Berichten

De 7 grote oorzaken van darmklachten

Gedoe in je darmen…. het kan van alles zijn zoals buikpijn, buikkrampen, moeten hollen naar het toilet en hopen dat je op tijd bent. Maar ook wisselende ontlasting (dan weer te dun, dan weer te vast en alles wat daar tussen zit), sterk geurende ontlasting en plakkerige ontlasting (je weet wel, die momenten dat er een halve rol wc papier aan te pas moet komen…). Om het maar niet te hebben over winderigheid, een opgeblazen gevoel en opzwellen alsof je 4 maanden zwanger bent terwijl dat niet zo is.

Veel vrouwen lopen met dit soort klachten jaren rond. Ze proberen van alles om er vanaf te komen. Bijvoorbeeld door meer groenten te eten of vlees te vervangen door vegaburgers. Ze nemen een ‘probioticaatje’ of zakjes macrogol via de huisarts. Sommige dingen helpen, anderen ook niet. Ondertussen blijft onduidelijk waarom deze klachten ontstaan en maar niet blijvend overgaan.

Vanuit mijn jarenlange kennis en ervaring met het helpen van vrouwen met chronisch gedoe in hun darmen zijn er 7 grote oorzaken van dit soort klachten.

1. Problemen met maagzuur

In je maag wordt maagzuur geproduceerd om jou te helpen je eten goed te verteren. Het is nodig om de eiwitten uit bijvoorbeeld vis, kip, eieren en peulvruchten voor te bereiden om verderop in jouw darmen verteert en opgenomen te worden. Het is ook essentieel om voldoende vitamine B12 en ijzer op te kunnen nemen uit de voeding. Bij een B12 of ijzertekort moet je dus ook naar je maag kijken, maar dat terzijde.

Als je niet genoeg maagzuur aanmaakt, dan stagneert je hele spijsvertering. Het gevolg is dat er onverteerde voedingsresten in de dikke darm aankomen. Dit verstoort niet alleen je darmflora, maar zorgt ook voor wisselende en vaak plakkerige ontlasting. Soms zie je zelfs voedingsresten zitten in de ontlasting maar dat is lang niet altijd het geval.

Over het belang van voldoende maagzuur schreef ik al eerder een blog.

2. Overbelasting van de alvleesklier

De alvleesklier is het orgaan dat onze spijsverteringsenzymen moet maken. Dit zijn de hulpstoffen waarmee we ons eten verteren. Zonder deze enzymen lukt dat niet. Zo simpel is het.

De alvleesklier heeft als neventaak om ook het hormoon insuline te maken. Insuline is nodig om de glucose die na het eten in je bloedbaan terechtkomt naar de lichaamscellen te brengen zodat deze cellen er energie van kunnen maken. Elke keer als je eet heeft de alvleesklier het dus heel druk.

Veel vrouwen hebben gehoord, gelezen of als advies ooit gekregen om 6 kleine maaltijden per dag te eten. Dit is vragen om overbelasting van je alvleesklier. Het gevolg is dat die haar werk niet goed kan doen en jij je eten dus niet verteren kunt. Het resultaat is gedoe met de ontlasting en vermoeidheid die je maar niet verklaren kunt.

3. Een verstoorde darmflora

In je darmen woont een ganse kolonie beestjes: bacteriën, maar ook virussen en schimmels. Het merendeel is helpend voor je spijsvertering, energiehuishouding, afweer en algehele gezondheid.

Helaas is onze Westerse manier van leven niet echt bevorderlijk voor onze darmflora. We bewegen te weinig, hebben teveel stress en eten te eenzijdig en onvoldoende vezels. Overigens doen de meeste vrouwen echt wel hun best om voldoende vezels te eten. Ze kiezen daarom bijvoorbeeld voor volkoren producten. Hierin zitten inderdaad meer vezels, alleen wel van de verkeerde soort. Het is slechte voeding voor je darmflora.

Over het belang van voldoende en de juiste vezels schreef ik deze blog.

4. Verkeerd voedingsgedrag

We doen allemaal ons best om zo gezond mogelijk te eten, daar ben ik volledig van overtuigd. Toch kom ik nog heel veel verkeerd voedingsgedrag tegen in mijn praktijk. En dat kan veel darmgedoe geven.

Voorbeelden van verkeerd voedingsgedrag zijn:

  • elke 2-3 uur iets eten
  • eenzijdig eten, dus veel van hetzelfde
  • onvoldoende groenten eten
  • veel (gedroogd) fruit en noten eten
  • smoothies en sapjes nemen als maaltijden
  • veel voeding eten die antinutriënten bevat zoals granen en peulvruchten

Het aanpakken van het voedingsgedrag maakt vaak dat het grootste deel van de darmklachten al als sneeuw voor de zon verdwijnt.

