Berichten

Waarom het doen van een ontlastingsonderzoek misschien wel de beste zet is bij chronische spijsverterings- en darmklachten

Chronisch gedoe in je buik. Als je dit leest, dan heb je daar wellicht last van. Je hebt misschien ook al wel het een en ander geprobeerd om deze klachten aan te pakken, maar tot een blijvende oplossing kwam het helaas nog niet. In mijn praktijk zie ik heel veel vrouwen die 5, 10, 20, soms wel 30 jaar rondlopen met gedoe in hun spijsvertering en darmen. Met bijbehorende mentale klachten en vermoeidheid.

In die gevallen bespreek ik nagenoeg altijd het doen van een uitgebreid ontlastingsonderzoek. Een onderzoek waarin we jouw poep eens serieus onder de loep nemen.

Waarom?

Omdat je na al die tijd niet ook nog tijd kwijt wilt zijn aan het uitproberen van een standaard ‘darm-aanpak’. Je wilt op dat moment gewoon weten hoe het zit. Wat er aan de hand is. En wat je eraan kunt doen. Een goed ontlastingsonderzoek kan veel van de antwoorden die je zoekt geven.

Tijd dus om eens te duiken in de wonderen wereld van het ontlastingsonderzoek. Wat is het? Wat kun je ermee? En bij welke klachten is het goed om erover na te denken?

Wat is een ontlastingsonderzoek?

Bij een ontlastingsonderzoek vang je jouw ontlasting op en steek je een deel van deze ontlasting met een (veel te klein) lepeltje in een (veel te smal) buisje. Het doen van een ontlastingsonderzoek is dus even ‘een dingetje’. Maar wel een dingetje dat de moeite waard is.

Het monstermateriaal (het buisje met poep, dus ;-)) stuur je vervolgens op naar een laboratorium en die onderzoekt wat jij hebt aangevraagd. Dit kan heel verschillend zijn afhankelijk van het soort ontlastingsonderzoek.

Wat meet je met een ontlastingsonderzoek?

Een ontlastingsonderzoek is geschikt om een groot scala aan dingen te meten. De belangrijkste 9 dingen die ik wil weten bij vrouwen met chronische spijsverterings- en darmklachten en die ik dus voorstel om te onderzoeken zijn:

1. de zuurtegraad (pH waarde) in je dikke darm

Je dikke darm moet een beetje zuur zijn, zodat jouw eigen, gezondheidsbevorderende beestjes het fijn vinden in jouw buik en zich gaan voortplanten. Hoe meer gezonde darmmicroben er in jouw darmen wonen, hoe groter de kans op een goede gezondheid. Als de darm niet zuur genoeg is, dan kunnen ziekmakende microben zich gaan vestigen in jouw darmen, met alle gevolgen voor je gezondheid van dien. Uiteraard kun je aan die zuurgraad ook iets doen en zo de omstandigheden in je darmen verbeteren.

2. de samenstelling van je darmflora

Een goed darmmicrobioom is uitgebalanceerd. Het bevat voldoende goede bacteriën en weinig slechte bacteriën. Bacteriën worden ingedeeld in families/groepen met elk een eigen functie. Bij een goede samenstelling van jouw darmflora zijn deze functies allemaal goed vertegenwoordigd en zorgen ze er zo samen voor dat jouw darmen als een zonnetje functioneren.

In een microbioomonderzoek (als onderdeel van het ontlastingsonderzoek) krijg je zicht op welke beestjes er zijn en in welke hoeveelheden.

  • Welke heb je teveel?
  • Welke te weinig?
  • En wat is het gevolg daarvan voor het goed werken van jouw darmen?

3. hoe goed je spijsvertering werkt

In de ontlasting kun je bepalen hoeveel onverteerde voedingsresten hierin aanwezig zijn. Deze zijn namelijk lang niet altijd met het blote oog zichtbaar. Er wordt op deze manier gekeken naar hoe goed jij je eten eigenlijk verteert en welke groepen aan voedingsstoffen jij eventueel minder goed verteert. Dat kunnen eiwitten, koolhydraten of vetten zijn.

Onverteerde voedingsresten in de ontlasting verstoren de samenstelling van het darmmicrobioom. Dat kan allerlei darmklachten geven, terwijl het probleem dan in de basis niet in de darmen ligt maar hogerop in het spijsverteringskanaal. Dan moet je dit eerst aanpakken, voor je de samenstelling van het microbioom gaat verbeteren.

4. of je iets eet waar je overgevoelig voor bent

Met een ontlastingsonderzoek kun je meten of je iets eet waar je overgevoelig voor bent. Je weet dan nog niet wat. Wel kun je daarna gerichter overwegen om een voedingsintolerantietest (een bloedtest) te doen om hier meer over te weten.

In mijn praktijk werk ik in die situatie ook graag met een eliminatiedieet. Hierin ga je tijdelijk bekende triggers voor overgevoeligheidsreacties uit de voeding halen om te zien of dat verlichting brengt.

5. hoe gevoelig je bent voor FODMAP vezels

FODMAP vezels zijn suikers die bij veel mensen klachten geven. Dat is meestal een teken dat het microbioom uit evenwicht is. De beestjes die jou moeten helpen om deze vezels te verteren zijn dan namelijk onvoldoende aanwezig. Het kan dan helpen om tijdelijk even minder of geen FODMAP rijke voeding te eten. Dat brengt rust in je darmen en biedt ruimte voor herstel. Het FODMAP dieet is geen voedingspatroon dat je langdurig wilt aanhouden omdat het je darmflora verder kan verstoren.

Over de zin en onzin van het FODMAP dieet schreef ik al eerder deze blog.

6. de doorlaatbaarheid van de darmwand (lekke darm)

De darmwand is onze belangrijkste afweer tegen indringers van buitenaf. Indringers die onder andere via onze voeding in de darmen terechtkomen. Deze darmwand is een buitengewoon ingenieus systeem van cellen, slijm en microben. De darmwandcellen worden bijeengehouden door tight junctions. Dat zijn een soort van deurtjes die meestal gesloten zijn en soms even open gaan. Als deze deurtjes langdurig open staan, dan spreekt men van een verhoogd doorlaatbare darmwand. Dit kan allerlei chronische klachten opleveren. Voor de aanpak van chronische klachten is het belangrijk om te weten hoe het staat met de doorlaatbaarheid van de darmwand. Is deze doorlaatbaarheid te hoog, dan is er op dat vlak werk aan de winkel.

7. de aan- of afwezigheid van schimmels, parasieten en ziekmakende bacteriën

Schimmels, parasieten en ziekmakende bacteriën geven meestal veel darmklachten. Met een goed microbioomonderzoek krijg je zicht op de aan- of afwezigheid van deze nare jongens. Mocht blijken dat je dit soort vervelende bezoekers in je darm hebt rondhangen, dan kun je daar vaak met voeding en kruidensupplementen iets tegen doen.

8. hoeveel histaminevormende bacteriën in de darm aanwezig zijn

Histamine is een belangrijke communicatiestof voor ons lichaam. De hoeveelheid histamine wordt in het lichaam gereguleerd zodat we er meestal alleen baat bij hebben en geen last. Bij mensen met hooikoorts, netelroos, vage spijsverterings- en darmklachten of andere chronische klachten kan histamine een onderliggende oorzaak zijn. Dan is het fijn te weten hoeveel histaminevormende bacteriën je in je darmen hebt, zodat je daar iets aan kunt doen.

9. de werking van het immuunsysteem in de darm

Onze afweer begint in de darmen. Een belangrijk deel van ons immuunsysteem huist daar. Met een ontlastingstest kun je ook zicht krijgen op de immuunwerking in de darmen.

