek gaan naar de onderliggende oorzaken en die aanpakken. In mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject kan ik je daarmee helpen. Wil je weten of dat iets voor jou is, mail me dan gerust. Ik denk graag met je mee.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Moe, traag en nergens zin in…

Je weet niet wat het is, maar de laatste maanden lukt het allemaal niet meer zo goed. Je bent trager geworden zowel in je doen als in je denken. Het lijkt wel alsof je hersenen onvoldoende energie hebben om te doen wat ze moeten doen en daardoor op een lager pitje functioneren. Je mentale scherpte is er af en je stemming is ook al niet super, want en je hebt eigenlijk nergens meer echt zin in.

Wat je wel hebt is slaap. Je slaapt veel meer dan normaal en om nu te zeggen dat je in de ochtend fris en fruitig wakker wordt…..nou nee. Als je de kans krijgt, dan draai je je nog eens om als de wekker gaat en slaap je een gat in de dag. Vervolgens sleep je jezelf uit bed, kom je maar niet op gang en zelfs die bak koffie – die je normaal nog wel aan de gang kreeg – doet dat nu niet meer. 

Deze klachten kunnen duiden op een tekort aan dopamine.

Dopamine is de gaspedaal van je brein

Dopamine is een neurotransmitter van je brein. Het is een communicatiestof die gebruikt wordt door je hersencellen. Het zorgt voor breinenergie en alertheid. Het zorgt er ook voor dat je je goed kunt concentreren, daadkracht hebt en beslissingen kunt nemen. Kortom, dat je lekker actief bent in je hoofd en daarmee ook je lijf tot actie kunt aanzetten.

Dopamine geeft een goed gevoel

Dopamine is een beloningsstof voor je hersenen. Het geeft een goed gevoel. Je wilt er daarom ook graag meer van hebben. Dopamine staat dan ook vaak aan de basis van dingen waar je maar niet vanaf kunt blijven, zoals bijvoorbeeld chocola of je telefoon (die je telkens maar weer oppakt, terwijl je heel goed weet dat je daar niet echt van oplaadt).

Een tekort aan dopamine herken je hieraan

Als je onvoldoende dopamine hebt, dan doet je brein het dus niet zo goed en voel jij je niet echt actief en gezellig. Een dopaminetekort geeft behoorlijk wat klachten. Je kunt dan denken aan:

Lage breinenergieNergens meer echt zin in hebben
Gevoel van traagheid, fysiek en mentaalGebrek aan concentratie
Uitgeput zijn zonder aanwijsbare oorzaakMeer behoefte aan chocola of andere genotsmiddelen
Meer slapen dan normaalNiet van je beeldscherm (telefoon of tablet) af kunnen blijven
Niet goed kunnen opstarten in de ochtendAfname van je libido

Waarom je te weinig dopamine hebt

Er zijn verschillende redenen waarom je te weinig dopamine kunt hebben. Maar de belangrijkste redenen is waarschijnlijk toch chronische stress. Dopamine is namelijk de stof waaruit je stresshormonen adrenaline en noradrenaline worden gemaakt. Dus als je veel stress hebt (en daarom veel van deze stresshormonen aanmaakt), dan wordt er teveel dopamine omgezet in stresshormonen. Op zich fijn, want zo kun je de juiste stressreactie geven, maar het gevolg is wel dat er te weinig dopamine achterblijft voor jouw brein.

Een andere reden kan zijn dat er sprake is van een laaggradige ontsteking in je lijf. Dan is je immuunsysteem op de achtergrond steeds een beetje actief. Het immuunsysteem kan dopamine gebruiken om actief te blijven. Uiteraard kan het ook zo zijn, dat je gewoon niet de voeding eet waaruit je lijf dopamine kan maken. Zo simpel kan het ook zijn.

Een dopaminetekort staat meestal niet op zichzelf

Vaak zie je bij een dopaminetekort ook dat er tekorten ontstaan in andere neurotransmitters, zoals serotonine of GABA. Daarom kijk ik bij de klachten die genoemd zijn in deze blog niet alleen naar dopamine maar ook naar deze andere neurotransmitters. Alleen als je het totaal aanpakt, kun je tot echte oplossingen komen namelijk.

Heb jij nu na het lezen van deze blog het idee dat jouw klachten verband kunnen houden met een tekort aan dopamine? Meld je dan aan voor de herstel je brein-sessie. Hierin brengen we met een online vragenlijst de balans tussen al jouw neurotransmitters in kaart. Je krijgt een mooi rapportje (met infographics) met de uitslag en ik leg je deze uitslag in een online sessie van een half uur helemaal uit. Uiteraard krijg je er een voedingsadvies bij dat past bij jouw uitslag.

Meer weten of aanmelden? Dat kan hier: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/neurotransmitters-herstel-de-balans-in-je-brein/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Darm- en energieklachten: hoe los je die op?

Ze zit tegenover me. Een hele leuke, ambitieuze vrouw met op papier een super leuk leven: een leuke, uitdagende baan waar ze zich helemaal in kwijt kan, ze is getrouwd met de liefde van haar leven en heeft hele fijne vriendinnen om zich heen, de meesten nog zelfs uit haar studententijd, waar ze regelmatig leuke dingen mee doet. 

Zo op het oog heeft deze dame alles op de rit. Het is alleen dat ze alsmaar zo moe is. Ze sleept zich door haar dagen heen en ploft na het avondeten uitgeblust op de bank en hangt daar wat tot ze naar bed kan. Ze vertelt me ook dat ze hele gevoelige darmen heeft. Om het minste of geringste zijn ze van slag. En dat zit in dat leuke leven behoorlijk in de weg. 

Het enige dat ze wil is gewoon weer lekker in haar vel zitten, zonder die buikklachten en met voldoende energie. Misschien herken je dit ook wel bij jezelf. Maar ja, wat doe je eraan? Dat was in ieder geval de vraag waar zij mee bij mij kwam.

Darmklachten en vermoeidheid: de kip en het ei

De vraag is natuurlijk allereerst: wat was er eerder, de darmklachten of de vermoeidheid. Ze hebben namelijk vaak een verband met elkaar. De kunst is om uit te zoeken wat er eerst was, omdat je dan weet wat de beste aanpak is van dit gezellige duo. Dus ga eens voor jezelf na: wat was er bij jou eerder: je darmklachten of de vermoeidheid?

Darmklachten geven vermoeidheid

Als je al jaren last hebt van je darmen. Je hebt bijvoorbeeld vaak slechte ontlasting, last van allerlei voeding en reageert daar onder andere op met veel winderigheid, dan zijn daar vaak 2 oorzaken voor. Je vertering doet het niet goed genoeg en/of je darmflora is uit balans. Hoe dan ook, in beide gevallen is het resultaat, dat je onvoldoende voedingsstoffen en energie kunt halen uit je voeding. Het gevolg is vermoeidheid, want je lijf komt tekort.

Alsmaar moe zijn geeft vaak ook darmklachten

Het kan ook andersom zijn. Je bent al jaren moe, omdat je bijvoorbeeld veel teveel van jezelf vergt (en ja, dat doen heel veel vrouwen, dus als jij dat ook doet, dan ben je in goed gezelschap 😉). Die vermoeidheid is een signaal dat jouw lijf niet genoeg energie heeft om alles wat er nodig is te doen. Je lijf gaat daarom keuzes maken. Het gaat kiezen welke organen de wel beschikbare energie krijgen en welke niet. 

Een van de eerste organen die bij een tekort aan energie minder energie toebedeeld krijgen, zijn de organen van je spijsverteringsstelsel zoals je maag en alvleesklier. Het gevolg is dat jij je eten minder goed verteert. Dat geeft spijsverteringsklachten zoals winderigheid en een opgeblazen gevoel. Maar het verstoort ook je darmflora omdat er onverteerde voedingsresten in de darmen aankomen. En zie daar: darmen die overal op reageren en om de haverklap van slag zijn. 

