darmwand | Van appel tot zeekraal

Crohn en colitis ulcerosa zijn inflammatoire darmziekten waarbij sprake is van ontstekingen in het darmkanaal. Het zijn auto-immuunziekten. En hoewel zo’n ziekte zich plots openbaart, ontstaat hij niet zomaar van de ene op de ander dag. Daar gaat van alles aan vooraf.

Weten wat er in het lichaam misgaat waardoor Crohn of colitis kan ontstaan helpt bij het onder controle krijgen van deze ziekten. Op dit moment gaat de wetenschap uit van de volgende onderliggende factoren die het ontstaan van Crohn of colitis mogelijk maken.

Erfelijke factoren spelen een rol bij Crohn en colitis

Het risico dat je loopt om Crohn of colitis te krijgen als je een ouder hebt die een van deze ziekten heeft, kan tot 5x zo groot zijn vergeleken met iemand met een ouder zonder deze aandoeningen. De erfelijke factor lijkt overigens groter bij Crohn dan bij colitis.

De genen die je hebt gekregen van je ouders kun je niet veranderen. Maar genen kunnen alleen effect hebben als ze geactiveerd zijn. Dus: als jij een gen hebt dat de informatie bevat om Crohn of colitis te ontwikkelen (en er zijn veel genen die dit kunnen), dan zegt dat nog niet dat je een van deze ziekten krijgt. Pas als zo’n gen actief wordt, kan de ziekte ontstaan. Omgevingsfactoren blijken genen te activeren of in-activeren. Hierop kun je (deels) invloed uitoefenen.

Omgevingsfactoren spelen een mogelijk nog belangrijkere rol

Wetenschappers gaan er meer en meer vanuit dat factoren uit onze leefomgeving een kritieke rol spelen in de ontwikkeling van Crohn en colitis. Voeding is zo’n factor.

Een voedingspatroon rijk aan vezels verlaagt de kans op het ontwikkelen van de ziekte van Crohn met 40%. Eet je echter veel verzadigd vet en bewerkte vleesproducten, dan verhoogt dit juist het risico op Crohn of colitis. De gemiddelde Nederlander eet teveel van deze laatste voeding en te weinig vezels….

Andere omgevingsfactoren die een groter risico geven voor het ontwikkelen van Crohn of colitis zijn medicijnen (denk aan: antibiotica, pijnstillers uit de NSAID groep en statines) en ‘early life events’. Dat zijn dingen die je als jong kind hebt meegemaakt, zoals: een keizersnede, geen borstvoeding en doorgemaakte infecties.

De impact die deze omgevingsfactoren hebben op het al dan niet ontwikkelen van Crohn of colitis heeft te maken met ons darmmicrobioom.

De darmwand en darmflora bij Crohn en colitis

Ons darmmicrobioom is een mix van bacteriën, virussen en schimmels dat ons gezond houdt. Bij mensen met inflammatoire darmziekten is deze mix verstoord. Er zijn dan meer microben die ontstekingen produceren en minder die ontstekingen remmen. Ook zijn er meer microben die de darmwand aantasten dan die helpen deze goed en sterk te houden. Veranderingen in het microbioom in de darmen kunnen alleen dan tot chronische ontstekingen leiden als de darmwand aangetast en verhoogd doorlaatbaar is. Dat is het geval bij Crohn en colitis.

De reactie van het immuunsysteem is niet passend

Als de darmwand verhoogd doorlaatbaar is, is de kans groter dat er iets de bloedbaan in komt dat daar niet hoort. Dat kan een pathogeen zijn (een virus of bacterie waar je ziek van kunt worden) of een onverteerd voedingsbestanddeel. Beiden activeren het immuunsysteem.

Een goed werkend immuunsysteem is gebaseerd op een balans tussen een groot aantal immuuncellen met elk een eigen rol. Bij Crohn en colitis wordt gezien dat deze balans verstoord is.

Dit draagt samen met het verstoorde microbioom en de verhoogd doorlaatbare darmwand bij aan het uit de rails lopen van het immuunsysteem, waardoor chronische ontstekingen en een aanval op het eigen weefsel (wat kenmerkend is bij auto-immuunaandoeningen) kan ontstaan.

Hoe deze kennis jou helpt je ziekte onder controle te krijgen

Als je tot hier bent gekomen in deze blog, dan weet je als het goed is nu een heleboel meer dan toen je begon. Maar wat heb je hier nu aan?

De genen die je hebt gekregen kunnen we niet beïnvloeden. Maar jouw voeding, de samenstelling van je darmflora en de kwaliteit van jouw darmwand wel. Dit alles ondersteunt de balans in je lichaam en kan helpen het immuunsysteem weer tot rust te krijgen.