  • Zijn er veel ontstekingen in de darmen?
  • Is het immuunsysteem in de darm heel hard aan het werk of juist onvoldoende op sterkte?

Ook dit kan zicht geven op mogelijke oorzaken van je klachten.

Bij welke klachten is een ontlastingsonderzoek zinvol?

Een uitgebreid ontlastingsonderzoek is zeker aan te raden als je al een hele tijd last hebt van een of meerdere van de volgende klachten:

  • buikpijn/krampen
  • opgeblazen gevoel
  • winderigheid
  • last van maagklachten zoals brandend maagzuur of reflux
  • wisselende ontlasting, dan weer dun, dan weer veel te hard
  • diarree
  • obstipatie
  • plakkerige ontlasting
  • prikkelbare darmen (prikkelbaredarmsyndroom, PDS)
  • de ziekte van Crohn
  • Colitis ulcerosa
  • het vermoeden van een verhoogd doorlaatbare darm (lekke darm)
  • een chronische ziekte/aandoening die maar niet overgaat

Wat heb je in de praktijk aan een ontlastingsonderzoek?

Het ontlastingsonderzoek waar ik mee werk geeft zicht op alle onderdelen die ik hiervoor heb benoemd. Dat is een hele hoop informatie over wat er nu precies aan de hand is in jouw darmen.

Het werken met zo’n onderzoek haalt het giswerk uit de aanpak van jouw klachten. Je weet na het doen van zo’n onderzoek wat je te doen staat, maar ook wat al wel goed is in je buik.

Het onderzoek resulteert in een rapport van ongeveer 14 pagina’s waar je houvast aan hebt tijdens het aanpakken van jouw klachten. Stapje voor stapje gaan we met de uitkomst van het onderzoek aan de slag, met als doel dat jij je veel beter gaat voelen. Hoe fijn is dat?

Meer weten?

Loop jij al veel te lang rond met allerlei spijsverterings- en darmklachten die maar niet overgaan? Heb jij geen zin in een standaard ‘darm-aanpak’ maar wil je gericht aan de slag om jouw klachten aan te pakken en op te lossen? En ben je bereid om daarvoor onderzoek te laten doen en hierin te investeren? Zodat je nu voor eens en altijd te weten komt hoe het staat met jouw darmen?

Bel of mail me dan voor overleg. Ik denk graag met je mee en geef al mijn klanten 5% korting op de aanschaf van de test.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Het effect van kerst op je darmen

Kerst komt eraan…. overal om me heen zie ik kerstbomen verschijnen, huizen worden versierd met lichtjes en de kerstborrel op het werk staat voor veel mensen voor de deur. Gezellig!

De vraag is alleen wel of jouw darmen net zo uitkijken naar de kerstperiode als jij dat doet. Het antwoord op deze vraag hangt vooral af van wat jij zoal in je mond stopt met de kerst. En daar wil ik het graag even met je over hebben. Want als je een paar dingen net iets anders doet dan je gewend bent, dan vinden je darmen kerst ineens een stuk leuker.

Kerstbrood waar je darmen ook blij van worden

Wat zou kerst zijn zonder een heerlijk stukje kerstbrood. Vooral de amandelspijs die daarin zit vind ik zelf super lekker. Lekker met een flinke lik zachte roomboter erop. Zalig!

Je darmen delen die mening echter niet. Kerstbrood bevat gluten. Daar houden je darmen niet van. Sterker nog je lichaam denkt dat gluten een soort indringer van buitenaf is, net zoals een virus of bacterie dat is. Gluten geven dus een immuunreactie van het lichaam. Ruzie in de spreekwoordelijke tent dus, niet echt de kerstgedachte … Als gevolg van deze reactie wordt de darmwand verhoogd doorlaatbaar en dat geeft weer allerlei klachten, zoals allergische reacties, ontstekingen, vermoeidheidsklachten.

Bovendien bevat kerstbrood dat je in de winkel koopt heel veel suiker, met name in de amandelspijs. Je darmflora raakt hiervan compleet van slag. En een darmflora die uit balans is, kan zorgen voor darmklachten, maar doet ook je weerstand afnemen. Dat is zeker in de winterperiode minder gelukkig.

Kerstbrood kun je gelukkig heel makkelijk zelf maken. Dan kun je ervoor kiezen om het glutenvrij te maken en er veel minder suiker in te doen. Net zo lekker voor jezelf en veel lekkerder voor je darmen. Mijn recept voor kerstbrood vind je hier.

Alcohol en je darmflora zijn geen ‘match made in heaven’

Met kerst drink je misschien een lekker glaasje wijn of glühwein. Dat geeft een warm en gezellig gevoel en daar draait het met kerst natuurlijk ook om. De alcohol die hierin zit, heeft alleen wel negatief effect op je darmflora. Dus jouw darmen genieten niet zo erg van dat glaasje alcohol.

Alcohol maakt het jouw darmbeestjes moeilijker om zich te hechten aan het slijmvlies van je darmwand. En zonder die hechting blijven ze niet in je darmen maar worden ze met de ontlasting het lichaam uitgevoerd. Het gevolg is dat jouw afweer afneemt tegen indringers die in de ontlasting zitten zoals schimmels, parasieten, virussen en foute bacteriën. Die kunnen dan de overhand krijgen. Dit kan leiden tot een verstoorde darmflora en darmklachten of zelfs tot een infectieziekte zoals buikgriep of gewone griep.

Drink je nu toch graag een glaasje alcohol met de kerst, doe dat dan uitsluitend bij de maaltijd. De voeding die je dan tegelijkertijd eet helpt het effect van alcohol op je lichaam wat te dempen. Zeker als je ook lekker veel groenten eet bij die maaltijd. 

Een gluten- en zuivelvrije kerst is voor je darmen echt leuker

Als je het gemiddelde kerstdiner bekijkt, dan puilt dat uit van graan-en zuivelproducten. Beiden kunnen een aanslag op je darmen zijn. Beiden zorgen voor een verhoogd doorlaatbare darm met alle hiervoor beschreven gevolgen. Bovendien zijn veel vrouwen gevoelig voor zuivel. Dat uit zich in darmklachten (diarree vooral), maar ook huidklachten (uitslag), luchtwegklachten (slijmvorming) en vermoeidheid. 

Gluten en zuivel zoveel mogelijk uit je kerstmenu laten zorgt ervoor dat je er waarschijnlijk veel meer van kunt genieten. En mocht je nu denken dat je dan niet lekker kunt eten, dan moet ik je echt teleurstellen. Met een klein beetje creativiteit en inspiratie tover je in een handomdraai een geweldig mooi en lekker kerstmenu op tafel waar ook je buik van kan mee smullen. En dan wordt genieten echt naar een hoger niveau getrokken.

Volgende week deel ik een aantal recepten met je die op jouw kersttafel echt niet misstaan en waarvan iedereen kan genieten zonder buikpijn. Wil je die blog niet missen? Meld je dan hier aan en je ontvangt hem vanzelf in je mailbox.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom even stil zijn goed is voor je darmen

We hollen wat af allemaal. We rennen van hot naar her. In een poging om alle ballen in de lucht te houden en alle rollen te vervullen waarvan ooit bedacht is (door wie eigenlijk?) dat wij vrouwen die moeten vervullen. Oh ja, en dan ook graag perfect….

De rol van echtgenote, moeder, zus, dochter, vriendin, buurvrouw etcetera.

Ondertussen moeten we ook carrière maken. Een slimme meid is immers op haar toekomst voorbereid (Ken je die nog..??). En uiteraard zijn we ook de perfecte gastvrouw voor allerlei feestjes en partijtjes die georganiseerd moeten worden.

Er is alleen één probleempje. Iets kleins misschien.

Je darmen….

Darmen en stress gaan niet samen

Jouw arme darmen kunnen niet zo goed tegen al dat gejakker en gejaag. Alsmaar ‘aan’ staan en actief zijn zorgt ervoor dat je in je fight/flight stand staat. Je lijf denkt dat jij in gevaar bent. Het gevolg voor je darmen is helaas funest.

  • Er gaat tot wel 80% minder energie naar je darmen als je ‘aan’ staat. En zonder energie kunnen ze niet goed functioneren
  • Je verteert je eten niet meer goed, want daarvoor moet je ontspannen zijn. Hierdoor komen er onverteerde voedingsresten in je darmen terecht en die verstoren je darmflora
  • Je darmwand wordt verhoogd doorlaatbaar en daardoor neemt je afweer af en ga je met een beetje pech op van alles reageren (voeding, pollen, huisstofmijt, kattenharen)

De gevolgen zijn vaak luid en duidelijk

Door dit alles ontstaat dus allerlei gedoe in je spijsverteringskanaal en darmen. Je ontwikkelt voedingsintoleranties en allergieën. Je ontlasting gaat alle kanten op en je voelt je opgeblazen.

De oplossing vraagt om stilte

Wat nu als je eens even stil wordt. Alleen aandacht geeft aan je lijf. Diep inademt en met een flinke, hoorbare zucht uitademt. Alles even loslaat en tot stilstand komt.

Dan kan je lijf uit de actiestand en in de rest/digest stand komen. Zodat je je eten tenminste kunt verteren. Een groot voordeel hiervan is dat je al die mooie voedingsstoffen dan ook kunt opnemen in je lijf en gebruiken. En daar at je ze volgens mij ook voor.

Bovendien gaat er dan weer energie naar je spijsverteringskanaal en darmen. Kunnen zij herstellen en hun werk weer doen. Kan gedoe in je buik minder worden. En als kers op de taart: als je zo regelmatig eens even stil wordt en voelt, dan voel je meteen waar het allemaal wat minder kan. Waar je rust kunt vinden. Kunt ontspannen. 

Als je daar gehoor aan geeft, kun je stapje voor stapje bouwen aan een leefstijl die bij jou past. Bij jouw lijf. Bij jouw darmen. En als bonus krijg je dan ook nog een pak meer energie dan je nu aan het einde van de dag hebt.

Als je dit zo leest, hoe sta jij er dan eigenlijk voor? Waar kan het wel wat minder en wat zou je dat brengen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Maar ik heb helemaal geen last van gluten….!

Brood, je eet het al vanaf het eerste moment dat je vast voedsel kreeg. Je weet niet anders dan brood is een vaste metgezel in je voedingspatroon. Je eet het, waarschijnlijk met heel veel plezier, al 30, 40 of 50 jaar elke dag. Het is ook gewoon heel lekker. Een stokbroodje met kruidenboter of een warm afbakbroodje uit de oven met een plakje kaas erop….. What’s not to like?

De meeste vrouwen die bij mij in de praktijk komen met allerlei klachten in hun lijf die ze al jaren hebben, hebben meestal geen moment gedacht dat het elke dag eten van brood daar iets mee te maken kan hebben. Als ik ze vervolgens voorstel om wat minder brood te eten, dan krijg ik bijna standaard te horen: “maar ik heb helemaal geen last van brood”. 

En dat snap ik. Omdat je het al je hele leven eet, is de reactie die je op brood hebt zo normaal voor je dat je die niet opmerkt. Daardoor is het ook bijna niet voor te stellen dat jouw klachten iets met dat brood te maken kunnen hebben. Toch is het goed om dat wel te onderzoeken. Om eens te voelen hoe je je voelt als je minder brood eet.

Brood bevat gluten

In brood zitten glutenhoudende granen. Gluten is een eiwit in graan dat het brood lekker soepel en luchtig maakt. Het houdt het brood ook bij elkaar en dat is natuurlijk wel zo handig. Gluten doen alleen iets met je darmen. En nee, niet alleen bij mensen met coeliakie of glutenintolerantie. Elke darm reageert er hetzelfde op, dus ook die van jou.

Gluten activeren het immuunsysteem

In je darmen zit een deel van je immuunsysteem. Zodra er gluten in je darmen komen, dan signaleren je immuuncellen dat en slaan ze alarm. Het immuunsysteem ziet gluten namelijk als een pathogeen. Een pathogeen is een indringer van buitenaf (zoals een virus, bacterie, schimmel of parasiet) waar je ziek van kunt worden. Het immuunsysteem in de darm reageert daarmee op gluten hetzelfde als op een virus, bacterie, schimmel of parasiet. 

Het eten van gluten maakt de darmwand verhoogd doorlaatbaar

Het gevolg van dit alles is dat de hersenen de darmwand opdracht geven om een beetje open te gaan staan. In de volksmond noemen we dit een lekke darm. In de wetenschappelijke literatuur noemen we dit een verhoogd doorlaatbare darmwand. Die term is beter, want je darmen zijn natuurlijk niet lek. Ze laten wel meer door naar de bloedbaan dan de bedoeling is.

De hersenen geven dit signaal aan de darmen om ervoor te zorgen dat er zo snel mogelijk water vanuit de bloedbaan de darm in wordt gepompt. Zo probeert het lichaam het ‘beest’ dat in je darmen zit (wat in feite ‘alleen maar’ gluten zijn) zo snel mogelijk uit je lichaam te spoelen. 

Een lekke darm als oorzaak van chronische klachten

Ondertussen is die darmwand wel verhoogd doorlaatbaar en dat is een probleem, zeker als het vaak voorkomt (omdat je elke dag brood eet bijvoorbeeld). Bij een lekke darm kunnen virussen, bacteriën en andere nare jongens namelijk ook extra makkelijk het lichaam in. Dit activeert het immuunsysteem nog meer. 

Zo ontstaat een chronisch actief immuunsysteem. Een chronisch actief immuunsysteem is vaak het begin van chronische klachten. Dat zijn dan ook niet alleen maar darmklachten. Hormonale klachten, vermoeidheidsklachten, allerlei voedingsintoleranties en allergieën en zelfs auto-immuunziekten kunnen hier hun oorzaak hebben.

Wat denk je? Zouden jouw chronische klachten ook iets te maken kunnen hebben met de hoeveelheid brood die je eet? Laat dat hieronder eens weten of stuur me een berichtje. Ik ben heel benieuwd.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Is glutenvrij eten eigenlijk wel gezond?

Regelmatig krijg ik de vraag of glutenvrij eten eigenlijk wel gezond is. Want glutenhoudende volkoren graanproducten zijn toch een belangrijke bron van vezels, vitaminen en mineralen? Bovendien eten we al sinds onze kindertijd gluten en dat deden onze ouders en grootouders ook al, dat zal toch niet zonder reden zijn? Is het daarom niet beter als we wel af en toe gluten eten?

Dit zijn hele terechte vragen. Tijd dus om die eens te beantwoorden.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitbestanddelen in bepaalde granen, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Deze stukjes eiwit kunnen we in principe verteren in ons spijsverteringskanaal. Hiervoor gebruikt het lichaam DPP IV enzymen. 

De beschikbare hoeveelheid DPP IV enzymen in het lijf is echter beperkt. Ze zijn ook niet bedoeld om gluten te verteren maar om onze endorfines af te breken als zij hun functie hebben volbracht. Endorfines zorgen onder andere voor het onderdrukken van pijn en geven vaak een gevoel van geluk. Mensen die weinig DPP IV enzymen hebben of veel endorfines moeten afbreken kunnen dus onvoldoende enzymen hebben om gluten goed af te breken. Hierdoor kunnen klachten ontstaan na het eten van gluten.

Wat doen gluten in je lichaam?

Gluten zijn een trigger voor je lijf om de tight junctions open te zetten. Tight junctions kun je zien als een soort nietjes die de individuele darmwandcellen aan elkaar nieten. Hierdoor sluiten deze heel goed tegen elkaar en is de darmwand mooi dicht. Er kan dan niet zomaar van alles door de darmwand heen de bloedbaan in en dat is ook de bedoeling. Door het openzetten van de tight junctions wordt dit beschermingsmechanisme aangetast. De vraag is waarom je lijf dit doet.

Hoe reageert je lijf op gluten?

Recent wetenschappelijk onderzoek laat zien, dat het lichaam gluten eigenlijk niet zo goed begrijpt. Het lichaam reageert namelijk op gluten alsof het een pathogeen is. Een pathogeen is een indringer van buitenaf waar je ziek van kunt worden, zoals bijvoorbeeld een virus, bacterie of schimmel. 

Het lichaam doet dit, omdat het door het openzetten van de tight junctions meer water vanuit de bloedbaan in de darmen kan brengen. Het lichaam spoelt hiermee als het ware de gluten weg net zoals het lichaam dat bij een pathogeen zou doen. Dat daarbij het risico bestaat dat er juist pathogenen het lijf kunnen binnenkomen omdat de darmwand verhoogd doorlaatbaar is op dit moment neemt het lichaam op de koop toe.

Gluten zijn niet nodig voor je gezondheid

Het is niet waar dat je gluten nodig hebt voor een goede gezondheid. Ook is het niet zo dat het niet eten van gluten zorgt voor voedingstekorten en daarom slecht is voor je gezondheid. 

Het is wel zo dat volkorenproducten naast gluten ook vezels, vitaminen en mineralen bevatten maar effectief heb je daar niet zoveel aan. De vezels van granen zijn bijvoorbeeld lang niet zo geschikt om een goede darmflora te hebben en houden als de vezels uit groenten en fruit. Hoe dat zit kun je hier lezen. Bovendien bevatten granen antinutriënten zoals fytinezuur die onder andere mineralen binden. Hierdoor kun je ze niet meer opnemen in je lijf en verdwijnen ze het toilet in.

Al met al is er dus geen enkele reden waarom je af en toe of regelmatig gluten zou moeten eten. Dat wil niet zeggen dat je dan nu over moet stappen op glutenvrije producten als alternatief. Waarom dat is, lees je hier.

Wat doet deze blog met je? Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom de darm een sleutelrol speelt bij chronische klachten

Gezondheid begint in de darm, die slogan heb je waarschijnlijk al vaker gehoord en ik denk terecht. In de darm gebeurt het. Daar worden voedingsstoffen opgenomen en afvalstoffen uit het lichaam ‘gebonjourd’. Een groot deel van je immuunsysteem zit in je darmen net als een belangrijk deel van je zenuwstelsel.

In de darmen wordt ook energie gemaakt (zowel voor de darm als voor de rest van het lichaam), net als neurotransmitters (dat zijn communicatiestoffen voor je hersenen) en vitamines. Vanuit de darm vindt er tot slot continu communicatie plaats tussen de darmen en de rest van het lichaam. Hoe jij je voelt, wordt dus voor een groot deel bepaald door wat er in de darm gebeurt. Maar dat niet alleen, de darm speelt ook een sleutelrol bij chronische klachten.

Hoe kunnen chronische klachten ontstaan?

Er zijn verschillende redenen waarom chronische klachten kunnen ontstaan en blijven bestaan. Een belangrijke (en misschien wel de belangrijkste) reden is energiegebrek in het lichaam. In het lijf draait namelijk alles om energie en energie is een schaars product. Dat betekent dat er in het lichaam continu wordt gekeken naar hoe de beschikbare energie moet worden verdeeld over de verschillende organen en functies.

Organen en functies die van levensbelang zijn, gaan voor op organen en functies die dat niet zijn. Dat is logisch toch? Als dat kortdurend gebeurt, is dat geen probleem. Gaat dit nu wat langer duren, dan kunnen organen die steeds onvoldoende energie krijgen hun werk niet goed uitvoeren en zichzelf ook niet goed onderhouden en herstellen. Zo kunnen klachten in die organen ontstaan.

Het immuunsysteem is een grootverbruiker van energie

De meeste energie wordt verbruikt als het immuunsysteem in actie moet komen, bijvoorbeeld omdat er een virus of bacterie in het lichaam is binnengekomen. Een actief immuunsysteem kost gigantische hoeveelheden energie. Daarom wil je als je ziek bent het liefst in je bed liggen, niemand zien en vooral slapen. Dat spaart energie uit voor alle andere functies dan de immuunfunctie en zo kan het immuunsysteem vol aan de bak.

Als het immuunsysteem om energie vraagt aan het lichaam, dan krijgt het dat dus in principe altijd. Het immuunsysteem gaat daarmee voor op de rest en trekt zo energie weg bij andere organen. Een te lang geactiveerd immuunsysteem zorgt voor chronisch energiegebrek op andere plekken in je lijf en is zo een oorzaak van het ontstaan en blijven bestaan van chronische klachten.

De rol van de darm bij chronische klachten

Het immuunsysteem komt onder andere in actie als er een virus of bacterie wordt aangetroffen in de bloedbaan. Zo’n virus of bacterie kan het lichaam binnenkomen als – simpel gezegd – de grenspost tussen de binnenwereld en buitenwereld open staat. Deze grenspost wordt gevormd door de huid en alle slijmvliezen die je hebt. Bij slijmvliezen moet je denken aan de binnenbekleding van je darmen, je luchtwegen, je ogen, je vaginale gebied en je gewrichten. Al deze slijmvliezen zijn met elkaar verbonden en het darmslijmvlies is het grootste van het stel.

Als je darmslijmvlies niet goed functioneert, dan functioneert dus de grootste grenspost in je lijf niet goed. Een indringer is dan zo binnen. Het gevolg is een actief immuunsysteem. Als die grenspost niet snel hersteld wordt, dan blijft deze dus onvoldoende werken en is het voor potentieel ziekmakende beestjes (virussen, bacteriën, schimmels, parasieten) die in je ontlasting aanwezig zijn heel makkelijk om het lichaam binnen te komen. 

Het gevolg is dan, dat het immuunsysteem overuren moet maken om de boel af te vangen en te voorkomen dat jij ziek wordt. Dit zorgt voor een chronische verschuiving in de energie richting het immuunsysteem en weg van andere organen. Het immuunsysteem is bovendien niet gemaakt om chronisch actief te zijn, dus als je dat wel van haar vraagt, dan gaat ze op enig moment overbelast worden en foutjes maken. Het gevolg kan dan bijvoorbeeld het ontstaan van een auto-immuunziekte zijn.

De afweerfunctie van de darm herstellen met voeding

Je ziet dus dat de grenspost-functie van de darm hersteld moet worden om chronische klachten op te kunnen lossen. Dat deze afweerfunctie van de darm niet optimaal is, wil overigens niet zeggen dat je ook darmklachten hebt. Vaak is dat wel zo, maar lang niet altijd.

Het herstellen van de darm als belangrijke grenspost voor het lichaam is gelukkig met voeding en leefstijl aanpassingen prima te doen. Het begint ermee dat je de juiste voeding voor de darm moet eten en de voeding die het darmslijmvlies beschadigt uit je menu moet halen. Vaak zie ik bij mijn klanten dan al een grote verbetering in hun klachten.

Meer weten? Download dan mijn gratis e-book ‘Gezonde darmen’. Dat kun je hier doen: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/gezonde-darmen/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Het begint in je buik

Je darmen vormen via je mond en je anus een open verbinding met de buitenwereld. De darmen liggen dus wel in je lichaam, maar de binnenkant van de darmen zijn onderdeel van de buitenwereld.

De darm is een gebied waar veel gebeurt. Voeding wordt er verteerd en opgenomen in de bloedbaan, zodat jij er energie uit kunt halen en de bouwstoffen die nodig zijn om je lichaam gezond te houden en goed te laten werken. Maar ook emoties en indrukken die je elke dag weer opdoet, moeten worden verteerd en dat gebeurt ook in de darm.

De darm reageert dus niet alleen op voeding, maar ook op stress en emoties. Al deze factoren hebben effect op hoe de darm haar taak kan uitvoeren. Een van die taken wordt uitgevoerd door de darmwand. Daarover gaat deze blog.

Je darmwand is de grensbewaker

Met de voeding komen er virussen, bacteriën, schimmels en parasieten de darm binnen. Ook gifstoffen die op je eten zitten komen zo in je buik terecht. Het is de bedoeling dat deze stoffen het lichaam niet binnenkomen. Ze zitten dus wel in je darm (‘buiten’), maar we hebben ze liever niet in de bloedbaan (‘binnen’).

Om dat te bereiken hebben we de darmwand die als een ware grensbewaker moet zorgen voor een schifting tussen wat er wel en wat er niet het lichaam in mag. De darmwand heeft dus een heel belangrijke taak. En het is onze taak om goed voor die darmwand te zorgen.

Anti-nutriënten beschadigen de darmwand

Ik verbaas me er elke keer weer over dat dit belangrijke orgaan tegelijkertijd ook zo kwetsbaar is. Bepaalde stoffen in voeding kunnen de darmwand beschadigen. Deze stoffen noemen we anti-nutriënten. Het zijn geen voedingsstoffen (nutriënten) voor ons, maar schadelijke stoffen. Ze zitten in plantaardige voeding. De plant maakt ze aan als bescherming tegen vraat. De plant wil zo voorkomen dat haar nazaten worden opgegeten. De plant hoopt zo haar evolutionaire doel (voortplanten) te kunnen behalen.

Door het eten van deze anti-nutriënten krijgen vogels bijvoorbeeld acute diarree. Daardoor leren ze dat ze van deze voeding af moeten blijven.

Ook mensen kunnen er veel klachten door krijgen, maar dat hoeven niet meteen darmklachten te zijn. Dat kunnen ook veel andere klachten zijn. Soms gewoon hele vage dingen, zoals vermoeidheid of huiduitslag die dan wel en dan niet optreedt. De oorzaak van deze klachten is schade aan de darmwand. Daardoor wordt deze beschermlaag een beetje teveel poreus of gaat hij ontsteken. Een poreuze darmwand noemen ze ook wel een lekke darm. De bescherming tussen binnen en buiten is dan veel minder.

De meest voorkomende anti-nutriënten

De meeste bekende anti-nutriënt is gluten. Gluten zit in bepaalde granen: tarwe, spelt, durum, rogge, gerst. Gluten zorgt ervoor dat de tight junctions open gaan staan. Tight junctions zijn net een soort nietjes die de darmwandcellen aan elkaar hechten. Daardoor is de darmwand goed dicht. Als de tight junctions open gaan staan, dan gaat de darmwand ook een beetje open staan. Het gevolg is dat de grenspost niet meer goed werkt en er ziekmakende pathogenen de bloedbaan in kunnen komen.

Ook caseïne, een eiwit dat in zuivelproducten voorkomt, doet dit.

Andere anti-nutriënten zijn prolamines (in granen), saponines (in soja) en lectines (in peulvruchten en granen). Ook deze anti-nutriënten irriteren en beschadigen de darmwand.

Westerse voeding is rijk aan anti-nutriënten

Helaas krijgen mensen die een standaard Westers dieet hebben elke dag grote hoeveelheden anti-nutriënten binnen. Het is dan ook niet zo gek, dat er zoveel mensen zijn met darmklachten, huidklachten, luchtwegklachten, gewrichtsklachten, depressieve klachten of stemmingswisselingen, auto-immuunziekten en hormonale klachten. Al dit soort klachten kunnen het gevolg zijn van problemen in de darm, veelal veroorzaakt door een verkeerd voedingspatroon.

Gelukkig kun je hier zelf iets aan doen. Als je je voeding aanpast en alle voeding die de darm triggert vervangt door voeding die de darm helpt, dan merk je vaak al heel snel resultaat. Ik zie mensen in mijn praktijk vaak al heel snel opknappen als we dit doen. Ze hebben meer energie en minder klachten.

Ook iets voor jou? Meld je dan aan voor een gratis Online sessie van een half uur. Dan deel ik nog wat meer van mijn kennis met je en kijk ik welke eerste 2 stappen jij zou kunnen zetten op weg naar een betere gezondheid. 

Aanmelden kan hier: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/gratis-sessie-met-minimaal-2-gouden-tips-speciaal-voor-jou/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Brood, verslavend lekker!

“Oh, maar ik kan echt mijn brood niet laten staan hoor. Dat vind ik veel te lekker!” Als ik elke keer als ik dat hoor een euro zou krijgen, dan zou ik niet hoeven werken. Nou ja, niet helemaal waar natuurlijk, maar je snapt wat ik bedoel ;-).

Hoe komt dat nou, dat zoveel mensen brood zo lekker vinden dat ze niet eens willen overwegen om er minder van te eten? Dat heeft te maken met een eiwit dat in brood zit. Dit eiwit zorgt er onder andere voor dat het eten van brood verslavend is.

Brood bevat meestal gluten

Dat eiwit heet gluten. Daar heb je vast wel van gehoord. Bijna al het brood wordt gemaakt van of in ieder geval met granen die gluten bevatten. Gluten geven het brooddeeg (en dus het brood) een smeuïge elastische structuur. Het houdt het brood bij elkaar. Het zorgt dat het soepel is en makkelijk te eten. Zo gezegd klinkt het nog allemaal onschuldig toch?

Gluten zijn echter niet onschuldig.

Gluten beschadigen je darmwand

Je binnenkant van je darmwand is opgebouwd uit epitheelcellen. Deze cellen moeten er voor zorgen dat de darmwand heel en gesloten blijft. De darmwand is namelijk je beschermlaag tussen de binnen- en buitenwereld.

De epitheelcellen moeten voorkomen dat er troep uit de buitenwereld (bacteriën, virussen, schimmels, niet volledig verteerde voedingsresten en gifstoffen uit onze omgeving) het lichaam in komen. Om dat te doen zitten de epitheelcellen met een soort nietjes heel dicht tegen elkaar aangeplakt. Die nietjes heten ‘tight junctions’. Zo blijft je beschermlaag goed dicht.

Gluten zorgen ervoor dat die tight junctions kapot gaan. Het gevolg is dat de darmwand een beetje open gaat. Zo’n darm heet een lekke darm (leaky gut).

Gluten produceren een pijnstiller in de darm

Het kapotgaan van de darmwand doet zeer. Daar krijg je buikpijn van. Kleine kinderen die voor het eerst brood eten hebben dat ook. Wij denken dan dat ze even moeten wennen aan het eten van vast voedsel. Dat ligt dus net iets anders.

Een onderdeel van gluten (gliadine) wordt in onze darm omgezet in gliamorfine. Dat is een morfine-achtige stof en een hele sterke pijnstiller. Na een week of twee is er voldoende morfine in de darm om de schade die het eten van gluten geeft aan de darmwand niet meer te voelen.

