Recent schreef ik een blog waarin ik aangaf dat ik vind dat je jezelf tekort doet als je aan de slag gaat met je voeding en dit ziet als ‘het volgen van een dieet’. Toch zijn er diëten die zinvol kunnen zijn als therapeutische interventie. Ik zet de 5 meest gebruikte diëten voor je op een rijtje.

Maar voor we hierin duiken is het goed je het volgende te realiseren.

Een dieet is een tijdelijke interventie met een specifiek doel

Een dieet zet je in omdat je een bepaald gezondheidseffect wilt bereiken. Als het effect bereikt is, verlaat je het dieet weer kalm aan en ga je op zoek naar het voedingspatroon dat bij jou past. Dat is het voedingspatroon waarbij jij geen klachten hebt en gewoon lekker in je vel zit. Want dat is waar het voor mij om draait bij het inzetten van een dieet.

Met het tijdelijk volgen van een dieet krijgt je lijf rust. Zo ontstaat ruimte om aan de onderliggende oorzaken van je klachten te werken. Zodra je dat met succes gedaan hebt, heeft het dieet haar functie gediend. Dan kun je (en moet je wat mij betreft) voeding die in het dieet geen plaats had gaan herintroduceren om tot een zo volwaardig mogelijk voedingspatroon te komen.

1. FODMAP dieet

Bij het FODMAP dieet haal je voeding die rijk is aan bepaalde vezels (aan FODMAP-vezels) uit het menu. Dit kan heel veel rust brengen in de darmen, vooral als je last hebt van forse darmklachten, zoals opgeblazen gevoel, winderigheid, wisselende ontlasting die vaak gepaard gaat met diarree en/of obstipatie. Een aandoening waarbij het FODMAP dieet vaak wordt ingezet is bijvoorbeeld het prikkelbaredarmsyndroom.

Wat mij betreft is het FODMAP dieet een zeer tijdelijke maatregel die je zeker niet langer dan 4-6 weken inzet. Met het FODMAP dieet eet je namelijk heel weinig voedingsvezels. Dat geeft weliswaar rust in een darm met een verstoord microbioom, maar is geen oplossing omdat het microbioom vezels nodig heeft om te groeien en in balans te zijn. Een microbioom dat uit balans is, zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom, raakt door het langdurig volgen van het FODMAP dieet nog meer uit evenwicht. Op de langere duur nemen je klachten dan toe.

Over de zin en onzin van het FODMAP dieet schreef ik daarom al eerder deze blog.

2. Ketogeen dieet

Bij een ketogeen dieet beperk je de inname van koolhydraten uit granen, aardappels, bepaalde groenten en fruit. De nadruk bij het ketogeen dieet ligt op het eten van vetten aangevuld met een passende hoeveelheid eiwitten en beperkt groente en nog beperkter fruit. Het gevolg van een ketogeen dieet is dat je lichaam in de vetverbranding terechtkomt, althans als het goed is.

Bij de verbranding van vetten komen ketonen vrij en dat is een geweldige brandstof voor je brein. Mensen met problemen in het brein, maar ook mensen met overgewicht waar niets helpt, kunnen baat hebben bij een ketogeen dieet. Maar ook bij migraine, fibromyalgie en andere chronische aandoeningen kan het ketogeen dieet nuttig zijn.

Een ketogeen dieet bevat weinig vezels en heeft daarmee effect op het microbioom, alhoewel uit de wetenschap nog niet goed duidelijk is of dit effect positief of negatief is. Een ketogeen dieet wijkt wel fors af van de voedingspatronen van de mensen om je heen, wat het voor veel mensen ook een lastig dieet maakt om langdurig vol te houden. Maar als breekijzer en bij bepaalde aandoeningen kan het heel mooi werken.

3. Eliminatiedieet

Bij een eliminatiedieet haal je alle voeding die moeilijk is voor de darmen en/of die een immuunreactie kan uitlokken uit het menu. Dit is een pittige interventie maar meestal heb je heel snel resultaat in de zin van fors minder klachten. Dat is logisch want je darmen en daarmee de rest van je lijf krijgt rust. Het eliminatiedieet werkt wonderen bij inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Maar werkt ook heel mooi bij andere auto-immuunziekten.

Zodra er rust in het lichaam is, ga je bij het eliminatiedieet kalm aan en volgens een bepaald protocol voeding herintroduceren. Zo ontdek je welke voeding wel en niet voor je werkt. Deze aanpak werkt veel betrouwbaarder dan de inzet van voedingsintolerantie testen (IgG-testen).

Het nadeel van het eliminatiedieet is dat het een pittige interventie is en vraagt om een forse commitment om te ontdekken wat voor jou wel of niet werkt qua voeding. Uiteraard altijd in combinatie met het aanpakken van de onderliggende oorzaken van het ontstaan van auto-immuunziekten. Want hoe meer je die oorzaken kunt wegnemen, hoe meer voeding je kunt herintroduceren.

Het FODMAP dieet is een vorm van een eliminatiedieet, maar niet elk eliminatiedieet valt onder de noemer FODMAP dieet.

4. Rotatiedieet

Bij een rotatiedieet eet je in beginsel alle voeding maar mag je elk voedingsmiddel maar eenmaal per 3-4 dagen eten. Je gaat hierdoor zeer gevarieerd eten en dat brengt rust in je lichaam. Eventuele voeding die je lijf triggert eet je veel minder en bij sommige mensen is deze aanpak voldoende om nauwelijks klachten te hebben. Bovendien ga je zo gevarieerd eten dat je het microbioom hiermee goed ondersteunt. Dat is belangrijk want een verstoord microbioom is meestal  een van de onderliggende oorzaken van chronische klachten.

Vooral bij voedingsintoleranties kan een rotatiedieet haar nut bewijzen, hoewel een eliminatiedieet daar wel meer duidelijkheid geeft. Het nadeel van het rotatiedieet is dat je goed moet nadenken over wat je wanneer gegeten hebt omdat er tussen de inname steeds 3-4 dagen moet zitten.

5. Histamine-arm dieet

Een histamine-arm dieet is ook een vorm van een eliminatiedieet. Bij dit dieet elimineer je zo ver als nodig is voeding die histamine bevat of vrijgeeft. Histamine kan bij daarvoor gevoelige mensen heel veel klachten geven, denk maar eens aan hooikoorts, astma, urticaria, systemische jeuk, hartkloppingen en nog veel meer.

Ook voor het histamine-arm dieet geldt dat het je lichaam hiermee rust geeft, zodat herstel kan plaatsvinden. Hiervoor is het wel nodig dat je de onderliggende oorzaken van jouw gevoeligheid voor histamine aanpakt. Hierover schreef ik al eerder deze blog.

Wel of niet een dieet?

Met al deze dieetvormen kan ik je in mijn praktijk helpen, maar het allerliefst help ik je ontdekken wat jou echt voedt. Welke voeding hoort daarbij en welke liever niet of niet zo vaak.

Heb jij wel eens een dieet gevolgd en wat waren jouw ervaringen??

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.