5. Onvoldoende rust en ontspanning

Voor een goede darmwerking heb je in ieder geval een goede spijsvertering nodig. Je eten verteren vraagt om voldoende maagzuur en spijsverteringsenzymen. Deze hulptroepen kun je alleen aanmaken als je ontspannen bent. Als je gejaagd en gestresst bent, dan lukt dat niet. Bovendien kost het verteren van je voeding ook veel energie. Die moet je dan wel hebben.

Als je onder hoge druk staat, dan zal het lichaam de beschikbare energie vooral richting de stressreactie sturen want die is voor jou overleven belangrijker dan je spijsvertering. Ontspannen zijn (in ieder geval rondom de maaltijden) en voldoende rust nemen zijn dus belangrijke voorwaarden voor minder darmgedoe.

6. Histamine problemen

Heel veel darmklachten komen door problemen met histamine. Histamine is een belangrijke communicatiestof in ons lichaam. Het helpt onder andere bij de aanmaak van maagzuur (en inmiddels weet je waarom dat belangrijk is voor je darmen). Maar histamine activeert ook het immuunsysteem. Mensen met hooikoorts weten daar alles van, want bij hen zorgt histamine voor de reactie van het immuunsysteem op pollen. Het gevolg is een hoop snot, slijm, jeuk en vermoeidheid.

Veel voeding bevat histamine of lokt een histaminereactie in het lichaam uit. Nu heeft het lijf ook mogelijkheden om histamine af te breken, maar bij mensen met een gevoeligheid voor histamine lukt dat niet meer zo goed. Zij hebben dus teveel histamine in de darmen en in de rest van het lijf en dat geeft dan klachten.

Darm- en maagklachten die te maken kunnen hebben met histamine zijn: een opgezette buik, opgeblazen gevoel, diarree, buikpijn, constipatie, buikkrampen, reflux, boeren, maagkrampen, braken en prikkelbaredarmsyndroom (PDS).

7. Voedingsintoleranties

Een laatste grote oorzaak van chronische darmklachten zijn intoleranties voor bepaalde voeding. Een intolerantie is iets anders dan een allergie. Als uit een allergietest dus niets uit komt, wil dat niet zeggen dat je alles kunt eten. Je kunt dan nog altijd intolerant zijn voor bepaalde voeding. Vaak komt dat omdat je darmflora niet op orde is of je spijsvertering niet goed functioneert. Een mooi voorbeeld hiervan is lactose intolerantie die op latere leeftijd ontstaat.

Voedingsintoleranties kunnen dezelfde soort darmklachten geven als hiervoor omschreven bij histamine problemen.

Welke oorzaak (oorzaken) speelt (spelen) bij jou?

De kunst is natuurlijk om bij chronische darmklachten uit te zoeken welke oorzaak of oorzaken hieraan ten grondslag liggen. Om dit te doen zet ik vaak een ontlastingsonderzoek naar het microbioom en spijsvertering in. Ook een intolerantie- of histaminetest geeft vaak waardevolle info. Van daaruit kun je dan een plan maken om die klachten aan te pakken en vaak ook op te lossen.

Wil je daar meer over weten of ben je benieuwd wat de oorzaak is van jouw langdurige darmklachten? Mail me dan gerust.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Hoe je hooikoorts aanpakt

Hooikoorts…. helaas voor heel veel mensen een bijwerking van mooi voorjaars- en zomerweer. Misschien ben jij er daar wel een van. En baal je er ook wel eens (behoorlijk) van dat een ander gezellig en onbezorgd van de natuur kan genieten in deze tijd en jij zo’n last hebt. Hoe fijn zou het zijn om dit ook te kunnen en niet, zoals je nu soms doet, op mooie, droge, zonnige dagen toch binnen blijven omdat naar buitengaan zorgt voor ongelooflijk veel gesnotter, jeuk, niezen en irritatie aan de ogen?

Herken je dit? Lees dan vooral door, want je kunt echt heel veel doen om je hooikoorts te verminderen en zelfs op te lossen.

Hooikoorts is een darmprobleem

Een tijdje terug schreef ik al eens over hooikoorts en dan met name over de oorzaken daarvan. De belangrijkste oorzaak van hooikoorts is een probleem in de darm. Dat kan een verhoogd doorlaatbare darm zijn (vaak aangeduid als een lekke darm) of een verstoord darmmicrobioom. 

Als de darm verhoogd doorlaatbaar is, dan kunnen onschuldige pollen het lichaam binnenkomen. Dit hoort niet en het immuunsysteem merkt dit meteen op en komt hiertegen in actie. Dit actieve immuunsysteem geeft vervolgens histamine af, zodat het immuunsysteem haar werk goed kan doen. Maar histamine zorgt ook voor de jou zo bekende hooikoortsklachten.

Vaak zie je bij hooikoortsklachten ook een verstoorde darmflora. Het darmmicrobioom bevat een hele hoop verschillende beestjes met ieder hun eigen specialiteit en rol in het grote darmgeheel. Alles erop gericht om jou gezond te houden en zonder klachten. Een van die darmbewoners zijn bacteriën die histamine produceren. Histamine speelt, zo zagen we hiervoor al, een belangrijke rol bij de hooikoortsklachten. 

Hooikoorts aanpakken begint in de darm

Het aanpakken van hooikoorts begint dus in de darm. Dat betekent dat ik heel vaak een uitgebreid ontlastingsonderzoek adviseer bij mensen die hooikoorts hebben. Dan weten we meteen hoe het staat met onder andere de doorlaatbaarheid van de darm en de samenstelling van het microbioom. Heel handig. Je kunt meteen gericht aan de slag en dat scheelt tijd.

Voeding is belangrijk bij hooikoorts

Omdat een lekke darm een belangrijke reden is waarom je hooikoorts ontwikkelt, is het belangrijk om geen voeding te eten die de darmwand irriteert of beschadigt. Dus graanproducten, zuivel, peulvruchten en soja kun je, als je hooikoorts hebt, beter zo min mogelijk eten.

Daarnaast kun je juist voeding eten dat helpt om histamine af te breken. Hoe beter je histamine kunt afbreken, hoe minder last je ervan hebt en dus hoe minder hooikoortsklachten je hebt. Eet dus eens wat vaker appels, bessen, bramen, uien, thee, knoflook, bieslook, peper, koriander, venkel, kool, kappertjes, cacao (ja, chocolade is overal goed voor), noten en citrusvruchten.

Een neusdouche is effectief tegen hooikoorts

Ook een neusdouche of neti-pot is heel helpend bij hooikoortsklachten. Je spoelt er 2x daags je neus mee en daarmee was je onder andere pollen weg. Dit lost het probleem niet op, maar kan je klachten serieus verminderen. Ik schreef er in het najaar al een blog over.

Gratis webinar ‘Hooikoorts aanpakken’

Heb jij elk jaar weer die vervelende hooikoortsklachten? Ben je er wel klaar mee en wil je er nu eens serieus mee aan de slag? Meld je dan aan voor het gratis interactieve webinar ‘Hooikoorts aanpakken’ dat ik op woensdagavond 26 mei a.s. om 20.00 uur geef.

We gaan dan in een klein groepje samen kijken naar hooikoorts: wat het is, wat je eraan kunt doen en hoe ontlastingsonderzoek je daarbij kan helpen om jouw oplossing te vinden. Uiteraard kun je er je vragen stellen, dat is het voordeel van kleinschalig samen online gaan.

Iets voor jou? Mail me dan dat je mee wilt doen op info@vanappeltotzeekraal.nl.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Voorjaarskriebels

Het voorjaar komt er nu echt aan en eerlijk gezegd sta ik te springen! De winterperiode is helaas niet mijn beste tijd van het jaar. Ik mis de warmte, ik mis de zon, ik mis het buiten leven. Dus nu zo tegen 21 maart, krijg ik de voorjaarskriebels.

Mijn voorjaarskriebels zijn feitelijk vlinders in mijn buik omdat ik er zo naar uitkijk dat we weer zeker 6 maanden van de zon kunnen genieten en buiten kunnen leven. Het zijn leuke kriebels. Voor veel mensen zijn voorjaarskriebels echter een heel stuk minder leuk. Zij hebben last van hooikoorts. En dat belemmert de lol in het voorjaar of de zomer vaak behoorlijk.

Toch is er een hele hoop te doen aan hooikoorts.

Hooikoorts

Iemand die hooikoorts heeft, hoef je eigenlijk niet uit te leggen wat het is. Het staat voor allerlei gedoe in de neus, ogen, keel en ademhaling. Het resultaat is vaak hoofdpijn, lusteloosheid en vermoeidheid. Deze klachten zijn het gevolg van een reactie van je immuunsysteem op pollen van grassen, bomen en planten. En die pollen kunnen zo’n beetje in de periode van januari tot en met september in de lucht zweven, dus tel uit je winst.

Het immuunsysteem reageert bij deze mensen op bepaalde eiwitten die in deze pollen zitten. Helaas lijken deze eiwitten soms sterk op soortgelijke eiwitten die in voeding zit. Het gevolg is dat als je hooikoorts hebt, je ook vaak last hebt van voedingsallergieën of -intoleranties. En daar heb je dan het hele jaar gedoe mee.

Oorzaken van hooikoorts

Er zijn verschillende redenen waarom je last kunt hebben van hooikoorts. De meest belangrijke reden is dat jouw eerstelijns afweer niet op orde is. Hiermee bedoel ik de slijmvliezen in je lichaam. Deze zijn onderdeel van je aangeboren immuunsysteem en zijn je grenspost tussen de binnen- en buitenwereld. Deze grensposten horen in principe gesloten te zijn en alleen iets door te laten als dat voor het lichaam goed is. In een ideale wereld dan, want in het ‘echie’ laten deze grensposten regelmatig dingen door die je niet in je lijf wilt hebben. Denk maar aan virussen, bacteriën en dus ook pollen.

Je grensposten reageren niet zo goed op stress. Daar gaan ze van open staan. Tja, en grensposten die open staan vormen weinig belemmering om door te lopen toch? Dat gebeurt dan ook. Allerlei ‘gespuis’ in de vorm van pollen, bacteriën, virussen, schimmels en voeding die niet volledig tot het allerkleinste stukje is verteerd wandelt dan gezellig het lichaam in. Het gevolg is een actief immuunsysteem en klachten voor jou. Chronische stress is dus vaak een oorzaak van hooikoortsklachten.

Een andere oorzaak van hooikoortsklachten is dat je niet zo goed kunt omgaan met histamine. Histamine speelt een grote rol bij hooikoorts. Het wordt door het immuunsysteem vrijgegeven op de plek waar een immuunreactie nodig is en zorgt ervoor dat de bloedvaten zich daar (meer) openen. Dit maakt de weg vrij voor andere immuuncellen om ter plekke naar binnen te gaan om de indringer (lees: de ingeademde pollen) onschadelijk te maken. Heel nuttig dus. Histamine moet in je lijf echter ook weer afgebroken worden. Dat lukt bij mensen met hooikoorts vaak niet zo goed, waardoor ze dus hooikoortsklachten krijgen.

Wat kun je zelf doen bij hooikoorts?

De basis van een goede gezondheid en dus ook van minder tot geen hooikoortsklachten is zorgen voor een goede werking van je slijmvliezen. Dat begint met zorgen dat je zo weinig mogelijk last hebt van stress. Ontspannen en je zo min mogelijk drukmaken helpt de slijmvliezen dicht te houden en dat voorkomt gedoe.

Verder is het slim om voeding te eten die je darmen zo goed mogelijk ondersteunt. Je afweer begint echt in de darm en alle slijmvliezen in het lijf zijn met elkaar verbonden. Een goede werking van de slijmvliezen in de darm is dus helpend om de slijmvliezen op andere plaatsen in je lijf, zoals in je ogen, neus en luchtwegen ook goed te laten werken. 

Voeding die je darmen ondersteunt is onder andere: verse, biologische groenten en fruit, bouillon die je zelf hebt gemaakt hebt van het karkas van kip of vis, vette vis en gefermenteerde voeding (zoals zuurkool of biologische yoghurt). Vooral variatie is heel belangrijk omdat je hiermee een zo breed mogelijke darmflora kunt krijgen. Deze diversiteit van beestjes in de darm is heel goed voor je afweer. Bovendien helpen deze beestjes ook de grenzen goed te bewaken. Je grenspost (je slijmvliezen) worden er dus sterker van. 

Als je heel veel last hebt van hooikoorts, dan is het slim om voeding die rijk is aan histamine een tijdje minder of niet te eten. Gefermenteerde voeding is dan even een ‘no-go’ net als vis die niet super vers is of uit een blik komt. Ook in tomaten, spinazie, bietjes, paddenstoelen, avocado, kiwi, aardbeien, meloen, ananas, grapefruit en frambozen zit veel histamine. Ondertussen ga je dan werken aan het verbeteren van je afweer en het verminderen van je stress.

Zal ik je helpen?

Heb jij elk jaar weer serieus last van hooikoorts en wil je daar nu wel eens iets aan doen? Wil je ontdekken hoe voeding, leefstijl en suppletie je daarbij kan helpen? Meld je dan aan voor een gratis online sessie dan kijk ik met je mee en krijg je meteen ook 2 tips om mee aan de slag te gaan.

Meer info en aanmelden kan hier: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/gratis-sessie-met-minimaal-2-gouden-tips-speciaal-voor-jou/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Hooikoorts

Hooikoorts, ook wel pollinosis genoemd, is een soort ontsteking van je neus (ook wel allergische rinitis genoemd). Een allergische reactie op pollen van grassen, bomen en planten. Hooikoorts kan overigens ook optreden als je in contact komt met andere allergenen (lichaamsvreemde stoffen) zoals haar en huidschilfers van huisdieren, huisstof(mijt) en schimmels. Bij pollen komt een allergische reactie eigenlijk alleen maar voor bij pollen die door de lucht worden verspreid. Pollen die door bijen en hommels worden bestoven geven zelden klachten. Jammer genoeg zijn er veel verschillende soorten pollen die door de lucht worden verspreid.

Pollenkalender en kruisallergie

Hooikoorts komt dan ook voor in een groot deel van het jaar. Het pollenseizoen loopt van januari tot en met september. Op een pollenkalender kun je zien welke pollen op dat moment veel in de lucht zitten. Heb je dan veel klachten, dan weet je dus op welke pollen je reageert. Actuele informatie over pollen, pollenplanten en hooikoorts kun je bijvoorbeeld vinden op de website van Pollennieuws.

Vaak reageren mensen met hooikoorts ook allergisch op bepaalde voedingsmiddelen. Dit komt omdat de eiwitten in pollen soms sterk lijken op eiwitten die in bepaalde voeding zitten. Wil je daarover meer weten, zoek dan online eens naar een kruistabel. In een kruistabel kun je zien welke voeding lijkt op welke pol. Het is fijn om te weten welke voeding je hooikoortsklachten verergeren. Die voeding kun je dan tijdelijk uit je menu halen.

Rode ogen, niezen, piepende ademhaling, kortademigheid, kriebelende keel, jeuk

Hooikoorts geeft veel verschillende klachten. Een pijnlijke en jeukende neus, een loopneus, veelvuldig moeten niezen, een verstopte neus en verder geïrriteerde ogen. De ogen kunnen rood zijn, jeuken, tranen en de oogleden kunnen opzwellen. Maar ook de oren kunnen verstopt raken en de keel kan klachten geven. Denk aan kriebelhoest, een opgezette keel of een jeukend gehemelte. Ook hoofdpijn, vermoeidheid en lusteloosheid komen veel voor. Kortom, hooikoorts geeft een hoop gedoe en kan jou in je dagelijks leven behoorlijk in de weg zitten.

Hooikoorts is een teken van een (over)actief immuunsysteem

De symptomen van hooikoorts zijn een signaal van je lichaam dat je immuunsysteem (over)actief is. Het immuunsysteem is (even heel simpel gezegd) opgebouwd uit verschillende delen. Een van die delen is het aangeboren immuunsysteem. Dit deel, het woord zegt het al, had je al toen je geboren werd. Een ander deel is het verworven immuunsysteem. Dat deel ontwikkel je als kind gaandeweg onder andere door het krijgen van allerlei (kinder)ziektes. Bij hooikoorts zijn deze beide delen van het immuunsysteem betrokken.

Op zichzelf is het natuurlijk super dat je immuunsysteem aan de slag gaat als indringers van buiten je lichaam binnenkomen. Dat wil je ook heel graag zou houden. Bij hooikoorts gaat het echter om op zichzelf heel onschuldige pollen. Deze zouden je immuunsysteem eigenlijk niet moeten activeren. In ieder geval zou je immuunsysteem er niet chronisch actief door moeten zijn. Bij hooikoorts gebeurt dat wel en is je immuunsysteem dus overactief. En dat is uiteindelijk schadelijk ook voor de rest van je lichaam.

Bij hooikoorts zijn je barrières beschadigd

Er is een specifiek deel van je aangeboren immuunsysteem waarover we het even moeten hebben. Dat zijn je barrières. Dat zijn onder andere je huid en de slijmvliezen van je ogen, neus, mond, longen en darmwand. De bedoeling van je barrières is dat ze indringers die van buiten het lichaam komen ook daar houden. De barrières zijn als het ware de grensbewakers van je lichaam. Goede grensbewaking (en dus een goed werkende barrière) voorkomt dat andere delen van je immuunsysteem in actie moeten te komen. Als je barrières goed werken, heb je dus geen hooikoorts.

Als een allergeen, zoals pollen, door je barrière breekt en het lichaam binnenkomt, dan moet er dus iets anders gebeuren. En dat gebeurt ook. In dat geval komen de immuuncellen die direct achter je barrières liggen in actie. Deze immuuncellen staan daar (altijd) klaar om jou te beschermen tegen een indringer die de barrière niet tegenhield. Deze immuuncellen proberen dan de indringer, in dit geval de pollen, onschadelijk te maken. In een goed werkend lichaam is dat een kortdurende en succesvolle reactie waarna het immuunsysteem weer tot rust komt. Bij hooikoorts zie je dat de immuunreactie niet succesvol is en niet stopt. Het lichaam krijgt het probleem niet opgelost. Je hooikoortsklachten houden aan.

Histamine speelt een grote rol in de allergische reactie bij hooikoorts

Bij hooikoorts komen pollen, dat zei ik al, op de slijmvliezen van je barrières terecht en komen het lichaam binnen. Inmiddels weet je dat dit komt omdat de barrières van iemand met hooikoorts niet goed dicht zijn en dus hun werk niet goed kunnen doen. Deze pollen zich lichaamsvreemd en activeren het immuunsysteem.

Als je voor het eerst met een allergeen, zoals een pol, in contact komt, dan maakt je immuunsysteem een antistof (ook wel immunoglobuline genoemd) tegen deze specifieke pol aan. Bij hooikoorts maakt het immuunsysteem immunoglobuline E (IgE) aan. IgE bindt zich vervolgens aan bepaalde witte bloedcellen (de basofielen) en aan mestcellen (ook wel mastcellen genoemd). Deze cellen bevatten blaasjes waarin histamine zit. Histamine speelt een belangrijke rol bij de hooikoorts reactie. Een eerste blootstelling aan een pol geeft echter meestal nog geen klachten.

Maar zodra je later weer in contact komt met die bewuste pol, geven deze witte bloedcellen en mestcellen (die IgE aan zich gekoppeld hebben) histamine af. Ook komen er dan andere stoffen van je immuunsysteem vrij, namelijk prostaglandinen en leukotriënen. Deze stoffen zorgen voor een ontstekingsreactie in je lichaam. Dat verklaart de zwelling, jeuk, rode ogen, de geïrriteerde slijmvliezen, het zware gevoel in je hoofd (hoofdpijn) en de algehele malaise van hooikoorts.

Histamine is dus de “boosdoener” bij hooikoorts. Toch is het in die reactie niet voor niets aanwezig. Hij heeft een hele nuttige rol. Het zorgt ervoor dat de omliggende bloedvaten zich (meer) openen zodat andere immuuncellen naar binnen kunnen om de indringer (lees: de ingeademde pollen) onschadelijk te maken.

Histamine moet na gebruik weer worden afgebroken

Zodra histamine zijn nuttige werk heeft gedaan, zit zijn taak erop. Het lichaam zal dan histamine weer gaan afbreken. Dat gebeurt onder andere in de lever. Om histamine af te kunnen breken heeft het lichaam wel enzymen nodig, de zogenaamde di-amino-oxidase enzymen (DAO-enzymen). Als de afbraak van histamine niet goed verloopt, bijvoorbeeld omdat de lever overbelast is of omdat er onvoldoende enzymen zijn, dan houdt de hooikoorts reactie ook aan.

3 mogelijke oorzaken van hooikoorts

– Lekke barrières

Ik zei het hiervoor al: als je lichaamsbarrières goed dicht zijn, dan heb je geen hooikoorts. Helaas hebben veel mensen moeite met de integriteit van hun barrières. Veel mensen lopen rond met schade aan hun barrières waardoor deze niet meer helemaal gaaf zijn. Dat betekent niet dat ze echt kapot zijn, maar wel dat ze niet dicht genoeg meer zijn om een goede grensbewaking te vormen. Ze zijn dan als het ware een beetje lek. Overigens hoef je dan niet persé buikpijn of andere buikklachten te hebben.

In onze Westerse ‘moderne’  maatschappij is het niet makkelijk om je barrières goed te houden. We hebben te maken met verkeerde voeding, chronische stress, blootstelling aan bepaalde soorten bacteriën, antibiotica, bepaalde pijnstillers en (sommige) medicijnen. Al deze factoren kunnen de oorzaak zijn van een minder goed werkende barrière. Deze factoren zijn dus risicofactoren voor het ontstaan en blijven voortbestaan van hooikoorts.

De verschillende soorten barrières staan verder met elkaar in verbinding. Je kunt dan ook zeggen dat schade aan een van de barrières (bijvoorbeeld aan je darmwand) een signaal is dat er (naar alle waarschijnlijkheid) ook schade is aan een van je andere barrières (bijvoorbeeld de slijmvliezen in je neus).

– Chronische stress

Ons lichaam heeft in tijden van stress veel voedingstoffen nodig, waaronder water, natrium en glucose. Om ervoor te zorgen dat deze stoffen snel genoeg ter plaatse zijn, geven de hersenen de darmwand opdracht om een beetje open te gaan staan. Je darmwand wordt bij stress dus een beetje lek. Dat is kortdurend prima en hoort ook zo. Het probleem ontstaat bij chronische stress omdat dan je darmwand altijd een beetje open staat. Je snapt zelf ook wel dat dit de grensbewaking door je darm behoorlijk kan aantasten. Pollen kunnen dan eenvoudig het lichaam binnendringen en voor hooikoorts zorgen.

Chronische stress is ook op een andere manier een risico voor hooikoorts. Stress zorgt er namelijk voor dat je in je ‘actiestand’ komt te staan. Stress is van oudsher voor ons lichaam immers een teken dat je moet vluchten of vechten, dus in actie moet komen. Als je lichaam in de ‘actiestand’ staat, is het daar helemaal goed op voorbereid. Mooi, zul je denken, maar wat heeft dat met hooikoorts te maken?

Nou, deze ‘actiestand’ wordt geregeld door het sympatisch zenuwstelsel. Een geactiveerd sympatisch zenuwstelsel zorgt ervoor dat je lichaam extra gevoelig wordt voor onder andere histamine. Zo heb je bij chronische stress dus veel meer last van je hooikoorts.

– Histamine-overbelasting

Histamine speelt een grote rol bij de hooikoortsreactie. Histamine is niet alleen een stof die ons lichaam zelf aanmaakt, maar is ook aanwezig in een groot deel van onze voeding. We eten dus ook nog al eens histamine.

Zowel de histamine die we zelf aanmaken als de histamine die we eten moet worden afgebroken met de DAO-enzymen. Als er meer histamine in je lichaam aanwezig is, bijvoorbeeld omdat je hooikoorts hebt en ook nog histaminerijke voeding eet, dan krijgt je lichaam deze hoeveelheid histamine misschien niet meer volledig afgebroken. Dat verergert dan de hooikoortsklachten.

Natuurlijke oplossingen bij hooikoorts

Gelukkig kun je veel doen om hooikoortsklachten te verminderen. Waarschijnlijk heb je uit het verhaal tot nu toe wel begrepen dat het belangrijk is om goed te zorgen voor je barrières (en dan met name voor je darmwand). Ook zal je niet zijn ontgaan dat het belangrijk is om te voorkomen dat je al te veel en al te vaak gestresst bent. En omdat je darmwand open gaat staan bij stress, is het zorgen voor vermindering van de stress die je in je leven toelaat en ervaart een hele belangrijke stap.

– Stressreductie

Het verminderen van stress is lang niet altijd zo eenvoudig, dat geef ik toe. Toch zijn er wel veel stappen die je al zelf kunt zetten. Denk bijvoorbeeld eens aan:

  • meditatie
  • yoga
  • mindfulness (met name Mindfulness-based stress reduction (MBSR) is een hele mooie en bewezen effectieve vorm om stress te verlagen)
  • naar de sauna gaan
  • tai chi
  • chi gong

Het gebruiken van adaptogene kruiden werkt vaak ook heel erg goed bij (chronische) stress. Adaptogene kruiden zijn kruiden die je stresssysteem kunnen resetten. Dat merk je soms al heel snel. Daardoor ontstaat ruimte om tot echte oplossingen van je stressvolle situatie(s) te komen. Ben je daar benieuwd naar, zoek dan een goede orthomoleculaire / kPNI therapeut om je daarbij te helpen. Het inzetten van kruiden vraagt om vakkennis en kun je niet verantwoord op eigen houtje doen!

Soms is de (chronische) stress zo groot dat het een goed idee is om psychologische hulp te zoeken. Denk dan eens aan solution-focussed brief therapy (SFBT). Dat is een kortdurende psychologische gespreksmethode waarbij de nadruk niet ligt op het probleem maar juist op de oplossing. Het probleem krijgt dus weinig aandacht. Dat klinkt misschien gek, maar onderzoek heeft laten zien dat het lang niet altijd nodig is om eerst uitgebreid met het probleem bezig te zijn geweest voordat je naar een oplossing toe kunt. Bij SFBT ga je met de therapeut op zoek naar de oplossingen die binnen handbereik liggen (ja, die zijn er) en maak je gebruik van jouw innerlijke hulpbronnen en de hulp die je vanuit je directe omgeving kunt inzetten (en ook die is er vast). SFBT is een hele mooie, positieve en effectieve vorm van psychologische hulpverlening die ook bij chronische stress goed kan werken.

– Ondersteuning van je darm met voeding

Naast stressreductie is het eten van de juiste voeding heel belangrijk. De juiste voeding geeft je darm de best mogelijke bouwstoffen om zichzelf steeds te blijven herstellen. Je darmwand wordt ondersteund door het dagelijks eten van:

  • bottenbouillon (1)
  • voldoende verse groenten (2)
  • matige hoeveelheid biologische kip, eend, eieren, (beperkt) vlees of zeevis (geen kweekvis!) (3)
  • zeevis en algen (4)
  • kokosnoot, kokosolie, kokosmelk en kokosyoghurt (5)
  • extra vierge olijfolie en avocado (6)
  • gefermenteerde groenten en dranken (7)
  1. Bottenbouillon is bouillon getrokken van bijvoorbeeld het karkas van een biologische kip en die je dan ongeveer 12 uur laat trekken op heel laag vuur (ja, het is even werk, maar het werkt super!).
  2. Groenten bevatten vitamines en vezels die nodig zijn om je darmwand te onderhouden. De vezels zijn een goede voedingsbodem voor je eigen darmflora. Hoe meer vezels je eet, hoe beter je darmflora kan groeien en dat is belangrijk voor een gezonde darm. Zorg dat je in ieder geval bij elke maaltijd iets van groenten eet.
  3. Verantwoorde biologische kip, biologische eieren, (beperkt) vlees en zeevis leveren de eiwitten die nodig zijn als bouwstoffen voor je darmwand (en andere delen van je lichaam natuurlijk).
  4. Zeevis en algen zijn rijk aan omega-3-vetzuren die ontstekingsprocessen in je lichaam kunnen stoppen. Voor je darmwand is het vooral ook belangrijk dat vis en algen rijk zijn aan zink. Zink is een mineraal dat je nodig hebt om je darmwand dicht te krijgen en houden.
  5. Kokos bevat middellange keten vetzuren die snel een goed opneembare energie geven, waar je darm door kan herstellen. Bovendien bevat kokos caprylzuur dat kan helpen om een overgroei aan de Candidaschimmel in je darm te beteugelen, waardoor je darmflora meer in balans kan komen.
  6. Olijfolie en avocado zijn rijk aan omega-9-vetzuren die helpen om je celwanden vloeibaar en stevig te houden.
  7. Gefermenteerde groenten en dranken, denk aan zelfgemaakte zuurkool, kimchi of (water)kefir, bevatten lactobacillen. Lactobacillen horen bij jouw eigen gezonde darmflora. Ze helpen bij het produceren van voeding voor je darm.