Daarom denk jij misschien wel dat je geen klachten hebt van het eten van brood, pasta, pizza en andere graanproducten. Dat je wel allergieën hebt, huidklachten, gewrichtsklachten, hormonale klachten, schildklierproblemen of noem maar een klacht op die maar niet over gaat, koppel jij niet aan het eten van granen. Toch kan daar wel een van de oorzaken liggen.

Gluten zijn na omzetting in de darm verslavend

Een ander effect van een morfine-achtige stof is dat die heel erg verslavend is. Morfine is een hallucinogeen en daar word je heel blij van. Daar wil je meer van hebben. Dat is ook zo bij gliamorfine. En dat lieve mensen, maakt dat je je niet kunt voorstellen dat je geen brood meer zou eten. Dat is de morfine die spreekt….

Ook jij kunt je brood wel missen

Gelukkig kun je deze verslaving redelijk goed stoppen. De een wat makkelijker dan de ander, dat wel, maar het is voor iedereen te doen.

En daarna….. daarna smaakt je eten veel beter, kunnen allerlei vage klachten ineens opknappen, heb je misschien wel meer energie. En dat brood… op enig moment associeer je dat niet eens meer met voeding. Want zeg nou zelf, als je moet kiezen tussen een prachtige, goed gevulde salade of een boterham met kaas, wat ziet er dan het meest smakelijk uit??

Geeft stoppen met brood klachten?

Als je na het lezen van deze blog besluit om je granen eens een tijdje uit je menu te halen, let dan op het volgende. Merk je dat je dat moeilijk afgaat, dat je honger krijgt, dat je boos en geïrriteerd raakt, dat je niet lekker in je vel zit of krijg je andere klachten? Dan is dat een teken dat jij wat meer moeite hebt met het afkicken van de granen. Dat geeft niet, maar laat me je daarbij dan helpen. Want dit soort klachten zijn niet nodig en als ze te lang aanhouden kun je daar ook schade door oplopen in je lijf. En dat is zo zonde en onnodig….

Meld je dan aan voor een gratis sessie. Dan gaan we samen kijken wat er nodig is om op te knappen. Aanmelden kan hier:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/gratis-sessie-met-minimaal-2-gouden-tips-speciaal-voor-jou/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Gevoelig voor gluten?

De meeste mensen eten meerdere keren per dag iets van granen. Ze eten cruesli bij het ontbijt, iets van brood bij de lunch en ’s avonds een lekkere pasta of een roerbakschotel met rijst. Tussendoor komt er nog al eens een sultana of plak peperkoek uit de tas. Is dat erg?? Nou misschien wel.

Gluten zorgen voor een lekke darm

De meeste granen bevatten gluten. Gluten beschadigen je darmwand en zorgen ervoor dat die een beetje op gaat staan. Dat noemen we een ‘lekke darm’ of ‘leaky gut’ in het Engels. Een darm hoort in beginsel niet lek te zijn, dat snappen we allemaal wel. Toch zorgt het lichaam er soms zelf voor dat de darm tijdelijk even meer open gaat staan (en dus lek is). Dat gebeurt bijvoorbeeld als jij stress ervaart. Op die manier zorgt het lichaam er voor dat jij snel grote hoeveelheden water, natrium en glucose kunt opnemen uit de darm. Dat heeft het lijf nodig om de stressreactie goed te laten verlopen. Prima dus als de darm daar tijdelijk even voor open gaat. Nadat de stress is opgelost (ja, dat kan ;-)), dan gaat de darmwand (als het goed is) weer dicht.

Een lekke darm zorgt ervoor dat je minder goed beschermd bent tegen ziekteverwekkers. Als de darm namelijk teveel openstaat, dan kunnen deze bacteriën, virussen en parasieten ook het lichaam in en veel makkelijker dan als de darm goed dicht is. Het gevolg is dat je immuunsysteem actief wordt om deze invasie af te weren. Prima, natuurlijk maar een actief immuunsysteem gebruikt heel veel energie. Een lekke darm kost daarom dus heel veel energie.

Geen darmklachten, toch gevoelig voor gluten

Veel mensen kunnen eigenlijk niet zo goed tegen gluten, maar weten dat niet van zichzelf. Ze hebben geen darmklachten en ook geen coeliakie. Maar niet iedereen die gevoelig is voor gluten heeft deze klachten of ziekte. Sterker nog, het blijkt juist dat een groot deel van de mensen die gevoelig zijn voor gluten helemaal geen coeliakie hebben en ook lang niet altijd darmklachten. Deze mensen hebben wat we noemen ‘non-coeliac-gluten-sensitivity’. Daar blijken heel wat mensen last van te hebben zonder dat ze dat weten.

Of dat voor jou ook zo is, weet je dus misschien niet. Maar misschien heb je wel op dit moment last van allerlei vage of minder vage klachten en te weinig energie. Dan kan het de moeite waard zijn om eens een tijdje, bijvoorbeeld 4 weken, minder of geen granen te eten en te voelen wat dat met je doet. De meeste van mijn klanten die dit doen merken al snel dat allerlei vage klachten verminderen.

Bovendien, waarom zou je meerdere keren per dag iets van granen eten? Je eet toch ook niet meerdere keren per dag iets van broccoli?? Daar zou je geen zin in hebben toch? Waarom eet je dan wel meerdere keren per dag iets van granen??

Geen granen, wat dan wel?

Als ik mensen vertel dat ze een tijdje geen granen zouden moeten eten, dan zie ik vaak verschrikte gezichten. Granen zijn namelijk zo ingeburgerd in ons eetpatroon dat de meeste mensen geen idee hebben wat ze dan wel moeten eten. Vaak krijg ik dan ook inderdaad de vraag “Maar wat mag ik dan nog wel eten?”. Eerlijk gezegd verwondert mij die vraag nog al, want we hebben een enorm pallet aan groenten, fruit, noten, zaden, vlees, gevogelte, vis en eieren. Waarom denken we daar niet aan als we denken aan eten??

Feit is wel, dat als je nu je energie vooral haalt uit granen en je die een tijdje laat staan, dat je dan wel moet weten wat je dan het beste eet om voldoende energie uit te halen. Deels doe je dat dan uit groenten en fruit, maar vooral ga je dat dan doen uit het eten van goede vetten en ook een passende hoeveelheid eiwitten. Je eet dus meer avocado’s, olijven, noten, pitten, zaden en bent vooral niet zuinig met een goede kwaliteit extra vierge olijfolie. Die kan lekker over je salade of over je gestoomde groenten. Kokosproducten kunnen ook een bron van goede vetten zijn. Kortom, keuze genoeg maar je moet er wel even over denken misschien.

Wil je meer weten over hoe je met succes je voeding aanpast en wat je dan wel ‘mag’ eten? Download dan mijn gratis e-book ‘3 tips om met succes je voeding aan te passen’. Dat kun je hier doen:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/3-tips-om-met-succes-je-voeding-aan-te-passen/.

Hooikoorts

Hooikoorts, ook wel pollinosis genoemd, is een soort ontsteking van je neus (ook wel allergische rinitis genoemd). Een allergische reactie op pollen van grassen, bomen en planten. Hooikoorts kan overigens ook optreden als je in contact komt met andere allergenen (lichaamsvreemde stoffen) zoals haar en huidschilfers van huisdieren, huisstof(mijt) en schimmels. Bij pollen komt een allergische reactie eigenlijk alleen maar voor bij pollen die door de lucht worden verspreid. Pollen die door bijen en hommels worden bestoven geven zelden klachten. Jammer genoeg zijn er veel verschillende soorten pollen die door de lucht worden verspreid.