Hoe los je darm- en vermoeidheidsklachten op?

De vraag hoe je dit soort klachten het beste oplost hangt dus af van het antwoord op de vraag wat er eerst was: de darmklachten of de energie. Het heeft namelijk weinig zin om iets aan de darmklachten te gaan doen als deze zijn ontstaan door een gebrek aan energie. In dat geval moet je dus starten met iets dat met ontspanning, rust en herstel van doen heeft. Bijvoorbeeld meer tijd voor jezelf nemen en eens wat vaker stil zijn om te luisteren wat jouw lijf (en je hart!) nodig heeft. En dat dan ook doen….

Als de vermoeidheid juist het gevolg is van de darmklachten, omdat je die als zolang als je je kunt herinneren hebt, dan is het een veel beter startpunt om naar die darmen te gaan kijken. Een goed ontlastingsonderzoek is dan wellicht een goede eerste stap. Of eens iets te veranderen aan je voeding, bijvoorbeeld meer variatie aanbrengen in wat je eet of je darmen de voeding te gaan geven die ze nodig hebben. In mijn e-boek Lekker in je vel zonder darmklachten lees je daar meer over.

Wat was er bij jou eerder: je darmklachten of je vermoeidheid? Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom je darm- en spijsverteringsklachten steeds terugkomen

Heb jij dat nou ook? Als je zo terugkijkt op de afgelopen jaren, dan heb je steeds van die periodes dat je heel veel last hebt van je spijsvertering en darmen. Dan voel je je opgeblazen, moet je regelmatig door de dag heen hollen naar een toilet en weet je niet meer zo goed wat je nu wel en niet moet eten om weer rust te krijgen in je lijf.

Om moedeloos van te worden.

Zeker als je bedenkt dat je al best wel wat geprobeerd hebt om er vanaf te komen.

Waarom lukt dat nou steeds niet?

Je doet de verkeerde dingen

Een van de redenen waarom klachten maar blijven sluimeren, even minder lijken te zijn en dan toch weer in alle hevigheid terugkomen, is dat je niet de juiste dingen doet. Ik zie heel vaak dat vrouwen met dit soort klachten gaan proberen om de voeding waar ze denken last van te hebben uit hun menu halen. Dat lijkt even wat rust te geven, maar is zelden de oplossing.

Of ze besluiten om een tijdje vegetarisch te gaan eten en ook dat doet wel wat, maar brengt niet echt de oplossing die ze gehoopt hadden.

Grote kans dat deze aanpassingen niet de juiste waren. Je lichaam reageert even op dat wat je anders doet. Het probeert te herstellen en een nieuw evenwicht te vinden. Om na een tijdje toch weer aan te geven: nee, dit lukt zo niet. Probeer maar iets anders.

Je doet de juiste dingen maar het is niet genoeg

Het kan ook zijn dat de dingen die je verandert wel degelijk de juiste zijn, maar dat er meer nodig is om tot blijvend herstel te komen

Stel dat je een tijdje glutenvrij gaat eten. Op zich kan dat de juiste interventie voor jou zijn. Je voelt ergens ook wel dat het wat doet. Je buik wordt rustiger en soms lijkt het ook alsof hij minder opgeblazen is. Toch helpt het niet goed genoeg omdat er nog iets nodig is. Bijvoorbeeld ondersteuning van je spijsvertering of hulp bij het echt kunnen ontspannen, zodat je je eten ook kunt verteren. Zolang je die extra stapjes niet zet, kunnen je klachten niet echt verdwijnen en worden ze alleen maar tijdelijk een beetje minder.

Je hebt het totale plaatje nog niet gezien

Er is wat mij betreft echter een hele grote reden waarom je klachten blijft houden. Waarom je klachten hebt die even minder lijken te worden en dan toch weer in alle hevigheid terugkomen. En die reden is dat je het totale plaatje waarbinnen die klachten ontstaan en kunnen blijven bestaan niet ziet. Klachten staan namelijk nooit op zichzelf. Het gaat zelden alleen om de voeding of de spijsvertering bijvoorbeeld. Kijken naar je klachten alleen vanuit deze smalle blik lost het probleem dan niet op.

