Wat angst doet in je lijf en hoe je daarmee om kunt gaan

Elke keer als ik haar spreek en vraag hoe het met haar is, is het eerste wat ze met me deelt iets waar ze bang voor is. Iets waar ze zich zorgen over maakt of wat ze heel erg vindt. Dat kunnen relatief kleine dingen zijn in haar omgeving of grotere dingen in de wereld om haar heen. Vaak zijn het dingen waar ze helemaal geen invloed op heeft. 

Ze wordt helemaal meegenomen door haar angstige gevoelens en zorgen. Naar een plekje waar ze het niet fijn vindt. Ze zegt wel tegen me dat ze het naast zich neer legt, maar dat lukt toch niet zo goed. En dat snap ik wel, want angst is een hele sterke emotie. Angst zit evolutionair ingebakken in onze genen. En dat is maar goed ook, want angst is een beschermingsmechanisme tegen gevaar. 

Angst is dus een gezonde emotie. Maar het wordt een probleem als je het continu of heel vaak ervaart. Dan is angst een ongezonde emotie die veel gedoe in je lijf geeft.

Angst zet je stresssysteem aan

Angst is voor je lichaam een alarmsignaal. Een beetje vergelijkbaar met het brandalarm in je huis. Als het afgaat, dan kom je in actie. Je kunt niet anders, want het signaal is oorverdovend en je wilt maar één ding namelijk dat het weggaat. Hetzelfde gebeurt met angst.

Angst is zo’n sterk alarmsignaal dat het direct en zonder pardon je stresssysteem activeert. Dit systeem pompt meteen adrenaline door je lijf. Dit zorgt er onder andere voor dat je hartslag en bloeddruk stijgen, je ademhaling versnelt en je spieren paraat staan. Je wordt hyper alert en ziet alles. Angst zorgt er via het stresssysteem voor dat je klaar staat om te vechten of vluchten.

Angst activeert je immuunsysteem

Angst is ook een alarmsignaal dat het immuunsysteem activeert. Ook dat is heel fijn. Want als jij moet vechten of vluchten, dan is de kans dat je daarbij een paar schrammen, butsen of erger oploopt serieus aanwezig. Dit is onder andere een risico voor het oplopen van een infectie, dus het immuunsysteem moet paraat staan om dat op te vangen. En dat doet het ook.

Angst kost heel veel energie

Omdat angst je stress- en immuunsysteem activeert, heeft je lijf ineens een enorm veel energie nodig. Dit moet ergens vandaan komen. Daarom geven de hersenen de darmen de opdracht om snel zo veel mogelijk water, suiker en zout vanuit de ontlasting door te laten naar de bloedbaan. Om dit te doen zet de darmwand zich een beetje open. Super handig. Alleen jammer dat zo ook virussen, bacteriën en schimmels mee naar binnen kunnen. Dit is een extra belasting voor het lijf en kost dus nog meer energie.

Continu angst ervaren is ongezond

De hersenen gaan bij een forse extra behoefte aan energie de beschikbare energie herverdelen onder de organen. Alle energie gaat naar overleven. Organen die daarvoor niet direct noodzakelijk zijn krijgen minder energie. Je spijsvertering, darmen, hormoonhuishouding, huid, haren, gewrichten etc. moeten het dus met minder doen. 

Als dat heel even is, geeft dat niks. Als dat langer duurt, dan gaan deze organen protesteren en klachten geven. Je spijsvertering doet het dan niet meer zo goed, je ontlasting gaat alle kanten uit, je haar valt uit, je huid is droog, je gewrichten zijn niet meer zo soepel, dat soort dingen. En ondertussen staat je stresssysteem nog aan, dus je hartslag is hoog, je bloeddruk ook, je spieren zijn continu gespannen en je kunt bijna niet meer diep in je buik ademen. Dit is allemaal niet zo goed voor je gezondheid.

Angst is dus buitengewoon handig als er een acuut en reëel gevaar is dat jouw leven op dit moment direct bedreigt. Maar nu je weet wat het allemaal teweegbrengt in je lijf, snap je natuurlijk wel dat continu angst ervaren negatieve gevolgen heeft voor je gezondheid. 

Gezond omgaan met angst

Angst kennen we allemaal. En zeker nu. We leven al even in bijzondere tijden en angst lijkt helaas continu aangewakkerd te worden. Gelukkig kun je daar zo mee omgaan dat jouw lijf niet leeft in een huis waar continu het brandalarm aanstaat.

Haal angst bijvoorbeeld niet nodeloos binnen. Stop of minder met het kijken of luisteren naar het nieuws of praatprogramma’s over actualiteiten. Lees minder of veel selectiever de krant en social media berichten. Vertrouw erop dat als er echt iets is wat jij weten moet, dat dit ook wel zal gebeuren. 

Spreek met je vrienden, familie en collega’s af dat jullie de focus van je gesprekken leggen op de mooie kanten van het leven. Geniet daar met elkaar van. Natuurlijk mag je delen waar je angstig voor bent of je zorgen over maakt. Zet daar wel een grens op. Dus spreek af dat je het er even over mag hebben, zodat je kunt delen waar je mee zit. Help elkaar daarmee en laat het dan los in het vertrouwen dat de oplossing komt op het juiste moment.

En als je angst ervaart, vraag je dan elke keer af: heb ik NU, op dit specifieke moment in de tijd, een probleem waarmee ik NU iets moet? Zo ja, dan onderneem je actie. Zo nee, dan adem je rustig in en uit en ga je iets anders doen. Iets leuks. Even naar buiten, je neus in de zon steken of een kopje kamillethee drinken.

Heb jij iets dat jou heel goed helpt als je last hebt van angstige gevoelens? Wil je dat hieronder delen zodat we elkaar kunnen helpen en inspireren? 

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.