Een onderliggende oorzaak van chronische darmklachten en auto-immuunziekten zijn ontstekingen die in de darm actief zijn. Soms zijn dat sluimerende ontstekingen waar je niet heel veel weet van hebt en soms zijn het hele aanwezige, actieve ontstekingen, zoals iedereen die met de ziekte van Crohn of colitis wel kent.

Het tot rust brengen van ontstekingen in de darmen is in dat geval een eerste stap op weg naar herstel van de klachten die gepaard gaan met chronisch gedoe in je darmen of een auto-immuunziekte. Korte keten vetzuren spelen hierbij een belangrijke rol. Maar wat zijn korte keten vetzuren nu precies, wat doen ze en hoe komen we eraan?

Wat zijn korte keten vetzuren?

Korte keten vetzuren zijn stoffen die door ons darmmicrobioom worden geproduceerd. Het zijn restproducten die onze darmbeestjes uitscheiden voornamelijk na het fermenteren van de vezels uit onze voeding. Afhankelijk van het soort bacteriën worden verschillende soorten korte keten vetzuren gemaakt. De drie belangrijkste zijn acetaat, butyraat en propionaat.

Waarom zijn korte keten vetzuren belangrijk voor je gezondheid?

Korte keten vetzuren hebben een groot aantal functies in ons lijf. Ze zorgen voor ongeveer 10% van jouw totale energiebehoefte door de dag heen. De meeste van mijn klanten geven dan ook aan dat ze meer energie hebben als we aan het darmmicrobioom aan het werken zijn. Dat komt deels door meer productie van korte keten vetzuren.

Verder helpen deze vetzuren bij het verteren van je voeding, het reguleren van je zenuwstelsel en hormonen, het ontgiften van toxinen en het trainen van ons immuunsysteem om adequaat te reageren. En daarmee raken we misschien wel aan de allerbelangrijkste functie van korte keten vetzuren, namelijk dat ze ontstekingen in de darmen reguleren en het immuunsysteem tot rust brengen. Dat is essentieel voor het tot rust brengen van chronisch gedoe in je darmen of het in remissie komen van een auto-immuunziekte.

Wat betekent dit dan voor de voeding die wij eten?

De meeste korte keten vetzuren worden geproduceerd in reactie op het fermenteren van de vezels in onze voeding. Vezels tref je aan in volle granen, groenten en fruit. Nu zijn granen meestal niet geschikt als je chronische darmklachten hebt en zeker geschikt niet als je een auto-immuunziekte hebt. Maar groenten en fruit mag je bij deze aandoeningen zoveel eten als je lekker vindt. Bovendien bevatten groenten en fruit naast vezels nog heel veel andere stoffen die je herstel bevorderen, zoals vitaminen, mineralen en bio-actieve plantstoffen. Groenten en fruit zijn dus je beste optie voor meer korte keten vetzuren in je darmen. Daar zit wel een ‘maar’ aan.

Als groenten eten lastig is….

Als je darmmicrobioom niet in evenwicht is, dan vind je het misschien heel lastig om al die groenten en fruit te verteren. Je krijgt er een opgeblazen gevoel van, winderigheid, slechte ontlasting of zelfs obstipatie. Dan heb je op dat vlak dus nog wat werk te doen. En aangezien een verstoord darmmicrobioom een van de grootste onderliggende oorzaken is van chronische darmklachten of een auto-immuunziekte is de kans groot dat je deze stap inderdaad eerst moet zetten voordat je comfortabel de hoeveelheid groenten kunt eten die je nodig hebt voor een stevige productie van korte keten vetzuren.

Als dat het geval is, begin dan met het voorzichtig in kleine beetjes ophogen van de hoeveelheid groenten die je eet. Zorg ervoor dat deze groenten gekookt, gewokt, roergebakken etc. zijn. Verwerk ze in puree, soep, warme lunchsalades etc. Dat is veel makkelijker te verteren en toch al heel helpend. Het geeft je de tijd om op zoek te gaan naar jouw oorzaken en oplossingen, terwijl je toch al je darmen aan het voorzien bent van wat ze uiteindelijk nodig hebben.

Heb je hier hulp bij nodig, kom dan vooral bij me op de lijn. Ik help je graag verder.

Bron: Akhtar M, Chen Y, Ma Z, Zhang X, Shi D, Khan JA, Liu H. Gut microbiota-derived short chain fatty acids are potential mediators in gut inflammation. Anim Nutr. 2021 Dec 29;8:350-360. doi: 10.1016/j.aninu.2021.11.005. PMID: 35510031; PMCID: PMC9040132.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.