Juist bij Crohn en colitis zie ik vaak binnen 30 dagen serieus herstel optreden als ik bij mijn klanten alle darmtriggers uit de voeding haal en voeding toevoeg die de darm helpt te herstellen. Natuurlijk ben je er dan nog niet, maar dan heb je wel een hele grote stap richting meer energie, lekker in je vel zitten en het onder controle hebben van je ziekte gezet.

Benieuwd of ik jou daarmee ook kan helpen?

Boek dan gerust een gratis zicht op herstel-gesprek met mij in. Dat kun je hier doen:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/even-sparren-over-jouw-gezondheid/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Wat zijn korte keten vetzuren?

Korte keten vetzuren zijn stoffen die door ons darmmicrobioom worden geproduceerd. Het zijn restproducten die onze darmbeestjes uitscheiden voornamelijk na het fermenteren van de vezels uit onze voeding. Afhankelijk van het soort bacteriën worden verschillende soorten korte keten vetzuren gemaakt. De drie belangrijkste zijn acetaat, butyraat en propionaat.

Waarom zijn korte keten vetzuren belangrijk voor je gezondheid?

Korte keten vetzuren hebben een groot aantal functies in ons lijf. Ze zorgen voor ongeveer 10% van jouw totale energiebehoefte door de dag heen. De meeste van mijn klanten geven dan ook aan dat ze meer energie hebben als we aan het darmmicrobioom aan het werken zijn. Dat komt deels door meer productie van korte keten vetzuren.

Verder helpen deze vetzuren bij het verteren van je voeding, het reguleren van je zenuwstelsel en hormonen, het ontgiften van toxinen en het trainen van ons immuunsysteem om adequaat te reageren. En daarmee raken we misschien wel aan de allerbelangrijkste functie van korte keten vetzuren, namelijk dat ze ontstekingen in de darmen reguleren en het immuunsysteem tot rust brengen. Dat is essentieel voor het tot rust brengen van chronisch gedoe in je darmen of het in remissie komen van een auto-immuunziekte.

Wat betekent dit dan voor de voeding die wij eten?

De meeste korte keten vetzuren worden geproduceerd in reactie op het fermenteren van de vezels in onze voeding. Vezels tref je aan in volle granen, groenten en fruit. Nu zijn granen meestal niet geschikt als je chronische darmklachten hebt en zeker geschikt niet als je een auto-immuunziekte hebt. Maar groenten en fruit mag je bij deze aandoeningen zoveel eten als je lekker vindt. Bovendien bevatten groenten en fruit naast vezels nog heel veel andere stoffen die je herstel bevorderen, zoals vitaminen, mineralen en bio-actieve plantstoffen. Groenten en fruit zijn dus je beste optie voor meer korte keten vetzuren in je darmen. Daar zit wel een ‘maar’ aan.

Als groenten eten lastig is….

Als je darmmicrobioom niet in evenwicht is, dan vind je het misschien heel lastig om al die groenten en fruit te verteren. Je krijgt er een opgeblazen gevoel van, winderigheid, slechte ontlasting of zelfs obstipatie. Dan heb je op dat vlak dus nog wat werk te doen. En aangezien een verstoord darmmicrobioom een van de grootste onderliggende oorzaken is van chronische darmklachten of een auto-immuunziekte is de kans groot dat je deze stap inderdaad eerst moet zetten voordat je comfortabel de hoeveelheid groenten kunt eten die je nodig hebt voor een stevige productie van korte keten vetzuren.

Als dat het geval is, begin dan met het voorzichtig in kleine beetjes ophogen van de hoeveelheid groenten die je eet. Zorg ervoor dat deze groenten gekookt, gewokt, roergebakken etc. zijn. Verwerk ze in puree, soep, warme lunchsalades etc. Dat is veel makkelijker te verteren en toch al heel helpend. Het geeft je de tijd om op zoek te gaan naar jouw oorzaken en oplossingen, terwijl je toch al je darmen aan het voorzien bent van wat ze uiteindelijk nodig hebben.

Heb je hier hulp bij nodig, kom dan vooral bij me op de lijn. Ik help je graag verder.

Bron: Akhtar M, Chen Y, Ma Z, Zhang X, Shi D, Khan JA, Liu H. Gut microbiota-derived short chain fatty acids are potential mediators in gut inflammation. Anim Nutr. 2021 Dec 29;8:350-360. doi: 10.1016/j.aninu.2021.11.005. PMID: 35510031; PMCID: PMC9040132.

Tag Archief van: darmwand

Hoe ontstaat de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa?