Griep en verkoudheid, niets aan te doen… of wel?

Voor veel mensen is het najaar en de winter een periode van griep, verkoudheden en andere ‘off-dagen’. Ze kwakkelen door deze donkere, koude periode in afwachting van betere tijden. Dat lijkt er nu eenmaal een beetje bij te horen in die tijd van het jaar. Vervelend maar niks aan te doen, toch?

Nou..… nee. Je kunt echt van alles doen om je afweer te ondersteunen. En als je dan toch een verkoudheid of griepje oploopt, dan heb je daar waarschijnlijk minder (lang) last van. Dus laten we snel kijken naar wat je kunt doen om goed voor jezelf te zorgen in het griep-seizoen en misschien griep of verkoudheid wel te voorkomen. Hoe fijn zou dat zijn?

Zorg goed voor je darmen

Een van de belangrijkste dingen die je kunt doen om beter bestand te zijn tegen griep en verkoudheid, is goed zorgen voor je darmen. Je darmwand moet je zien als de grenspost tussen binnen (jouw lichaam) en buiten (de buitenwereld). Deze grenspost moet ervoor zorgen dat er geen indringers, zoals griep- en verkoudheidsvirussen, binnenkomen. Wat niet binnenkomt, geeft jou ook geen last. Zo simpel is het.

Je moet dus zorgen dat je darmwand zo goed mogelijk intact is en blijft. En dat begint met de juiste voeding.

Eet geen voeding die je darm beschadigt

Bepaalde voedingsstoffen irriteren je darmwand. Dat geeft schade aan je darmwand en verlaagt je afweer. Dat is logisch toch? Er zijn ook voedingsstoffen die de darmwand zelfs een beetje open zetten, dan kunnen indringers extra makkelijk naar binnen. Dat wil je niet. Kortom, deze voedingsstoffen kun je beter niet (te veel) eten. Concreet gaat het dan om:

• glutenhoudende granen (tarwe, spelt, rogge, gerst)
• peulvruchten (daar vallen pinda’s ook onder!)
• zuivel
• soja
• aardappelen

Eet voeding die je darmwand ondersteunt

Gelukkig zijn er ook voedingsmiddelen die heel ondersteunend zijn voor een mooie, dichte darmwand. Dan kun je denken aan:

NB1: Niet iedereen reageert even goed op gefermenteerde voeding. Merk je dat dit voor jou ook geldt? Eet het dan niet en ga eventueel werken met een deskundig therapeut of arts om te ontdekken waarom dit zo is.

NB2: Groene (blad)groenten kunnen effect hebben op de bloedstolling als je ze in grote hoeveelheden eet. Ben daar alert op.

Voorkom chronische stress

Een andere grote boosdoener van een darm die een beetje open staat is stress. Ons lichaam heeft bij stress namelijk grote hoeveelheden energie nodig om de stressreactie in goede banen te leiden. Daarvoor is heel veel en heel snel water, natrium en glucose nodig. Dat wordt gehaald uit de darm. Om dat goed te kunnen doen, zet het lichaam bij stress zelf de darm een beetje open. Handig voor de stressreactie en prima als het kortdurend is, maar als het gaat om chronische stress….. niet zo handig. Dus een andere noodzakelijke aanpassing is dat je zorgt dat je eventuele chronische stress aanpakt. Neem voldoende rust, ga mediteren, beoefen yoga of een andere vorm van ontspanning. Heel belangrijk!

Zorg voor de juiste voeding voor je immuunsysteem

Je immuunsysteem is het orgaan dat in actie komt als de grenspost (je darmwand) heeft gefaald en er een indringer is binnengekomen. Het is een geweldig krachtig en complex orgaan, dat heel veel energie vraagt als het in actie moet komen. Het heeft dan ook veel voedingsstoffen nodig. Die moet je dan wel eten….

Laten we eens kijken wat er gebeurt als een indringer ons lichaam binnenkomt en welke voeding er dan nodig is voor een goede immuunreactie.

– Eiwitten

Als een indringer binnenkomt, dan moet het immuunsysteem gewaarschuwd worden. Dat gebeurt met communicatiestoffen. Deze stoffen zorgen voor een ontstekingsreactie in het lichaam, zodat het immuunsysteem weet dat het in actie moet komen. Het is dus belangrijk dat je een ontstekingsproces kunt starten in je lijf om het immuunsysteem te waarschuwen. Gelukkig eet de Westerse mens ruimschoots voldoende voeding die een ontstekingsproces start.

Je begrijpt nu ook wel dat het nodig is dat je voldoende communicatiestoffen hebt. Deze worden in het lichaam zelf gemaakt. Daar gebruikt het lichaam eiwitten voor. Eiwitten zorgen er dus indirect voor dat de immuuncellen met elkaar kunnen praten. Zo kunnen ze samen de indringer onschadelijk maken. Goede eiwitten vind je onder andere in biologische kip, vette zeevis, eieren en orgaanvlees, maar ook in noten, zaden en pitten.

– Paddenstoelen

Zodra het immuunsysteem gewaarschuwd is en geactiveerd, dan komen de verschillende immuuncellen in actie. Het immuunsysteem bestaat uit een groot aantal verschillende soorten cellen die met elkaar communiceren om samen de aanval van de indringer te kunnen afslaan. Een van die cellen zijn macrofagen. Dat zijn een soort cellen die lijken op pac-man (uit het computerspel, weet je nog?).

Ze jagen op indringers om die vervolgens onschadelijk te maken en op te eten. Heerlijk! Deze macrofagen worden extra actief door een stof die bèta-glucan heet. Deze stof zit in shii-taken, mei-taken en oesterzwammen. Lekker gevarieerd paddenstoelen eten is dus goed ter ondersteuning van je immuunsysteem.

– Vette (zee)vis en algen

Zodra de indringer door onder andere de macrofagen onschadelijk is gemaakt, dan moet de immuunreactie ook weer gestopt worden. Je wilt immers niet dat je immuunsysteem overactief wordt en je eigen lichaamscellen gaat aanvallen. Het stoppen van de immuunreactie is dus heel belangrijk. Om dat te kunnen doen gebruikt het lichaam oplossingsstoffen. Een van die oplossingsstoffen zijn omega-3-vetzuren, ook wel bekend als visvetzuren. Zoals de naam doet vermoeden, vind je deze in vette (zee)vis maar ook in algen (zeewier). Eet jij hier genoeg van??

– Ontstekingsremmende voeding

Naast het eten van vette vis en zeewier, kun je ook nog andere voeding eten om te zorgen dat je immuunsysteem niet onnodig lang aanblijft. Dat zijn voedingsmiddelen die ontstekingsremmend werken. Ze helpen dus om ontstekingsprocessen te stoppen. En zonder ontsteking is er geen actief immuunsysteem. Voedingsmiddelen die je hiervoor kunt eten zijn:

NB: Cranberry’s remmen een enzym dat de lever helpt om bepaalde medicatie af te breken. Gebruik deze dus alleen als je zeker weet dat dit voor de medicatie die jij gebruikt niet zo is.

Zorg voor voldoende beweging

Het is een open deur misschien, maar ons lichaam heeft voldoende en de juiste beweging nodig. Helaas is dat in onze maatschappij voor veel mensen nog niet zo eenvoudig te doen. Probleem is alleen dat als wij minder bewegen, onze spierkracht afneemt. Je vermogen om te vechten of vluchten bij (acuut) gevaar neemt daardoor ook af. Je lichaam registreert dit en zal in reactie hierop ervoor zorgen dat je immuunsysteem paraat staat. Want als jij niet meer kunt wegrennen van het gevaar, dan is de volgende mogelijke vorm van afweer: het immuunsysteem.

Gebrek aan bewegen zorgt dus voor een (licht) geactiveerd immuunsysteem. En dat, zo las je hiervoor al, betekent dat je lichaam licht ontstoken is. Tja…. toch maar eens kijken of beweging niet wat meer op de agenda kan komen staan. Dat hoeft niet eens heel ingewikkeld te zijn. Ik heb het niet eens over sporten. Probeer gewoon bij alles wat je doet, te kijken of je dat ook op een manier kunt doen die meer beweging in zich heeft. Neem de trap in plaats van de lift. Doe kleine boodschappen te voet of met de fiets in plaats van met de auto. Dat soort dingen. En zit niet langer dan 30 minuten aaneengesloten op een stoel. Sta op, beweeg wat en ga dan weer verder.

Ga ook in het najaar en de winter naar buiten

Buitenlucht, ook zonder zon, is heel belangrijk voor je gezondheid. Binnen adem je steeds dezelfde lucht in en hoe langer de najaar- en winterperiode duurt, hoe minder fris en fruitig de lucht binnenshuis is. De lucht raakt dan steeds meer verzadigd van virussen en bacteriën en dat vraagt activatie van je afweer.

Zet dus ook in deze tijd van het jaar regelmatig even de ramen open. Steek je neus naar buiten, dan heb je vaak meteen ook wat beweging ;-), en adem frisse lucht in. Ga naar het bos. Koop voor binnen kamerplanten die helpen om de lucht te zuiveren.

Leef in lijn met je (bio)ritme

Tot slot nog één belangrijke stap die je zelf kunt zetten en die heeft te maken met ons bioritme. Dit ritme reguleert onder andere ons immuunsysteem. Voor een goed werkend immuunsysteem is het dus nodig dat je bioritme in orde is. Ik zie in mijn praktijk echter te vaak dat dit niet het geval is. Mensen die zichzelf ochtend- of avondmensen noemen bijvoorbeeld, maar dat fenomeen bestaat in onze menselijke natuur niet. We zijn allemaal homo sapiens en leven in lijn met het ritme van dag en nacht. Daarop is onze hele fysiologie afgestemd en dus ook ons immuunsysteem.

In het najaar en met name in de winter is dat natuurlijk heel lastig in onze maatschappij, want die is er niet op ingesteld dat jij het beste functioneert als je actief mag zijn bij daglicht en tot rust mag komen als het donker is. Je zit dus waarschijnlijk jezelf regelmatig behoorlijk in de weg.

Probeer daarom, juist in deze donkere maanden, extra te letten op wat je wanneer wel en niet meer doet. Actief zijn (werken en sporten) en eten doe je zoveel mogelijk als het licht is; als het donker wordt, kom je tot rust. Zet een blauwlicht filter aan op je telefoon, tablet of pc of zet een blauwlicht filterbril op vanaf 20.00 uur ’s avonds. En probeer bij het opstaan je ogen meteen zoveel mogelijk daglicht te geven, desnoods met behulp van een daglichtlamp. Over je bioritme is natuurlijk veel meer te zeggen. Als je wilt, kun je in deze blogpost daarover verder lezen.

Heb jij elke najaar- en winterperiode regelmatig last van griep of verkoudheden? Wat helpt jou het beste om daar weer snel bovenop te komen? Ik ben heel benieuwd en hoor het graag van je. Laat gerust een reactie achter onder deze blogpost.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.