En nu nog even op commando ontspannen!

Ik heb soms van die dagen dat ik mezelf compleet voorbij loop. Ik ben de hele dag bezig, de ene klus gaat naadloos over in de andere klus. Even rust nemen schiet er dan meestal ‘snel’ bij in. Tja, als alles snel gaat op zo’n dag, dan dit dus ook ;-).

Actie, actie, actie….

Laatst had ik weer zo’n dag. De hele dag druk gewerkt, geen tijd genomen om tussen de middag even een half uurtje buiten te gaan wandelen, gegeten aan mijn bureau en maar doorgaan… Toen de werkdag erop zat, ben ik meteen de keuken in gedoken om iets te eten te maken, want ik moest (mocht) naar gitaarles. Wel even rustig gegeten, maar de laatste hap nog niet doorgeslikt of alweer aan de afwas en toen vlug, vlug de auto in op weg naar de les. En ondertussen dacht ik ‘nu nog even op commando ontspannen’….. Ik hoef je niet uit te leggen dat dit geen fijne dagen zijn wel?

Vroeger had ik dit soort dagen heel vaak. Het ging ook van kwaad tot erger en ik merkte steeds vaker dat ik niet meer kon stoppen met maar doorgaan. Zelfs al was ik nog zo moe, mijn hoofd was altijd druk, altijd bezig om mij weer vooruit te jagen om in actie te blijven. Ik voelde mij net een ontspoorde goederentrein op weg naar het stootblok. Niet echt tof.

Continu ‘van hot naar her’ rennen

Herken je dit? Ik hoor met name vrouwen om mij heen dit heel vaak zeggen… En dat is echt niet oké, want als jij continu actief bent en van hot naar her rent, dan denkt je lijf dat je in gevaar bent. Dit zorgt ervoor dat je stresssysteem wordt geactiveerd. Dit is bedoeld om de stressreactie te kunnen hanteren en oplossen. Dat laatste gebeurt niet, want jij blijft door je actieve toestand het gevaarsignaal uitzenden. Je stresssysteem blijft dus aan staan.

Een van de hormonen waar je dan continu een beroep op doet is cortisol. Cortisol is een van je stress hormonen. Het werkt bij stress samen met een ander stresshormoon: Adrenaline. Adrenaline is belangrijk voor de start van de stressreactie en cortisol is het stopsignaal daarvan. Cortisol is het hormoon dat dus voor de oplossing moet zorgen. Cortisol zorgt zo voor rust.

Dit stresssysteem is gemaakt voor kortdurende gevaren: er komt een tijger binnen of je moet abrupt remmen voor een rood stoplicht. Dat zijn acute stressprikkels. Daar is het systeem perfect voor gemaakt. Het gaat aan en even daarna, als het gevaar geweken is, gaat het weer uit. Cortisol heeft dan haar werk gedaan en alle hormonen komen weer tot rust.

Teveel stress geeft cortisol problemen

Dat werkt dus niet zo bij voortdurend gevaar (chronische stress). Dan blijft onder andere cortisol in grote hoeveelheden aanwezig in de bloedbaan. Dat merk je bijvoorbeeld aan het volgende:

  • je voelt je moe maar opgedraaid (je kunt niet meer echt tot rust komen)
  • je kunt niet meer stoppen met piekeren, je voelt je onrustig of nerveus
  • je hebt moeite om in slaap te komen
  • om 22.00 uur ’s avonds heb je ineens veel meer energie en kun je er weer tegen
  • je gewicht neem toe en dan vooral rondom je middel (het bekende zwembandje)
  • je hoofd doet het niet meer zo goed (je geheugen laat je vooral onder druk in de steek)
  • je libido is ver te zoeken

Cortisol blijft zo hoog in de bloedbaan omdat het haar signaal wil doorgeven aan de cellen. De oplossing moet namelijk op celniveau in gang gezet worden. Om dat signaal te kunnen horen hebben cellen receptoren voor cortisol. Als cortisol op die receptor gaat zitten, dan komt het signaal door en kan de cel gaan werken aan de oplossing. Het probleem bij continu teveel cortisol in de bloedbaan is alleen dat de cellen ‘horendol’ worden van alle cortisol die steeds maar haar boodschap wil doorgeven. De cellen gaan zich hiertegen beschermen door hun receptoren uit te zetten. Ze worden ongevoelig voor cortisol. Dat noemen we cortisolresistentie. En dat is dus echt waardeloos, want dan heb jij een hele boel cortisol om de stress uit te zetten en je cellen luisteren er niet meer naar. Het gevolg is dat jouw stressreactie niet tot rust kan komen.

Als deze cortisolresistentie te lang duurt, dan krijg je kalm aan klachten die horen bij te weinig cortisol. Dat kun je merken aan:

  • je voelt je moe en opgebrand
  • slapen helpt niet meer echt tegen je vermoeidheid
  • met name in de ochtend en in de middag tussen 14.00 en 17.00 uur ben je heel moe
  • koffie is echt nodig om de dag door te komen
  • je bent emotioneel, alles is je teveel en je ziet alles veel zwaarder in dan vroeger
  • je bent heel snel geïrriteerd
  • je bent ineens heel vatbaar voor infecties (griep, verkoudheden)
  • je hebt allerlei onverklaarbare spijsverteringsklachten
  • je libido is compleet verdwenen

Cortisol problemen aanpakken

Alles bij elkaar genomen snap je natuurlijk wel dat het zaak is om dit te voorkomen. Want echt blij word je niet van al dit soort klachten. Gelukkig kun je zelf heel veel doen om je gevoeligheid voor cortisol te vergroten en zo de cortisolresistentie oplossen. En dan…. kan cortisol haar boodschap weer doorgeven aan je cellen, dan de hoeveelheid cortisol in je bloedbaan omlaag en kan er rust komen. Dan moet je natuurlijk ondertussen ook iets aan je leefstijl gaan doen hè, want als jij maar door blijft ‘jakkeren’ dan wordt het voor je lijf wel heel erg moeilijk om tot rust te komen. En rust is zo belangrijk voor herstel van het lichaam en je geest.

Een van de dingen die je zelf kunt doen en dat echt super goed werkt is skin-to-skin contact. Daar heb ik eerder al een blog over geschreven. Verder is yoga en meditatie bij uitstek geschikt om cortisol tot rust te brengen, maar ook lekker wandelen in het bos. Het is misschien best even zoeken wat voor jou het beste werkt om tot een rustiger tempo in het leven te komen en zo ook rust in je lijf en hoofd te vinden. In onze maatschappij waarin alles steeds sneller en vluchtiger lijkt te gaan, is het denk ik een continu proces van bewustwording. Hoe voel ik me eigenlijk? Kan ik nog ontspannen? En zo nee, wat ga ik dan anders doen?

Cortisol ontregelt je hele hormoonhuishouding

Inmiddels heb ik daar best aardig mijn weg in gevonden. En dat is belangrijk, want de productie van cortisol gaat altijd voor op de productie van je andere hormonen. Dat is natuurlijk logisch, want gevaar moet altijd eerst afgewend worden. Maar als de productie van cortisol overuren draait, dan geeft dat dus problemen met je geslachtshormonen, je schildklierhormonen en je bloedsuikerspiegel hormonen. Daarom zie je bij cortisol problemen klachten in de menstruatiecyclus, is het libido zoek, krijg je het koud en kom je aan in gewicht.

Wil je weten hoe het eigenlijk staat met jouw hormonen? Download dan mijn GRATIS VRAGENLIJST HORMONEN.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *