Voeding voor je darmen: vezels, vezels en vezels….

Als darmtherapeut zie ik natuurlijk bovenmatig veel vrouwen met darmklachten. Dat is te verwachten. Wat opvalt is dat al deze vrouwen er van overtuigd zijn dat ze heel gezond eten. Ze weten dat ze vezels moeten eten. Daarom eten ze volkoren granen. Ook eten ze niet veel suiker en vet. Bovendien eten ze echt wel meer groenten dan de mensen uit hun omgeving en eten ze steeds vaker plantaardige vleesvervangers. Toch hebben ze continu gedoe in hun buik. Hoe kan dat nou?

Volkoren granen zijn een eenzijdige bron van vezels

Het begint er mee dat volkoren granen niet zo’n denderende bron van vezels zijn. In granen zitten namelijk vooral oplosbare vezels. Dat is op zich fijn want deze nemen water op en zorgen zo voor een toename van de ontlasting. Deze ontlasting drukt vervolgens tegen de darmwand aan. De darmwand gaat tegendruk geven en hierdoor wordt de ontlasting door het darmkanaal geholpen richting de uitgang.

Het probleem is alleen dat je voor een goede darmwerking meer nodig hebt.

Je darmmicrobioom heeft verschillende soorten vezels nodig

Voor een goede darmwerking heb je een goed microbioom nodig, zo simpel is het. Voor een fijne en evenwichtige groep huisdieren in je buik (zoals ik het microbioom ook wel eens gekscherend noem) moet je deze microben wel het juiste te eten geven. En dan denk ik niet aan granen.

Granen bevatten naast oplosbare vezels namelijk vooral heel veel zetmeel. Zetmeel is een complexe vorm van suiker. Je eet er dus vooral suiker mee. Jouw eigen gezonde microbioom heeft niet zo veel aan suiker. Jouw microben eten graag vezels en dan wel een specifieke soort, namelijk fermenteerbare vezels. En die zitten nagenoeg niet in granen.

Goede vezels voor je darmen zitten in groenten en fruit

Om je microbioom echt te voeden zul je dus fermenteerbare vezels moeten eten. Die komen vooral voor in groenten en fruit. Met name groenten zijn dan interessant, want die bevatten ook heel weinig zetmeel en zijn dus suikerarm. Dat is een win-win voor je darmen. Alleen red je het niet met ’s avonds een flinke portie groenten. Je zult vaker op de dag groenten moeten eten.

Plantaardige vleesvervangers zijn zwaar op de darmen

En dan moeten we het ook nog even hebben over plantaardige vleesvervangers. Daarover schreef ik al eerder deze blog. Dus als je je hierin wilt verdiepen, lees die dan zeker.

Kort gezegd bevatten plantaardige vleesvervangers vaak veel zetmeel, gluten of peulvruchten. Het klopt op zich dat peulvruchten een goede bron van eiwitten kunnen zijn. Of dat voor jou ook zo is hangt af van hoe goed je ze kunt verteren.

Maar peulvruchten bevatten ook antinutriënten. Dit zijn stoffen die de darmen irriteren of beschadigen. Bovendien bevatten peulvruchten heel veel fermenteerbare vezels. En daar zit nu net de crux.

Je hebt fermenteerbare vezels nodig voor een goed microbioom maar om deze vezels comfortabel te kunnen verwerken in je darmen moet je microbioom op orde zijn.

Is dat niet het geval dan geven peulvruchten vooral heel veel gedoe in de darmen: winderigheid, opgeblazen buik en dunne ontlasting waarbij je vaak wat meer toiletpapier nodig hebt.

Hoe voed je jouw darmen dan wel?

Benieuwd wat je dan wel kunt doen met je voeding om je microbioom te gaan voeden? Download dan mijn gratis e-boek ‘Lekker in je vel zonder darmklachten’.

Goed voor je darmen zorgen en genieten in december

December is een bijzondere maand. Een maand vol drukte, gezelligheid en eten. Voor veel vrouwen is het ook een maand vol stress, gejakker en gejaag om alles op tijd ‘af’ te krijgen. Als je geen spijsvertering hebt van beton, maar eentje die wat gevoeliger staat afgesteld, dan kan december op deze manier een hele lastige maand zijn voor je darmen. Maar met wat kleine aanpassingen komt dat er al heel anders uit te zien.

Vier de feestdagen op een manier die bij je past

Er zijn een heleboel regels rondom de feestdagen. Hoe het hoort, zal ik maar zeggen. Maar wie heeft die regels eigenlijk bedacht en hoe voelen ze voor jou? Sta daar aan het begin van de december maand eens bij stil en vraag jezelf af hoe jij de feestdagen wilt vieren. Wat voelt goed voor jou? En hoe kun je daar zo dicht mogelijk bij komen? Zo haal je er wat druk af en minder stress zorgt voor fijnere darmen.

Zo vier ik de feestdagen klein en knus. Geen toestanden met kerstbomen, het hele huis ingepakt in lichtjes, kerstkaarten schrijven en een 4 gangenmenu bedenken en maken. Ik krijg daar veel te veel stress van. Dus ik houd het klein. Een mooi kerststuk op tafel, wat winterse versieringen her en der in de woonkamer en vooral echte kaarsjes op strategische plekken. En het eten houd ik ook behapbaar, zowel letterlijk als figuurlijk.

Iets lekkers eten zonder buikpijn

In december met alle feestelijkheden eten we veel meer suiker, granen, zuivel en alcohol. Het is lekker, het is gezellig en het kan wel een keertje toch? Voor veel mensen is dat zeker zo, alleen kan ook hier de een veel beter tegen dan de ander. Als jouw buik nou wat gevoeliger reageert op al deze uitspattingen, kies dan net wat gezondere alternatieven. En als je een autoimmuunziekte hebt, blijf dan in ieder geval van de granen en zuivel af.

Kies liever voor een eerlijke, volwaardige maaltijd met een mooi stukje vlees, gevogelte of vis en maak twee mooie groentegerechten. Daar heb je geen granen of zuivel bij nodig. En iets zoets maken voor dessert of bij de koffie, kun je ook prima doen zonder granen, geraffineerde suiker, zuivel en alcohol. Op mijn website staan verschillende recepten voor iets zoets dat ook nog lief is voor je darmen. In deze blog heb ik mooie recepten voor op jouw kerstmenu verzameld.

Een glaasje voor erbij…

En als je dan een glaasje alcohol neemt, kies dan zorgvuldig. Dus liever een glas biologische rode wijn, dan een flinke pul bier. En zet ook een mooie kan met water op tafel waar je wat kruiden, komkommer en iets van fruit in hebt gedaan zodat het water er niet alleen feestelijk uitziet maar ook een lekker smaakje heeft. Citroen, sinaasappel, kaneelstokje en rozemarijn is bijvoorbeeld een mooie en lekkere combi.

Graas niet de hele dag door

Een hele belangrijke manier om in de feestmaand rust in je buik te houden is om niet de hele dag door te eten. Grazen noem ik dat ook wel. Het is zo belastend voor je lijf. Dus blijf ook hier zoveel mogelijk vasthouden aan 3 volwaardige maaltijden per dag en beperk het snoepen tussendoor. Voel eerlijk of je lijf er zin in heeft of dat het meer gewoonte of gezelligheid is. Of verveling….dat kan namelijk ook. Op deze manier beperk je ook de triggers voor je darmen. Wil je toch wat snoepen, doe het dan aansluitend aan je maaltijd.

Ga naar buiten en beweeg

En tot slot, wissel binnen op een stoel zitten eten en drinken ook af met naar buiten gaan en bewegen. Het is een open deur, maar zo belangrijk. Het lichaam in beweging zetten zorgt voor het ontgiften en afvoeren van afvalstoffen. En dat ziet niet alleen op de voeding die je hebt gegeten, maar ook op stressvolle emoties en prikkels die je hebt opgepikt gedurende alle gezelligheid.

Maar bovenal: geniet van een prachtige maand vol liefde, warmte en licht!

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Dé manier om een intolerantie voor voeding boven water te krijgen

“De lijst van dingen waar ik een intolerantie voor heb en die ik dus niet meer kan eten wordt zo langzamerhand wel erg lang. Steeds meer voedingsmiddelen lijken af te vallen. Het zou heel mooi zijn om daar door anders te gaan eten en leven invloed op uit te kunnen oefenen…”

Met deze opmerking kwam ze mijn praktijk binnen. En ze is niet de enige. Heel veel vrouwen lopen rond met een toenemend aantal voedingsmiddelen dat klachten geeft. Het resulteert er uiteindelijk in dat eten iets ingewikkelds wordt, want ze reageren zo goed als overal op na een tijdje.

Dé vraag waar deze vrouwen mee zitten is: ‘Hoe krijg ik zicht op welke voeding wel en niet bij mij past?’. Het is een logische vraag. Om die te beantwoorden moeten we eerst weten om wat voor soort reactie het gaat.

Verschillende soorten reacties op voeding

Er zijn grofweg twee soorten reacties op voeding. De eerste reactie is een allergische reactie. Je bent dan allergisch voor een bepaald voedingsmiddel. Denk aan de welbekende pinda-allergie. Zelfs een spoor van pinda kan dan al serieuze en soms zelfs levensbedreigende klachten geven.

Het kan ook zijn dat je op voeding reageert omdat er sprake is van een intolerantie. Denk bijvoorbeeld aan lactose intolerantie die op latere leeftijd (dus na je 4e levensjaar) ontstaat. Je lichaam reageert dan slecht op zuivelproducten maar van een allergie is geen sprake.

De vrouwen die in mijn praktijk binnenkomen met de vraag waarom ze zo reageren op voeding hebben over het algemeen geen last van een allergie, maar van een intolerantie.

Waarom is het zo lastig om te ontdekken voor welke voeding je een intolerantie hebt?

Bij een allergie is het heel eenvoudig om te ontdekken welk voedingsmiddel de boosdoener is. De reactie ontstaat namelijk meestal binnen 2 uur na het eten van het bewuste voedingsmiddel. Bovendien is de reactie vaak heel duidelijk en fors.

Bij een intolerantie is de reactie vertraagd. Hij ontstaat ergens binnen 1-3 dagen na inname van de voeding. De reactie ook veel meer diffuus. Denk aan allerlei soorten buikklachten, vermoeidheid, gewrichtsklachten, huiduitslag, slaapproblemen etc. Het is dus veel lastiger om boven water te krijgen welk voedingsmiddel de boosdoener is. Daarom denken veel vrouwen bij dit soort klachten aan het doen van een voedingsintolerantie test. De vraag is of dat zinvol is.

Heeft het zin om een voedingsintolerantie test te doen?

Hier kan ik heel kort over zijn. Het antwoord is: nee. Het is niet mogelijk om met een dergelijke test betrouwbaar te achterhalen welke voeding wel en welke geen reactie geeft. Dit blijkt uit recent (2019) wetenschappelijk onderzoek.

Hierin hebben de onderzoekers mensen een voedingsintolerantie test afgenomen. Hieruit bleek dat er geen intoleranties waren. Vervolgens hebben ze deze mensen bekende voedingsallergenen te eten gegeven. Een voedingsallergeen is voeding waarvan bekend is dat veel mensen er een negatieve reactie op krijgen zoals bijvoorbeeld tarwe. En wat bleek? Toen ze met een endoscopie gingen kijken wat er daadwerkelijk gebeurde in het lichaam van de 108 deelnemers zagen ze dat 76 van de 108 deelnemers wel degelijk een negatieve reactie op de geteste voeding had. De onderzoekers concluderen dan ook dat deze testen niet betrouwbaar zijn.

Hoe ontdek je dan wel voor welke voeding je een intolerantie hebt?

Dé gouden standaard voor het identificeren van voedingsintoleranties is het doen van een eliminatie- en provocatie dieet. Een wat…?

Simpel gezegd start je met het uit de voeding halen van alle voeding waarvan bekend is dat deze tot negatieve reacties van het lichaam van een mens kan leiden. Dit is het eliminatie deel van het dieet. Als ik dit doe in mijn praktijk dan zie ik vaak al binnen 2-4 weken gigantisch mooie resultaten, met name bij autoimmuun aandoeningen zoals bijvoorbeeld de ziekte van Crohn of colitis. Het lijf komt tot rust, er is meer energie, klachten nemen af.

Daarna ga je volgens een bepaald protocol de voeding die uit het menu is gehaald een voor een weer herintroduceren. Dit is het provocatie deel van het dieet. En dan geeft het lichaam heel duidelijk aan welke voeding oké is en welke niet. Voeding die niet oké is geeft klachten. Dat deed deze voeding eerder ook al, maar omdat er zoveel ‘ruis’ op de lijn was (je at veel meer voeding die je lijf niet zo tof vindt), kon je het signaal niet zo goed horen. Door de ruis weg te halen met de eliminatiefase hoor je bij de provocatiefase beter wat het lijf te zeggen heeft.

Zo ontdek je dus echt welke voeding wel en niet voor je werkt.

Overigens is het niet zo dat je deze voeding dan nooit meer mag eten. Het is namelijk zaak om vervolgens te achterhalen waarom deze voeding klachten geeft, daar iets aan doen en dan opnieuw te testen of het daarna wel lukt om de voeding die klachten geeft te eten. Vaak is dat zo. Maar met de echte grote triggers voor je darmen zoals granen en conventionele zuivelproducten lukt dat lang niet altijd.

Benieuwd of zo’n eliminatie- en provocatie dieet ook slim is om bij jouw klachten in te zetten? Mail me gerust, ik denk graag met je mee.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Plantaardige tonijn…. laat dat maar aan je voorbijgaan!

Eerder deze week zag ik een reclame voor plantaardige tonijn. Ik stond meteen ‘aan’. Plantaardige tonijn?? Serieus?!

Nou ben ik niet zo van allerlei vervangers voor volwaardige voeding die er al is. Vleesvervangers, glutenvrije broodvervangers en dan nu visvervangers… meestal wordt het er voor je gezondheid niet beter op. Maar mijn interesse was gewekt.

Helaas was die interesse ook weer snel weg.

Plantaardige tonijn heeft met tonijn weinig van doen

Plantaardige tonijn is een contradictio in terminis. Er is namelijk niets plantaardigs aan tonijn. En er is ook niets ‘tonijn-igs’ aan plantaardige tonijn. Als je kijkt naar de ingrediënten zie je dat meteen:

Tonijn

vs

Water, getextureerd tarwe-eiwit (25%) (tarwe- eiwit (17%), koolzaadolie (2,5%), tarwevezel, tarwebloem, tarwezetmeel), koolzaadolie (2,5%), natuurlijk aroma, aroma, zout, voedingszuur: citroenzuur, verdikkingsmiddelen: guarpitmeel, xanthaangom, kleurstof: ijzeroxide

Plantaardige tonijn is een fabrieksmatig product van vooral tarwe aangevuld met een ongezonde plantaardige olie, smaakstoffen, kleurstoffen en veel zout. De eiwitten in dit product bestaan voor een groot deel uit gluten. Gluten en gezonde darmen gaan niet zo best samen.

Ook qua voedingswaarde is het niet vergelijkbaar

Ook als je kijkt naar belangrijke voedingswaarden/stoffen, dan heeft het met tonijn weinig van doen.

Tonijn (vers) 100 gram

  • kCal: 101
  • eiwitten: 23,7 gram
  • vetten: 0,7 gram
  • koolhydraten: 0
  • omega 3: 0,2 gram
  • omega 6: 0,01 gram
  • natrium: 47 mg

Bron: nevo online richtlijnen RIVM

Plantaardige tonijn 100 gram

  • kCal: 138
  • eiwitten: 15 gram (waarvan een groot gedeelte gluten zijn)
  • vetten: 6 gram
  • koolhydraten: 4,8 gram
  • omega 3: 0,4 gram (8,5 * 5%)
  • omega 6: 1,0 gram (19,8 * 5%)
  • natrium: 1000 mg

Bron: verpakking van het product

Als je de vergelijking maakt dan valt op dat plantaardige tonijn minder eiwitten bevat dan echte tonijn (en daar at je het nu juist voor). Ook  bevat het meer vetten, terwijl de vetzuurverhouding (omega 3 : omega 6) verkeerd is. Om de zaak nog erger te maken, bevat het ook nog eens veel gluten en teveel zout.

Je lichaam vraagt om gezonde, volwaardige voeding. Je weet wel, die voeding die de oma van je oma nog herkent als etenswaar…. Zoals op de afbeelding boven deze blog.

Wat doe je dan wel als je minder dierlijke eiwitten wilt eten?

Ik snap dat je bewuster wilt omgaan met de hoeveelheid dierlijke eiwitten die je eet. Dat je dan op zoek gaat naar een alternatief voor vis, kan ik me ook nog voorstellen. Maar dat alternatief is er al: zeewier en andere algen.

Zullen we dat gewoon eten?

Het is volwaardige voeding waar je lijf iets mee kan en zit vol met gezonde voedingsstoffen voor je brein en je schildklier.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

De 5 pijlers van heling…

Chronische (darm) klachten aanpakken vraagt om meer dan je voeding onder de loep nemen. Tja, misschien dacht je er met wat aanpassingen in je voeding te zijn…. Mijn ervaring is dat dit lang niet altijd zo is. In de jaren dat ik nu met klanten werk zie ik dat er meer is ‘onder de zon’ van een goede gezondheid. Ik noem het ‘de 5 pijlers van heling’.

1. Voeding

Je lijf heeft de juiste hoeveelheid voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren. Die moet jij dan wel eten. Dat red je niet op een menu van vooral granen en zuivel aangevuld met een stukje vlees of vis en wat groenten bij het avondeten. Zeker als je last hebt van chronische klachten, dan moeten er bakken voedingsstoffen in. Die komen uit volwaardige voeding die zo uit de natuur komt en waar niet aan is geknutseld. Dit betekent bij elke maaltijd echte, onbewerkte voeding eten.

2. Ontspanning

Als je niet bij tijd en wijlen ontspant, dan blijft je stresssysteem aan. Je staat dan in de fight/flight modus. Dit kost ontzettend veel energie. Energie die je lichaam gaat weghalen bij organen en systemen in je lijf die voor overleven niet direct noodzakelijk zijn, zoals je spijsvertering en darmen, je hormonen, je huid, haar en nagels. Voor even geeft dat niets, maar op de lange duur ontstaan daar klachten door.

Heling vraagt om het geven van energie aan die delen van je lijf die dat nodig hebben. Daarom moet jij tot rust komen, voelen wat je nu nodig hebt en jezelf dat geven. Meer aandacht voor jezelf, lief zijn voor jezelf en voor jezelf zorgen dus.

3. Slaap

In de nacht reinigt ons glymfatisch systeem (nee, dat is geen typefout) de hersenen van alle toxische stoffen die door het gebruik van je brein ontstaan. Dit maakt je brein weer fris en fruitig om aan een nieuwe dag te beginnen. Wil je af van een brein dat het niet goed doet, dan begint dat dus met aandacht hebben voor een goede nachtrust, zowel in aantal uren als in slaapkwaliteit.

4. Beweging

Bewegen zorgt voor meer diversiteit in je darmflora. Het is noodzakelijk om te ontgiften en zorgt ervoor dat je mentaal beter in je vel zit. Ook krijg je door gepast te bewegen meer spieren. Omdat je verreweg de meeste energie kunt maken in je spiercellen en helen vraagt om energie, is bewegen dus een basisvoorwaarde voor herstel. Uiteraard gaat het hier om bewegen binnen je huidige lichamelijke mogelijkheden, want teveel bewegen is stressvol voor je lijf en dan ga je juist een stap achteruit in je gezondheid door te bewegen.

5. Verbinding

Een onderdeel waar je misschien niet zo aan had gedacht, maar dat wezenlijk is voor heling is verbinding. Hiermee bedoel ik verbinding met jezelf, de mensen om je heen en de natuur. Maar ik denk hierbij ook aan verbonden zijn met iets dat groter is dan jezelf. Het grotere geheel, hoe je dit ook wenst te benoemen.

Helaas schiet dit aspect er makkelijk bij in als je niet helemaal lekker in je vel zit. Het gevolg is alleen dat je nog minder lekker in je vel komt te zitten. Dus ga die verbinding aan, hoe klein ook, en voel wat het met je doet.

En er kan meer zijn…

Uiteraard kunnen er nog andere oorzaken zijn waarom chronische klachten niet oplossen, zoals iets psychologisch of sociaals. Je hebt bijvoorbeeld last van ‘iets’ dat uit je verleden of er spelen lastige dingen op je werk of in je privéleven. Of je hebt voor jezelf een leven gebouwd dat niet meer past bij wie je nu bent. Allemaal dingen waar je om te helen iets mee mag gaan doen. Maar aandacht schenken aan de 5 pijlers van helen maakt dat je deze andere aspecten beter aankunt. Starten met deze 5 is wat mij betreft de basis en van daaruit kijk je of er nog iets anders nodig is.

Welke pijler heeft bij jou meer aandacht nodig?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom lactosevrije zuivel een slechte ‘oplossing’ is als je last hebt van lactose

Zuivel…. voor veel vrouwen een vast onderdeel van hun voeding. Yoghurt voor het ontbijt en kaas in de overige maaltijden, dagelijks een of meerdere cappuccino’s en in de zomer gezellig een ijsje eten. Zuivel is behoorlijk ingeburgerd in ons Nederlandse voedingspatroon, misschien bij jou ook wel. En dat ging jaren goed tot je ineens buikklachten kreeg na het gebruik van zuivel. Je kwam, al dan niet met behulp van je huisarts, tot de conclusie dat je lactose intolerant bent geworden.

De oplossing hiervoor lijkt simpel. Je stapt over op lactosevrije zuivel en alles lijkt goed. Je buik doet weer normaal en je gaat verder met je leven. Toch is dit niet de juiste weg. Sterker nog, de keuze voor lactosevrije zuivel is een stap in de verkeerde richting.

Waarom ik dat zeg en wat je beter kunt doen lees je in deze blog.

Lactose intolerantie: wat is het eigenlijk?

Lactose intolerantie is een voedingsintolerantie. Hiermee zegt je lichaam dat het er niet meer oké mee is dat je deze voeding eet. Bij lactose intolerantie heeft je lijf problemen met het verteren van het melksuiker lactose. Het gevolg is buikkrampen, buikpijn en meestal explosieve diarree binnen 1,5 uur na consumptie. Een heel duidelijk signaal dus.

Hoe ontstaat lactose intolerantie op latere leeftijd?

Alles wat je eet moet je eerst verteren. Daarvoor gebruikt het lichaam onder andere enzymen. Enzymen knippen de voeding die jij hebt gegeten in steeds kleinere eenheden tot aan het moment dat ze klein genoeg zijn om op te nemen in de bloedbaan. Om lactose uit zuivel te verteren heb je het enzym lactase nodig.

Lactase maken we zelf aan in de alvleesklier maar we krijgen ook hulp van ons darmmicrobioom. Onze darmbeestjes maken ook lactase aan. Deze combinatie van lactase-enzymen maakt dat we de lactose uit zuivel kunnen verwerken. De productie van enzymen in onze alvleesklier wordt in de loop van ons leven minder maar dat speelt eigenlijk pas echt op hoge leeftijd. Wel kan deze productie op jongere leeftijd onder druk komen te staan, bijvoorbeeld door elke 2-3 uur iets te eten. Lactose intolerantie kan dus iets te maken hebben met het functioneren van de alvleesklier.

Veel vaker echter zie ik in de praktijk dat lactose intolerantie op latere leeftijd ontstaat door een verstoring in het darmmicrobioom. Dat noemen we een dysbiose. Er zijn dan onvoldoende darmbacteriën die lactase aanmaken, waardoor jouw capaciteit om lactose te verteren afneemt. Er blijft dan teveel lactose in de darm achter en dat geeft de hiervoor omschreven klachten.

Lactosevrije zuivel is slechts een pleister op de wond

Door te stoppen met het gebruik van zuivel of door over te stappen op lactosevrije zuivel los je inderdaad direct het probleem van het gebrek aan enzymen op. De reden waarom je onvoldoende enzymen hebt blijft echter bestaan. En of de oorzaak nu een probleem in de alvleesklier is of in de darmflora, die oorzaak moet aangepakt omdat deze onderliggende problemen in je lijf anders voor andere klachten gaan zorgen. En dat zie ik ook in de praktijk.

Vrouwen die na een aantal jaren op lactosevrije producten ook op andere voedingsmiddelen gaan reageren, opnieuw wisselende ontlasting krijgen, last blijven houden met vermoeidheid of zelfs een chronische aandoening ontwikkelen. En dat is logisch want dit soort klachten zijn het gevolg van de verstoring in het darmmicrobioom waaraan je niks hebt gedaan of van een alvleesklier die niet optimaal kan functioneren. Beide oorzaken spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van chronische klachten/aandoeningen.

De oorzaak aanpakken: hoe dan?

Wat precies bij jou de oorzaak is van je lactose intolerantie weet ik zo niet. Maar een ding weet ik wel: beter voor je darmmicrobioom zorgen is een goed idee. Hoe je dat kunt doen, vertel ik je in mijn gratis e-boek ‘Lekker in je vel zonder darmklachten’.

Die kun je hier downloaden: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/lekker-in-je-vel-zonder-darmklachten/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom je wel of niet een dieet zou volgen: de 5 meest voorkomende diëten op een rij

Recent schreef ik een blog waarin ik aangaf dat ik vind dat je jezelf tekort doet als je aan de slag gaat met je voeding en dit ziet als ‘het volgen van een dieet’. Toch zijn er diëten die zinvol kunnen zijn als therapeutische interventie. Ik zet de 5 meest gebruikte diëten voor je op een rijtje.

Maar voor we hierin duiken is het goed je het volgende te realiseren.

Een dieet is een tijdelijke interventie met een specifiek doel

Een dieet zet je in omdat je een bepaald gezondheidseffect wilt bereiken. Als het effect bereikt is, verlaat je het dieet weer kalm aan en ga je op zoek naar het voedingspatroon dat bij jou past. Dat is het voedingspatroon waarbij jij geen klachten hebt en gewoon lekker in je vel zit. Want dat is waar het voor mij om draait bij het inzetten van een dieet.

Met het tijdelijk volgen van een dieet krijgt je lijf rust. Zo ontstaat ruimte om aan de onderliggende oorzaken van je klachten te werken. Zodra je dat met succes gedaan hebt, heeft het dieet haar functie gediend. Dan kun je (en moet je wat mij betreft) voeding die in het dieet geen plaats had gaan herintroduceren om tot een zo volwaardig mogelijk voedingspatroon te komen.

1. FODMAP dieet

Bij het FODMAP dieet haal je voeding die rijk is aan bepaalde vezels (aan FODMAP-vezels) uit het menu. Dit kan heel veel rust brengen in de darmen, vooral als je last hebt van forse darmklachten, zoals opgeblazen gevoel, winderigheid, wisselende ontlasting die vaak gepaard gaat met diarree en/of obstipatie. Een aandoening waarbij het FODMAP dieet vaak wordt ingezet is bijvoorbeeld het prikkelbaredarmsyndroom.

Wat mij betreft is het FODMAP dieet een zeer tijdelijke maatregel die je zeker niet langer dan 4-6 weken inzet. Met het FODMAP dieet eet je namelijk heel weinig voedingsvezels. Dat geeft weliswaar rust in een darm met een verstoord microbioom, maar is geen oplossing omdat het microbioom vezels nodig heeft om te groeien en in balans te zijn. Een microbioom dat uit balans is, zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom, raakt door het langdurig volgen van het FODMAP dieet nog meer uit evenwicht. Op de langere duur nemen je klachten dan toe.

Over de zin en onzin van het FODMAP dieet schreef ik daarom al eerder deze blog.

2. Ketogeen dieet

Bij een ketogeen dieet beperk je de inname van koolhydraten uit granen, aardappels, bepaalde groenten en fruit. De nadruk bij het ketogeen dieet ligt op het eten van vetten aangevuld met een passende hoeveelheid eiwitten en beperkt groente en nog beperkter fruit. Het gevolg van een ketogeen dieet is dat je lichaam in de vetverbranding terechtkomt, althans als het goed is.

Bij de verbranding van vetten komen ketonen vrij en dat is een geweldige brandstof voor je brein. Mensen met problemen in het brein, maar ook mensen met overgewicht waar niets helpt, kunnen baat hebben bij een ketogeen dieet. Maar ook bij migraine, fibromyalgie en andere chronische aandoeningen kan het ketogeen dieet nuttig zijn.

Een ketogeen dieet bevat weinig vezels en heeft daarmee effect op het microbioom, alhoewel uit de wetenschap nog niet goed duidelijk is of dit effect positief of negatief is. Een ketogeen dieet wijkt wel fors af van de voedingspatronen van de mensen om je heen, wat het voor veel mensen ook een lastig dieet maakt om langdurig vol te houden. Maar als breekijzer en bij bepaalde aandoeningen kan het heel mooi werken.

3. Eliminatiedieet

Bij een eliminatiedieet haal je alle voeding die moeilijk is voor de darmen en/of die een immuunreactie kan uitlokken uit het menu. Dit is een pittige interventie maar meestal heb je heel snel resultaat in de zin van fors minder klachten. Dat is logisch want je darmen en daarmee de rest van je lijf krijgt rust. Het eliminatiedieet werkt wonderen bij inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Maar werkt ook heel mooi bij andere auto-immuunziekten.

Zodra er rust in het lichaam is, ga je bij het eliminatiedieet kalm aan en volgens een bepaald protocol voeding herintroduceren. Zo ontdek je welke voeding wel en niet voor je werkt. Deze aanpak werkt veel betrouwbaarder dan de inzet van voedingsintolerantie testen (IgG-testen).

Het nadeel van het eliminatiedieet is dat het een pittige interventie is en vraagt om een forse commitment om te ontdekken wat voor jou wel of niet werkt qua voeding. Uiteraard altijd in combinatie met het aanpakken van de onderliggende oorzaken van het ontstaan van auto-immuunziekten. Want hoe meer je die oorzaken kunt wegnemen, hoe meer voeding je kunt herintroduceren.

Het FODMAP dieet is een vorm van een eliminatiedieet, maar niet elk eliminatiedieet valt onder de noemer FODMAP dieet.

4. Rotatiedieet

Bij een rotatiedieet eet je in beginsel alle voeding maar mag je elk voedingsmiddel maar eenmaal per 3-4 dagen eten. Je gaat hierdoor zeer gevarieerd eten en dat brengt rust in je lichaam. Eventuele voeding die je lijf triggert eet je veel minder en bij sommige mensen is deze aanpak voldoende om nauwelijks klachten te hebben. Bovendien ga je zo gevarieerd eten dat je het microbioom hiermee goed ondersteunt. Dat is belangrijk want een verstoord microbioom is meestal  een van de onderliggende oorzaken van chronische klachten.

Vooral bij voedingsintoleranties kan een rotatiedieet haar nut bewijzen, hoewel een eliminatiedieet daar wel meer duidelijkheid geeft. Het nadeel van het rotatiedieet is dat je goed moet nadenken over wat je wanneer gegeten hebt omdat er tussen de inname steeds 3-4 dagen moet zitten.

5. Histamine-arm dieet

Een histamine-arm dieet is ook een vorm van een eliminatiedieet. Bij dit dieet elimineer je zo ver als nodig is voeding die histamine bevat of vrijgeeft. Histamine kan bij daarvoor gevoelige mensen heel veel klachten geven, denk maar eens aan hooikoorts, astma, urticaria, systemische jeuk, hartkloppingen en nog veel meer.

Ook voor het histamine-arm dieet geldt dat het je lichaam hiermee rust geeft, zodat herstel kan plaatsvinden. Hiervoor is het wel nodig dat je de onderliggende oorzaken van jouw gevoeligheid voor histamine aanpakt. Hierover schreef ik al eerder deze blog.

Wel of niet een dieet?

Met al deze dieetvormen kan ik je in mijn praktijk helpen, maar het allerliefst help ik je ontdekken wat jou echt voedt. Welke voeding hoort daarbij en welke liever niet of niet zo vaak.

Heb jij wel eens een dieet gevolgd en wat waren jouw ervaringen??

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Het is geen dieet…

Als je een dieet volgt, dan ga je met je voeding aan de slag. Dat is helder. Maar dat wil niet zeggen dat het andersom ook klopt. Als je met je voeding aan de slag gaat, dan volg je niet per definitie een dieet. Door het toch een dieet te noemen, doe je jezelf fors tekort.

Wat is een dieet?

Volgens Van Dale is een dieet “een leefregel wat eten en drinken betreft, bv. op medische gronden of om af te vallen”. In de volksmond is het iets dat je beperkt in wat je wel of niet eet. De nadruk ligt op ‘niet mogen’ met als doel meestal om af te vallen.

Zo omschreven draait een dieet om iets dat jij niet mag (en alle anderen wel) en dat de leuke dingen uit het leven haalt. Een dieet wordt zo een vorm van afzien. Iets dat je moet volhouden maar wat nog niet zo makkelijk is.