Verder is het enorm belangrijk om zoveel mogelijk verschillende voedingsmiddelen te eten. Dit geeft een heel gevarieerde darmflora. Dat is belangrijk omdat elke soort darmflora een eigen rol heeft in je darm. Een grote diversiteit zorgt voor meer evenwicht in je darm.

Elke soort darmflora heeft ook zijn eigen voorkeursvoeding. Je darmflora helpt bij het onderhouden van je darmwand en de grensbewaking. Het is dus zaak dat je die voldoende en de juiste voeding geeft. Voeding voor je darmflora, we noemen dat ook wel prebiotica, is: witlof, artisjok, aardperen, pastinaken, bananen, ui, knoflook, asperges, prei, paddenstoelen, appel, rabarber, knollen, wortelen en gefermenteerde groenten.

Uiteraard is het verstandig om zo min mogelijk voeding te eten die je darmwand irriteert en daarmee beschadigt. Zo is voeding met veel anti-nutriënten erin heel belastend voor je darm. Dat kun je dus beter (even) niet meer eten. Anti-nutriënten zijn stoffen die de plant gebruikt om zich te beschermen tegen micro-organismen (beestjes dus). Het is de manier van de plant om te overleven en te zorgen dat hij zich kan voortplanten. Dat doen ze door irritatie te geven in het spijsverteringskanaal van diegene die hen opeet. Onder andere jij en ik dus.

Voeding met veel anti-nutriënten zijn onder andere:

  • granen (met name glutenhoudende granen)
  • zuivelproducten
  • peulvruchten (bonen, linzen, sojabonen en pinda’s)
  • alfalfa en tarwekiemen
  • (ongefermenteerde) sojaproducten (bijvoorbeeld tofu, tempeh, sojamelk, sojasaus)
  • producten uit de nachtschadefamilie (bijvoorbeeld aardappelen, tomaten, paprika, aubergine)

– Zo min mogelijk histaminerijke voeding eten

Uiteraard is het niet verstandig om in het hooikoortsseizoen veel histaminerijke voeding te eten. Waarschijnlijk is het niet nodig om alle histaminerijke voeding uit je menu te halen. Let gewoon eens een tijdje op wanneer je hooikoortsklachten verergeren en kijk dan eens wat je tot een dag daarvoor hebt gegeten. Heb je iets (of misschien wel veel?) gegeten dat rijk is aan histamine? Probeer die voeding dan een tijdje niet te eten en voel of dat verschil maak.

Hulp nodig?

Het volledig oplossen van je hooikoortsklachten met voeding en stressreductie gaat je misschien niet lukken. Wel zullen deze aanpassingen zeker gaan helpen. Bovendien is het aanpassen van je voeding lang niet altijd zo eenvoudig als het klinkt. Dat geldt zeker als je ook nog andere gezondheidsklachten hebt of als je bijvoorbeeld zwanger bent of borstvoeding geeft. Is een van deze situaties op jouw van toepassing of vindt je het gewoon lastiger dan verwacht om je voeding aan te passen, dan kan een orthomoleculair / kPNI therapeut veel voor je betekenen.

Bovendien zal er dan niet alleen naar je volledige voedingspatroon worden gekeken, maar ga je samen met de therapeut op zoek naar de oorzaak van de oorzaak van je klachten. Daarbij wordt je gehele gezondheidssituatie maar ook je persoonlijke situatie meegenomen. Alles hangt namelijk met elkaar samen, dat weet je zelf ook wel. Zodra jouw situatie in beeld is gebracht, kan gekeken worden wat er nodig is aan oplossingen. Op die manier kun je met ondersteuning veel gerichter aan de slag. Hoe fijn is dat?

Ik hoop dat ik je met deze (uitgebreide) uitleg over hooikoorts en wat je daaraan zelf al kunt doen op weg heb geholpen. Heb je vragen? Stel ze dan gerust. Mail me op info@vanappeltotzeekraal.nl.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig arts, diëtist of therapeut om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.