Daarom kijk ik in mijn Gezonder, energieker en beter in je vel traject altijd naar een heel samenspel van factoren. En wel die factoren waarvan ik de afgelopen jaren heb geleerd dat ze allemaal ‘goed’ moeten staan wil gezondheid echt zegevieren. 

Pas als je het geheel aanpakt kan het oplossen

Natuurlijk kijken we naar voeding en je spijsvertering. Uiteraard is er veel aandacht voor je darmen, want daar ligt de basis van een goede gezondheid. Maar zeker zo belangrijk is hoeveel energie je eigenlijk hebt, hoe goed je slaapt, of je brein het nog een beetje leuk doet en of je mentaal goed in je velletje zit. En tot slot, maar zeker niet onbelangrijk, brengen we allerlei hormonen in balans. Gewoon omdat je lijf anders niet kan werken.

En als we dat doen, dan zie je dingen veranderen. Dan gaat het wel echt goed voelen. Dan vallen puzzelstukjes op hun plek en kan je lijf gaan doen wat het moet doen. En het grote voordeel voor jou is dan dat jij dan ook weer lekker kunt doen waar je blij van wordt. Zonder gedoe in je lijf.

Wat doet deze blog met je? Welk puzzelstukje mist er nog bij jou waardoor jouw klachten nog niet zijn opgelost? Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Maar ik eet al zo gezond….

Als ik een euro zou krijgen voor elke keer dat ik deze zin hoor, dan zou ik niet hoeven werken. Nou ja, zo ongeveer dan hè? En toch zitten deze vrouwen die dit tegen mij zeggen bij mij aan tafel met een hele bups klachten. Klachten die ze al jaren hebben. Klachten die met al die gezonde voeding niet zijn overgegaan.

Hoe kan dat nu?

Wat is voor jou gezonde voeding?

De eerste vraag die ik aan deze klanten stel is natuurlijk: Wat is voor jou gezonde voeding? Beschrijf dat eens voor me. Heel vaak is voor mij dan al duidelijk waar de schoen wringt.

Ze hebben yoghurt met cruesli en blauwe bessen als ontbijt en tussen de middag brood met beleg. Daar hebben ze wel een tomaat of komkommer bij. Soms nemen ze ook een soepje of salade, maar dan wel met een boterham of cracker erbij want anders vult het niet. Tussendoor nemen ze een stukje fruit in de ochtend en een plak volkoren ontbijtkoek of een handje nootjes in de middag. Bij het avondeten eten ze groenten, af en toe een stukje vlees maar ook vaak een vleesvervanger. Aangevuld met rijst, pasta of aardappels. Een stukje chocolade bij de thee ’s avonds en in het weekend daarna nog een glaasje wijn met een handje nootjes.

Het spijt me om te moeten zeggen, maar dit is geen gezonde voeding.

Wat is voor je lijf gezonde voeding?

Je lijf heeft voeding nodig waar iets in zit waar het wat mee kan. Dat ‘iets’ zijn voedingsstoffen. Vitamines, mineralen, allerlei plantstoffen, maar ook eiwitten en gezonde vetten. Als je veel voeding eet die uit een fabriek komt, zoals brood, crackers, pasta en andere bewerkte producten, dan zitten die voedingsstoffen dat daar niet meer voldoende in. En dan maakt het daarbij niets uit dat er op de verpakking staat: ‘natuurlijk’, ‘biologisch’ of een andere leuke marketingslogan die jou wil doen geloven dat je goed bezig bent.

Maar wat nu als je dit allemaal al niet meer eet en toch klachten hebt?

Waarom heb je toch klachten terwijl je gezond eet?

Ik heb natuurlijk ook klanten die echt al wel gezonder zijn gaan eten. Ze eten meer groenten, meer onbewerkte voeding en eten ook niet de hele dag door. En toch….. ook zij hebben klachten. Hoe kan dat dan?

Ook daar kan ik natuurlijk altijd iets vinden in de voeding dat nog niet goed gaat. Dat is logisch, want ik heb (gelukkig) meestal meer kennis over voeding en hoe dat je lijf beïnvloedt dan mijn klanten hebben. Het zou wat zijn als dat niet zo was… Maar zelfs als ze inderdaad alles goed doen met de voeding, dan nog kunnen er klachten zijn. Hoe frustrerend is dat?

In die gevallen ga ik kijken naar hoe de spijsvertering werkt. Want je kunt nog zo goed eten, als je het niet goed kunt verteren heb je er niks aan (en komt je lijf dus voedingsstoffen tekort). Een slechte vertering merk je bijvoorbeeld aan een opgeblazen gevoel, boeren, darmgeluiden, misselijk na het eten van iets meer vetten en slechte of wisselende ontlasting. Maar ook het microbioom kan een bottleneck zijn waarom je toch nog niet goed gaat ondanks goede voeding. Zonder de juiste beestjes in je buik kun je namelijk je voeding ook niet goed verteren en heb je moeite om de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen.

En uiteraard kijk ik naar hoe goed kun je ontspannen? Slaap je nog echt goed? Beweeg je op een manier die bij je past? Heb je een beetje een fijn leven voor jezelf gemaakt of knelt dit eigenlijk behoorlijk? Dit heeft allemaal effect op je spijsvertering en dus op hoeveel voedingsstoffen je lijf heeft om goed te werken. Alleen als je je lijf echt geeft wat het nodig heeft (qua voeding, maar ook ontspanning en dergelijke), kan het gaan helen. Dan kan herstel plaatsvinden. En dan krijg jij meer energie, voel je je fitter, heb je geen omkijken meer naar je lijf en kun je gewoon weer vol enthousiasme ondernemen wat je zo graag wilt. En daar verlangen al mijn klanten naar.

Wat denk je nu je deze blog hebt gelezen? Krijgt jouw lijf alle voedingsstoffen die het nodig heeft? Of is er werk aan de winkel? 

Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Hoe belangrijk ben jij eigenlijk?

Misschien vind je dit een rare vraag en denk je meteen: “heel belangrijk”. Daar heb je natuurlijk gelijk in. Toch vraag ik je om er nog eens even wat dieper op te voelen. Hoe belangrijk ben jij eigenlijk in jouw leven? En leef je daar ook naar?

Vrouwen zetten zichzelf vaak opzij

Wij vrouwen hebben vaak een groot aantal rollen te vervullen in ons leven. Dat willen we ook graag. We hebben een carrière die we belangrijk vinden, maar ook vaak een partner of gezin die we zeker zo belangrijk vinden. We hebben vriendinnen waar we ervoor willen zijn en misschien ook nog ouders waar we voor moet zorgen zo af en toe. Kortom best een druk en vol leven.

Alleen… 

Waar ben jij in dat drukke leven? Heb jij ook ‘me-time’ in jouw agenda staan? Tijd alleen voor jou? Om te lummelen, te voelen, te doen wat op dat moment als echt voedend voor jou voelt? En hoe strikt hou jij je aan die ‘me-time’? Is die echt voor jou of schuif je die net zo gemakkelijk weer opzij als er iets of iemand anders tussendoor komt?

Jezelf opzij zetten geeft klachten

Het geeft natuurlijk helemaal niet als het eens een keertje voorkomt dat je jezelf even opzij moet zetten voor een ander of voor je werk. Daar krijg je niks van. Maar wat als je dat nu keer op keer doet? Als je werk, je partner, je gezin, familie of vriendinnen eigenlijk steeds voorrang krijgen? Omdat er altijd wel iets is dat aandacht vraagt. Geeft het dan ook niks?

Ik vrees dat het antwoord is dat het dan wel iets geeft. En hoe langer je het doet, hoe meer het gaat geven. Het geeft bijvoorbeeld onrust in je lijf. Je gaat ‘aan’ staan en komt niet meer tot rust. Je gaat niet meer zo makkelijk ‘uit’. Je staat als het ware een groot deel van de tijd in de vecht/vlucht-stand.