Hoe ik tegen een dieet aankijk

Een dieet is wat mij betreft iets therapeutisch. Iets dat je tijdelijk inzet op weg naar het grote doel. Je wilt iets bereiken: minder darmklachten, meer energie, beter slapen, een brein dat het beter doet, afvallen, noem het maar op. En je wilt dat met voeding gaan bereiken. Dan zul je dus iets in je voeding moeten aanpassen (anders gebeurt er niks).

Je kiest er dan heel bewust voor om iets anders te gaan doen. Om bepaalde voeding wel of niet te eten. Om op andere momenten te eten. Om minder vaak te eten. En zo ontstaan inderdaad leefregels over wat je wel en niet doet rondom voeding maar het zijn wel leefregels waar je zelf heel bewust voor kiest. Je hebt immers een doel. Een groot verlangen. Daar doe je het voor. En die leefregels kun je dan inderdaad een dieet noemen (al zou ik dat niet doen).

Zo bekeken is een dieet dus een hele zinvolle stap. Maar wat mij betreft is het wel altijd een tussenstap. Het doel is namelijk altijd om zo snel mogelijk te komen naar een voedingspatroon dat echt bij jou past. Waar jij je lekker bij voelt én dat zo min mogelijk beperkingen heeft. En dat is niet persé je oude voedingspatroon…

Laat het woord ‘dieet’ los

Het beste wat je voor jezelf kunt doen als je met je voeding aan de slag gaat is het woord ‘dieet’ los te laten. Gebruik het gewoon niet. Zelfs als je wel als therapeutische interventie tijdelijk een dieet gaat volgen. Bijvoorbeeld een eliminatiedieet, het FODMAP dieet, een rotatiedieet, een ketogeen dieet etc. Je noemde je oude voedingspatroon toch ook geen dieet en dat was het feitelijk wel. Ook in je oude voedingspatroon had jij (onbewuste) regels over wat je wel en niet at…

Hoe noem je het dan wel?

Noem het gewoon zoals het is. Je bent met je voeding aan de slag. Zeg “Ik bent aan het experimenteren met voeding.” of “Ik ben aan het ontdekken wat mij nu echt voedt“. Door er zo naar te kijken breek je de beperking die hangt aan het woord ‘dieet’ open. Er ontstaan mogelijkheden. Het wordt speelser. Je bent aan het ontdekken. Aan het spelen. Onderweg naar wat voor jou goed werkt, een levenswijze die in deze fase van jouw leven bij je past.

Wordt het makkelijker om eraan te beginnen als je er zo tegenaan kijkt?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Mijn 3 beste tips voor vakantie zonder gedoe in je lijf

De vakantie komt eraan. Voor veel vrouwen de tijd om wat gas terug te nemen. Om bij te tanken en alle ballen die ze normaal gesproken in de lucht houden even los te laten. Heerlijk…. Maar net in dat loslaten zit ook de crux. Want vaak worden in deze periode ook alle (al dan niet net aangeleerde) gezonde voedingskeuzes losgelaten. Het is ten slotte vakantie nietwaar?

Dus je eet af en toe een stokbroodje met kruidenboter of ‘s ochtends dat croissantje dat net warm uit de oven komt en gewoon te lekker ruikt. Omdat het zo warm is eet je regelmatig in de middag een flinke bol Italiaans ijs. En ’s avonds kies je net iets te vaak voor een pizza of flammenküche met een biertje op het terras.

Het gevolg is meestal al in een paar dagen zichtbaar.

  • Dat opgeblazen gevoel waar je net vanaf was steekt de kop weer op.
  • Je darm laat weten het er niet mee eens te zijn en produceert slechte poep of geen poep.
  • Jouw stemming, die er net goed in zat omdat het vakantie is, zakt als een plumpudding in elkaar.

Maar hoe moet het dan wel?

Hoe kun je volop genieten van de zomervakantie zonder een protesterend lijf?

Tip 1. Ga op vakantie in een land dat qua eten veel gezonde opties biedt

Veel Nederlanders gaan naar Frankrijk op vakantie. Dat is een lastig vakantieland als het aankomt op uit eten gaan. De Franse kok kan niet koken zonder granen of zuivel (kaas) en laten dat nu net 2 producten zijn die veel darmen echt niet zo lekker vinden als jijzelf. In Frankrijk kun je wel heel veel verse groenten, vlees, vis, avocado’s, noten, pitten en zaden in de heel goed toegeruste supermarkten vinden. Dus zelf gezond koken in Frankrijk is een eitje.

Wil je liever wat vaker uit eten, dan is Italië een goed land in Europa om op vakantie te gaan en toch graan- en zuivelvrij te blijven. Dat lijkt misschien raar omdat je bij Italië meteen denkt aan pizza en pasta. Maar in de Italiaanse keuken zijn pizza en pasta voorgerechten. Die kun je prima overslaan. Het hoofdgerecht in een goed Italiaans restaurant bestaat uit iets van vlees of vis met groenten en daar houdt jouw darm ook van. En als je vraagt om een extra groentegerecht, dan is mijn ervaring dat dit geen enkel probleem is en dat men graag met je meedenkt.

Tip 2. Houd je maaltijden op vakantie simpel maar voedend

Je darmen houden van groenten, volwaardige eiwitten zoals je die in vlees, vis en eieren aantreft en gezonde vetten zoals die in vette vis, olijfolie, olijven en avocado’s. Alleen wil jij op vakantie waarschijnlijk niet de hele dag in een warme keuken staan of boven een hete skottelbraai. Kies daarom voor volwaardige producten die je in de plaatselijke (biologische) supermarkt of markt koopt en houd het gerecht simpel.

Zo is het bijvoorbeeld niet nodig om een salade te maken. Je kunt ook losse ‘knabbelgroenten’ zoals wortelen, paprika, komkommer, venkel, bleekselderij, voorgekookte rode bieten op je bord leggen en er een stukje vlees, vis of een omeletje bij bakken. Of fijner nog: koop voorgekookte garnalen. Die hoef je alleen maar uit hun velletje te halen en klaar. Een halve avocado, wat olijven of een klein handje nootjes erbij en je maaltijd is klaar. In kookprogramma’s noemen ze dat een ‘deconstructed salad’ ;-).

Wil je warm eten? Roerbak dan wat groenten, doe er iets van vlees, vis of gebakken eieren bij. Lekker wat goede olijfolie over je groenten doen zodat je gezonde vetten erbij hebt en klaar.

Tip 3. ‘Zondig’ verantwoord

Als je dan toch een keer wilt ‘zondigen’ door een pizza te eten. Kies dan voor een glutenvrije variant. En nee, dat is geen top product, maar voor je darmen wel beter dan het origineel met gluten. Wil je een ijsje? Kies dan voor een sorbetijs van vruchten of neem echt yoghurtijs. Beiden zijn beter voor je darmen dan gewoon roomijs. En dat glaasje alcohol op het terras of bij de maaltijd? Kies voor een goed glas (biologische) rode wijn en laat de verschillende bieren, mixdranken, cocktails en andere suikerrijke alcoholische versnaperingen staan.

Wat zijn jouw beste tips voor gezond eten op vakantie? Deel je die hieronder??

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Chronische darmklachten? Eet dan niet elke 2-3 uur

We zijn het zo gewend hé? Elke 2-3 uur iets eten. Het wordt ons met de paplepel ingegoten en we zien het ook continu om ons heen.

Meestal ziet het er ongeveer zo uit:

  • Je begint de dag met ontbijt en een uurtje of 2-3 erna heb je een koffiemomentje. Lekker een cappuccinootje met een klein stukje koek of chocola.
  • Een tijdje daarna is het lunchpauze en eet je wat.
  • Zo rond 15 of 16 uur heb je een dipje in je energie en is een stuk fruit of het bekende soepje om 4 uur zeer welkom.
  • Moe kom je thuis en grijp je naar een handje nootjes voor je de keuken induikt om het avondeten te maken.
  • Vervolgens eet je de warme hap en ruim je de boel op.
  • Waarna je eindelijk zo rond 20.30 uur op de bank ploft met een kop thee en een koek.
  • Sommigen van ons hebben dan later op de avond nog een klein snackmomentje, want hé, met honger naar bed dat kan zeker niet.

Herkenbaar? Lees dan vooral verder, want je lijf wordt van dit eetgedrag echt niet gelukkig en dat laat het via klachten graag aan jou zien.

Eten doet de hoeveelheid suiker in het bloed stijgen

Op deze manier heb je dus al snel 6-7 maaltijd momentjes op een dag. Geen hele maaltijden, dat is duidelijk, maar voor je lijf maakt dat niet zoveel uit. Elke keer dat je iets eet of drinkt waar je spijsvertering voor nodig hebt, zoals dat cappuccinootje waar melk (en dus voeding) in zit, stijgt je bloedsuikerspiegel. Je alvleesklier krijgt vervolgens opdracht om insuline te maken, zodat deze toegenomen hoeveelheid suiker in je bloed naar de cellen kan om daar omgezet te worden in (reserve) energie. Dit doet de bloedsuikerspiegel weer dalen en brengt de boel (tijdelijk) tot rust.

Maar daar zit nu wel net de crux.

De rol van de alvleesklier bij de spijsvertering

Je alvleesklier is voornamelijk bedoeld om jou te helpen om je eten te verteren. Dat doet hij onder andere door het maken van spijsverteringsenzymen. Dat zijn hulptroepen die jouw eten moeten opknippen in dusdanige kleine eenheden (voedingsstoffen) dat je ze vanuit de darmen kunt opnemen in de bloedbaan. Van daaruit worden deze voedingsstoffen gebruikt om van alles mee te maken zoals energie, hormonen, nieuwe cellen.

Het opknippen van je voeding door enzymen is feitelijk de vertering van je voeding.

Als jij om de haverklap iets eet, dan is de alvleesklier vooral druk met het maken van insuline om je bloedsuikerspiegel te reguleren. Een ontregelde bloedsuikerspiegel herstellen gaat namelijk voor op het maken van spijsverteringsenzymen. En die spijsverteringsenzymen worden dan dus minder gemaakt, waardoor jij je eten minder goed verteert.

Een slechte vertering verstoort de darmen

Als je je eten niet goed verteert, dan komen er onverteerde voedingsresten in je darmen terecht. Dat hoort niet en verstoort de balans in je darmmicrobioom (je weet wel, die hele kolonie huisdieren in je buik). Het gevolg van deze verstoring is vaak gedoe in je buik, zoals een opgeblazen gevoel een paar uur na de maaltijd, wisselende ontlasting, slechte ontlasting, een zeurderig gevoel in je buik, misselijkheid etc.

Wat nu als je elke 2-3 uur honger hebt?

Nu zijn er heel veel vrouwen die gewoon echt elke 2-3 uur honger hebben. Ze moeten dan iets eten, want anders worden ze moe, licht in het hoofd, trillerig, chagrijnig, bleek en krijgen ze een sterke impuls om NU iets te eten, bij voorkeur iets zoets. Misschien herken jij dit ook wel.

Deze signalen zijn een teken van een verstoorde bloedsuikerspiegel en een alvleesklier die veel te hard aan het werk is om dit te reguleren. Dan is er dus werk voor jou aan de winkel om hier weer balans in te brengen. Dat geeft een pak rust in je lijf en meestal ook veel betere darmwerking.

Benieuwd of dat ook voor jou kan werken? Mail me dan gerust.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.