In de omgeving waarin we leven zijn op dit moment in de tijd nogal wat stoffen aanwezig die onze hormonen behoorlijk in de war kunnen schoppen. Ze veranderen een of meerdere functies van je hormoonhuishouding en hebben zo negatieve gevolgen voor je gezondheid. Niet echt iets om naar uit te kijken……

Je hebt er vast al eens over gehoord of gelezen. Ze worden hormoonverstorende stoffen of – in het Engels – endocrine disrupting compounds genoemd. Ze zitten in en op alledaagse dingen. Dus je komt ze zeker tegen in het dagelijks leven.

Hormoonverstorende stoffen zitten overal

Een van de meest bekende hormoonverstorende stoffen zijn ftalaten (nee, dat is geen typefout) en bisphenol A (BPA). Ze zitten in plastics, in coatings van voedingsverpakkingen en in verzorgingsproducten.

Dat flesje mineraalwater dat je bij de benzinepomp koopt, omdat je onderweg toch echt ineens enorme dorst hebt. Of de shampoo waar je die ochtend lekker je haar met hebt gewassen. En wat denk je van de plastic rapper om de komkommer die je in je koelkast hebt liggen? Die plastics komen in je lichaam terecht, omdat ze in de voeding lekken of omdat jij ze op je lichaam gebruikt en de huid ze dan opneemt.

Er zitten ook hormoonverstorende stoffen in pesticiden en herbiciden. In bespoten voeding dus. Met name aardbeien spannen de kroon. Die bevatten soms wel 25 verschillende gifstoffen. Er zou eigenlijk een waarschuwing op moeten staan: “Kan sporen van aardbei bevatten.”.

Veel verzorgingsproducten, schoonmaakproducten voor in en om het huis en bespoten voeding bevatten dus hormoonverstorende stoffen. Hoeveel van die producten heb jij in huis?

Hormoonverstorende stoffen bootsen oestrogeen na

In de wetenschap wordt (gelukkig) veel onderzoek gedaan na de hormonale effecten van dit soort stoffen. Ze blijken veelal de werking van het geslachtshormoon oestrogeen na te bootsen. We noemen ze daarom ook wel xeno-oestrogenen.

De gevolgen zijn serieus. Hormoonverstorende stoffen zijn geassocieerd met:

• veranderingen in de seksuele ontwikkeling van jonge kinderen (meisjes worden bijvoorbeeld op veel jongere leeftijd voor het eerste ongesteld dan in het verleden)
• problemen in de menstruatiecyclus: PCOS, endometriose, onvruchtbaarheid
• hormoongevoelige kankers zoals borstkanker
• schildklierproblemen, met name een onderfunctie of hypothyreoïdie
• bijnierproblemen (de bijnier moet onder andere de stressreactie goed reguleren en jouw hormonen produceren)
• storingen in de hormonen die het verwerken van je eten reguleren, denk: diabetes type II.

Hoe je lichaam hormoonverstorende stoffen verwerkt

Alle stoffen die je lichaam inkomen gaan naar de lever. De lever ‘doet’ iets met die stoffen. Zo worden voedingsstoffen omgezet in bruikbare dingen voor je lijf. Medicijnen worden omgezet (gemetaboliseerd) in stoffen die medicinale werking hebben en uiteindelijk worden ze zo omgezet dat het lichaam ze kan uitscheiden via de nieren (urine) en de darm (ontlasting).

Als het lichaam een stof niet kan omzetten, dan kan het ook niet worden uitgescheiden. Toch zal er iets mee moeten gebeuren, want die stof in de bloedbaan houden is geen optie. Het lichaam zal dit soort stoffen (toxines of gifstoffen) dan ‘veilig’ opslaan in het vetweefsel. Daar zitten ze voorlopig goed.

Hormoonverstorende stoffen zijn helaas stoffen van de laatste categorie.

De lever weet er niet goed raad mee, omdat dit soort chemische stoffen in de natuur niet goed kunnen worden afgebroken. En dus ook niet in ons lichaam. Je slaat ze dus uit nood maar op in je vetweefsel. Dat komt ook omdat hormoonverstorende stoffen makkelijk binden aan vetten.

Vetweefsel zit op meerdere plaatsen in je lijf. Bijvoorbeeld onder je huid. Maar wat denk je van je hersenen en je borsten? Beide organen bevatten veel vetten. Wil je die stoffen daar opgeslagen hebben???

Hoe ga je om met hormoonverstorende stoffen?

Het belangrijkste is dat je ze zo min mogelijk tegenkomt in je dagelijks leven. Dus ga eens na hoeveel groenten en fruit eet jij nog bespoten? Wat zit er eigenlijk in de producten die je elke dag gebruikt op je lichaam? En waarmee maak je eigenlijk je huis schoon en doe je de was?

Het verminderen van je blootstelling aan hormoonverstorende stoffen is een van de dingen die je als vrouw kunt doen om je hormoonhuishouding beter te laten lopen. Dat geldt zeker ook in de periode rondom de overgang. Je gaat dan namelijk ook iets meer vet opslaan (het bekende zwembandje rondom je middel). En het is een goed idee om dat vet niet meteen als opslagplaats te gebruiken voor hormoonverstorende stoffen.

Via een urinetest kun je inzicht krijgen in de verhouding tussen de verschillende oestrogenen in je lijf. Dan heb je in ieder geval een goed beeld van waar je staat en hoeveel werk je nog te doen hebt met de hormoonverstorende stoffen. Wil je daar meer over weten? Mail je dan even.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.