Hierdoor ga je steeds meer last krijgen van je eten en je snapt echt niet meer waarom. Gisteren kon je deze voeding prima eten en vandaag lukt het ineens niet meer. Er is geen pijl op te trekken. Je voelt je ook vaak opgeblazen en je buik doet regelmatig zeer of is aanwezig. Je ontlasting wisselt van obstipatie naar diarree en alles wat er tussen zit.

Dit alles kost ook heel veel energie. En dat merk je, want je bent en blijft de laatste tijd maar zo moe. Je herstelt niet meer echt en je slaapt ook niet meer zo diep en fijn als voorheen. Dat gebrek aan energie heeft ook weer effect op je humeur, geheugen, concentratie, noem maar op. Zo kan ik nog wel even doorgaan maar je hebt een idee nu toch?

Wat zegt het stemmetje diep van binnen?

Dus stel ik de vraag nog eens: hoe belangrijk ben jij eigenlijk? Ben een even echt stil en luister eens naar dat hele zachte stemmetje diep van binnen. Wat zegt dat? Voelt zij dat ze echt belangrijk is in jouw leven of zegt ze: en ik dan?

Heb je een diep verlangen naar even niks doen, in het bos gaan lopen, naar de sauna of de masseur gaan? Even echt tijd nemen voor jezelf. Om je batterij weer op te laden. Zodat je er weer kunt zijn voor al die andere rollen in je leven waar je ook echt gelukkig van wordt?

Sta eens even stil, nu op dit moment, bij hoe jij je echt voelt. Wat heb jij nu nodig? En geef jezelf dat dan ook meteen. Kun je vandaag nog iets doen zodat jij je beter voelt? Plan een dagje niks doen in. Niet over 6 weken, maar ergens vandaag of morgen. Zo belangrijk ben jij namelijk.

Laten we eerlijk zijn: er is altijd wel wat. Niet alleen op wereldniveau maar ook gewoon in het klein in je eigen leven. Laat dat niet belangrijker zijn dan jij!

Wat doet deze blog met je? Wat zegt jouw innerlijke stemmetje en hoe ga jij daarop reageren?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Wat angst doet in je lijf en hoe je daarmee om kunt gaan

Elke keer als ik haar spreek en vraag hoe het met haar is, is het eerste wat ze met me deelt iets waar ze bang voor is. Iets waar ze zich zorgen over maakt of wat ze heel erg vindt. Dat kunnen relatief kleine dingen zijn in haar omgeving of grotere dingen in de wereld om haar heen. Vaak zijn het dingen waar ze helemaal geen invloed op heeft. 

Ze wordt helemaal meegenomen door haar angstige gevoelens en zorgen. Naar een plekje waar ze het niet fijn vindt. Ze zegt wel tegen me dat ze het naast zich neer legt, maar dat lukt toch niet zo goed. En dat snap ik wel, want angst is een hele sterke emotie. Angst zit evolutionair ingebakken in onze genen. En dat is maar goed ook, want angst is een beschermingsmechanisme tegen gevaar. 

Angst is dus een gezonde emotie. Maar het wordt een probleem als je het continu of heel vaak ervaart. Dan is angst een ongezonde emotie die veel gedoe in je lijf geeft.

Angst zet je stresssysteem aan

Angst is voor je lichaam een alarmsignaal. Een beetje vergelijkbaar met het brandalarm in je huis. Als het afgaat, dan kom je in actie. Je kunt niet anders, want het signaal is oorverdovend en je wilt maar één ding namelijk dat het weggaat. Hetzelfde gebeurt met angst.

Angst is zo’n sterk alarmsignaal dat het direct en zonder pardon je stresssysteem activeert. Dit systeem pompt meteen adrenaline door je lijf. Dit zorgt er onder andere voor dat je hartslag en bloeddruk stijgen, je ademhaling versnelt en je spieren paraat staan. Je wordt hyper alert en ziet alles. Angst zorgt er via het stresssysteem voor dat je klaar staat om te vechten of vluchten.

Angst activeert je immuunsysteem

Angst is ook een alarmsignaal dat het immuunsysteem activeert. Ook dat is heel fijn. Want als jij moet vechten of vluchten, dan is de kans dat je daarbij een paar schrammen, butsen of erger oploopt serieus aanwezig. Dit is onder andere een risico voor het oplopen van een infectie, dus het immuunsysteem moet paraat staan om dat op te vangen. En dat doet het ook.

Angst kost heel veel energie

Omdat angst je stress- en immuunsysteem activeert, heeft je lijf ineens een enorm veel energie nodig. Dit moet ergens vandaan komen. Daarom geven de hersenen de darmen de opdracht om snel zo veel mogelijk water, suiker en zout vanuit de ontlasting door te laten naar de bloedbaan. Om dit te doen zet de darmwand zich een beetje open. Super handig. Alleen jammer dat zo ook virussen, bacteriën en schimmels mee naar binnen kunnen. Dit is een extra belasting voor het lijf en kost dus nog meer energie.

Continu angst ervaren is ongezond

De hersenen gaan bij een forse extra behoefte aan energie de beschikbare energie herverdelen onder de organen. Alle energie gaat naar overleven. Organen die daarvoor niet direct noodzakelijk zijn krijgen minder energie. Je spijsvertering, darmen, hormoonhuishouding, huid, haren, gewrichten etc. moeten het dus met minder doen. 

Als dat heel even is, geeft dat niks. Als dat langer duurt, dan gaan deze organen protesteren en klachten geven. Je spijsvertering doet het dan niet meer zo goed, je ontlasting gaat alle kanten uit, je haar valt uit, je huid is droog, je gewrichten zijn niet meer zo soepel, dat soort dingen. En ondertussen staat je stresssysteem nog aan, dus je hartslag is hoog, je bloeddruk ook, je spieren zijn continu gespannen en je kunt bijna niet meer diep in je buik ademen. Dit is allemaal niet zo goed voor je gezondheid.

Angst is dus buitengewoon handig als er een acuut en reëel gevaar is dat jouw leven op dit moment direct bedreigt. Maar nu je weet wat het allemaal teweegbrengt in je lijf, snap je natuurlijk wel dat continu angst ervaren negatieve gevolgen heeft voor je gezondheid. 

Gezond omgaan met angst

Angst kennen we allemaal. En zeker nu. We leven al even in bijzondere tijden en angst lijkt helaas continu aangewakkerd te worden. Gelukkig kun je daar zo mee omgaan dat jouw lijf niet leeft in een huis waar continu het brandalarm aanstaat.

Haal angst bijvoorbeeld niet nodeloos binnen. Stop of minder met het kijken of luisteren naar het nieuws of praatprogramma’s over actualiteiten. Lees minder of veel selectiever de krant en social media berichten. Vertrouw erop dat als er echt iets is wat jij weten moet, dat dit ook wel zal gebeuren. 

Spreek met je vrienden, familie en collega’s af dat jullie de focus van je gesprekken leggen op de mooie kanten van het leven. Geniet daar met elkaar van. Natuurlijk mag je delen waar je angstig voor bent of je zorgen over maakt. Zet daar wel een grens op. Dus spreek af dat je het er even over mag hebben, zodat je kunt delen waar je mee zit. Help elkaar daarmee en laat het dan los in het vertrouwen dat de oplossing komt op het juiste moment.

En als je angst ervaart, vraag je dan elke keer af: heb ik NU, op dit specifieke moment in de tijd, een probleem waarmee ik NU iets moet? Zo ja, dan onderneem je actie. Zo nee, dan adem je rustig in en uit en ga je iets anders doen. Iets leuks. Even naar buiten, je neus in de zon steken of een kopje kamillethee drinken.

Heb jij iets dat jou heel goed helpt als je last hebt van angstige gevoelens? Wil je dat hieronder delen zodat we elkaar kunnen helpen en inspireren? 

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.