Pollenkalender en kruisallergie

Hooikoorts komt dan ook voor in een groot deel van het jaar. Het pollenseizoen loopt van januari tot en met september. Op een pollenkalender kun je zien welke pollen op dat moment veel in de lucht zitten. Heb je dan veel klachten, dan weet je dus op welke pollen je reageert. Actuele informatie over pollen, pollenplanten en hooikoorts kun je bijvoorbeeld vinden op de website van Pollennieuws.

Vaak reageren mensen met hooikoorts ook allergisch op bepaalde voedingsmiddelen. Dit komt omdat de eiwitten in pollen soms sterk lijken op eiwitten die in bepaalde voeding zitten. Wil je daarover meer weten, zoek dan online eens naar een kruistabel. In een kruistabel kun je zien welke voeding lijkt op welke pol. Het is fijn om te weten welke voeding je hooikoortsklachten verergeren. Die voeding kun je dan tijdelijk uit je menu halen.

Rode ogen, niezen, piepende ademhaling, kortademigheid, kriebelende keel, jeuk

Hooikoorts geeft veel verschillende klachten. Een pijnlijke en jeukende neus, een loopneus, veelvuldig moeten niezen, een verstopte neus en verder geïrriteerde ogen. De ogen kunnen rood zijn, jeuken, tranen en de oogleden kunnen opzwellen. Maar ook de oren kunnen verstopt raken en de keel kan klachten geven. Denk aan kriebelhoest, een opgezette keel of een jeukend gehemelte. Ook hoofdpijn, vermoeidheid en lusteloosheid komen veel voor. Kortom, hooikoorts geeft een hoop gedoe en kan jou in je dagelijks leven behoorlijk in de weg zitten.

Hooikoorts is een teken van een (over)actief immuunsysteem

De symptomen van hooikoorts zijn een signaal van je lichaam dat je immuunsysteem (over)actief is. Het immuunsysteem is (even heel simpel gezegd) opgebouwd uit verschillende delen. Een van die delen is het aangeboren immuunsysteem. Dit deel, het woord zegt het al, had je al toen je geboren werd. Een ander deel is het verworven immuunsysteem. Dat deel ontwikkel je als kind gaandeweg onder andere door het krijgen van allerlei (kinder)ziektes. Bij hooikoorts zijn deze beide delen van het immuunsysteem betrokken.

Op zichzelf is het natuurlijk super dat je immuunsysteem aan de slag gaat als indringers van buiten je lichaam binnenkomen. Dat wil je ook heel graag zou houden. Bij hooikoorts gaat het echter om op zichzelf heel onschuldige pollen. Deze zouden je immuunsysteem eigenlijk niet moeten activeren. In ieder geval zou je immuunsysteem er niet chronisch actief door moeten zijn. Bij hooikoorts gebeurt dat wel en is je immuunsysteem dus overactief. En dat is uiteindelijk schadelijk ook voor de rest van je lichaam.

Bij hooikoorts zijn je barrières beschadigd

Er is een specifiek deel van je aangeboren immuunsysteem waarover we het even moeten hebben. Dat zijn je barrières. Dat zijn onder andere je huid en de slijmvliezen van je ogen, neus, mond, longen en darmwand. De bedoeling van je barrières is dat ze indringers die van buiten het lichaam komen ook daar houden. De barrières zijn als het ware de grensbewakers van je lichaam. Goede grensbewaking (en dus een goed werkende barrière) voorkomt dat andere delen van je immuunsysteem in actie moeten te komen. Als je barrières goed werken, heb je dus geen hooikoorts.

Als een allergeen, zoals pollen, door je barrière breekt en het lichaam binnenkomt, dan moet er dus iets anders gebeuren. En dat gebeurt ook. In dat geval komen de immuuncellen die direct achter je barrières liggen in actie. Deze immuuncellen staan daar (altijd) klaar om jou te beschermen tegen een indringer die de barrière niet tegenhield. Deze immuuncellen proberen dan de indringer, in dit geval de pollen, onschadelijk te maken. In een goed werkend lichaam is dat een kortdurende en succesvolle reactie waarna het immuunsysteem weer tot rust komt. Bij hooikoorts zie je dat de immuunreactie niet succesvol is en niet stopt. Het lichaam krijgt het probleem niet opgelost. Je hooikoortsklachten houden aan.

Histamine speelt een grote rol in de allergische reactie bij hooikoorts

Bij hooikoorts komen pollen, dat zei ik al, op de slijmvliezen van je barrières terecht en komen het lichaam binnen. Inmiddels weet je dat dit komt omdat de barrières van iemand met hooikoorts niet goed dicht zijn en dus hun werk niet goed kunnen doen. Deze pollen zich lichaamsvreemd en activeren het immuunsysteem.

Als je voor het eerst met een allergeen, zoals een pol, in contact komt, dan maakt je immuunsysteem een antistof (ook wel immunoglobuline genoemd) tegen deze specifieke pol aan. Bij hooikoorts maakt het immuunsysteem immunoglobuline E (IgE) aan. IgE bindt zich vervolgens aan bepaalde witte bloedcellen (de basofielen) en aan mestcellen (ook wel mastcellen genoemd). Deze cellen bevatten blaasjes waarin histamine zit. Histamine speelt een belangrijke rol bij de hooikoorts reactie. Een eerste blootstelling aan een pol geeft echter meestal nog geen klachten.

Maar zodra je later weer in contact komt met die bewuste pol, geven deze witte bloedcellen en mestcellen (die IgE aan zich gekoppeld hebben) histamine af. Ook komen er dan andere stoffen van je immuunsysteem vrij, namelijk prostaglandinen en leukotriënen. Deze stoffen zorgen voor een ontstekingsreactie in je lichaam. Dat verklaart de zwelling, jeuk, rode ogen, de geïrriteerde slijmvliezen, het zware gevoel in je hoofd (hoofdpijn) en de algehele malaise van hooikoorts.

Histamine is dus de “boosdoener” bij hooikoorts. Toch is het in die reactie niet voor niets aanwezig. Hij heeft een hele nuttige rol. Het zorgt ervoor dat de omliggende bloedvaten zich (meer) openen zodat andere immuuncellen naar binnen kunnen om de indringer (lees: de ingeademde pollen) onschadelijk te maken.

Histamine moet na gebruik weer worden afgebroken

Zodra histamine zijn nuttige werk heeft gedaan, zit zijn taak erop. Het lichaam zal dan histamine weer gaan afbreken. Dat gebeurt onder andere in de lever. Om histamine af te kunnen breken heeft het lichaam wel enzymen nodig, de zogenaamde di-amino-oxidase enzymen (DAO-enzymen). Als de afbraak van histamine niet goed verloopt, bijvoorbeeld omdat de lever overbelast is of omdat er onvoldoende enzymen zijn, dan houdt de hooikoorts reactie ook aan.

3 mogelijke oorzaken van hooikoorts

– Lekke barrières

Ik zei het hiervoor al: als je lichaamsbarrières goed dicht zijn, dan heb je geen hooikoorts. Helaas hebben veel mensen moeite met de integriteit van hun barrières. Veel mensen lopen rond met schade aan hun barrières waardoor deze niet meer helemaal gaaf zijn. Dat betekent niet dat ze echt kapot zijn, maar wel dat ze niet dicht genoeg meer zijn om een goede grensbewaking te vormen. Ze zijn dan als het ware een beetje lek. Overigens hoef je dan niet persé buikpijn of andere buikklachten te hebben.

In onze Westerse ‘moderne’  maatschappij is het niet makkelijk om je barrières goed te houden. We hebben te maken met verkeerde voeding, chronische stress, blootstelling aan bepaalde soorten bacteriën, antibiotica, bepaalde pijnstillers en (sommige) medicijnen. Al deze factoren kunnen de oorzaak zijn van een minder goed werkende barrière. Deze factoren zijn dus risicofactoren voor het ontstaan en blijven voortbestaan van hooikoorts.

De verschillende soorten barrières staan verder met elkaar in verbinding. Je kunt dan ook zeggen dat schade aan een van de barrières (bijvoorbeeld aan je darmwand) een signaal is dat er (naar alle waarschijnlijkheid) ook schade is aan een van je andere barrières (bijvoorbeeld de slijmvliezen in je neus).

– Chronische stress

Ons lichaam heeft in tijden van stress veel voedingstoffen nodig, waaronder water, natrium en glucose. Om ervoor te zorgen dat deze stoffen snel genoeg ter plaatse zijn, geven de hersenen de darmwand opdracht om een beetje open te gaan staan. Je darmwand wordt bij stress dus een beetje lek. Dat is kortdurend prima en hoort ook zo. Het probleem ontstaat bij chronische stress omdat dan je darmwand altijd een beetje open staat. Je snapt zelf ook wel dat dit de grensbewaking door je darm behoorlijk kan aantasten. Pollen kunnen dan eenvoudig het lichaam binnendringen en voor hooikoorts zorgen.

Chronische stress is ook op een andere manier een risico voor hooikoorts. Stress zorgt er namelijk voor dat je in je ‘actiestand’ komt te staan. Stress is van oudsher voor ons lichaam immers een teken dat je moet vluchten of vechten, dus in actie moet komen. Als je lichaam in de ‘actiestand’ staat, is het daar helemaal goed op voorbereid. Mooi, zul je denken, maar wat heeft dat met hooikoorts te maken?

Nou, deze ‘actiestand’ wordt geregeld door het sympatisch zenuwstelsel. Een geactiveerd sympatisch zenuwstelsel zorgt ervoor dat je lichaam extra gevoelig wordt voor onder andere histamine. Zo heb je bij chronische stress dus veel meer last van je hooikoorts.

– Histamine-overbelasting

Histamine speelt een grote rol bij de hooikoortsreactie. Histamine is niet alleen een stof die ons lichaam zelf aanmaakt, maar is ook aanwezig in een groot deel van onze voeding. We eten dus ook nog al eens histamine.

Zowel de histamine die we zelf aanmaken als de histamine die we eten moet worden afgebroken met de DAO-enzymen. Als er meer histamine in je lichaam aanwezig is, bijvoorbeeld omdat je hooikoorts hebt en ook nog histaminerijke voeding eet, dan krijgt je lichaam deze hoeveelheid histamine misschien niet meer volledig afgebroken. Dat verergert dan de hooikoortsklachten.

Natuurlijke oplossingen bij hooikoorts

Gelukkig kun je veel doen om hooikoortsklachten te verminderen. Waarschijnlijk heb je uit het verhaal tot nu toe wel begrepen dat het belangrijk is om goed te zorgen voor je barrières (en dan met name voor je darmwand). Ook zal je niet zijn ontgaan dat het belangrijk is om te voorkomen dat je al te veel en al te vaak gestresst bent. En omdat je darmwand open gaat staan bij stress, is het zorgen voor vermindering van de stress die je in je leven toelaat en ervaart een hele belangrijke stap.

– Stressreductie

Het verminderen van stress is lang niet altijd zo eenvoudig, dat geef ik toe. Toch zijn er wel veel stappen die je al zelf kunt zetten. Denk bijvoorbeeld eens aan:

  • meditatie
  • yoga
  • mindfulness (met name Mindfulness-based stress reduction (MBSR) is een hele mooie en bewezen effectieve vorm om stress te verlagen)
  • naar de sauna gaan
  • tai chi
  • chi gong

Het gebruiken van adaptogene kruiden werkt vaak ook heel erg goed bij (chronische) stress. Adaptogene kruiden zijn kruiden die je stresssysteem kunnen resetten. Dat merk je soms al heel snel. Daardoor ontstaat ruimte om tot echte oplossingen van je stressvolle situatie(s) te komen. Ben je daar benieuwd naar, zoek dan een goede orthomoleculaire / kPNI therapeut om je daarbij te helpen. Het inzetten van kruiden vraagt om vakkennis en kun je niet verantwoord op eigen houtje doen!

Soms is de (chronische) stress zo groot dat het een goed idee is om psychologische hulp te zoeken. Denk dan eens aan solution-focussed brief therapy (SFBT). Dat is een kortdurende psychologische gespreksmethode waarbij de nadruk niet ligt op het probleem maar juist op de oplossing. Het probleem krijgt dus weinig aandacht. Dat klinkt misschien gek, maar onderzoek heeft laten zien dat het lang niet altijd nodig is om eerst uitgebreid met het probleem bezig te zijn geweest voordat je naar een oplossing toe kunt. Bij SFBT ga je met de therapeut op zoek naar de oplossingen die binnen handbereik liggen (ja, die zijn er) en maak je gebruik van jouw innerlijke hulpbronnen en de hulp die je vanuit je directe omgeving kunt inzetten (en ook die is er vast). SFBT is een hele mooie, positieve en effectieve vorm van psychologische hulpverlening die ook bij chronische stress goed kan werken.

– Ondersteuning van je darm met voeding

Naast stressreductie is het eten van de juiste voeding heel belangrijk. De juiste voeding geeft je darm de best mogelijke bouwstoffen om zichzelf steeds te blijven herstellen. Je darmwand wordt ondersteund door het dagelijks eten van:

  • bottenbouillon (1)
  • voldoende verse groenten (2)
  • matige hoeveelheid biologische kip, eend, eieren, (beperkt) vlees of zeevis (geen kweekvis!) (3)
  • zeevis en algen (4)
  • kokosnoot, kokosolie, kokosmelk en kokosyoghurt (5)
  • extra vierge olijfolie en avocado (6)
  • gefermenteerde groenten en dranken (7)
  1. Bottenbouillon is bouillon getrokken van bijvoorbeeld het karkas van een biologische kip en die je dan ongeveer 12 uur laat trekken op heel laag vuur (ja, het is even werk, maar het werkt super!).
  2. Groenten bevatten vitamines en vezels die nodig zijn om je darmwand te onderhouden. De vezels zijn een goede voedingsbodem voor je eigen darmflora. Hoe meer vezels je eet, hoe beter je darmflora kan groeien en dat is belangrijk voor een gezonde darm. Zorg dat je in ieder geval bij elke maaltijd iets van groenten eet.
  3. Verantwoorde biologische kip, biologische eieren, (beperkt) vlees en zeevis leveren de eiwitten die nodig zijn als bouwstoffen voor je darmwand (en andere delen van je lichaam natuurlijk).
  4. Zeevis en algen zijn rijk aan omega-3-vetzuren die ontstekingsprocessen in je lichaam kunnen stoppen. Voor je darmwand is het vooral ook belangrijk dat vis en algen rijk zijn aan zink. Zink is een mineraal dat je nodig hebt om je darmwand dicht te krijgen en houden.
  5. Kokos bevat middellange keten vetzuren die snel een goed opneembare energie geven, waar je darm door kan herstellen. Bovendien bevat kokos caprylzuur dat kan helpen om een overgroei aan de Candidaschimmel in je darm te beteugelen, waardoor je darmflora meer in balans kan komen.
  6. Olijfolie en avocado zijn rijk aan omega-9-vetzuren die helpen om je celwanden vloeibaar en stevig te houden.
  7. Gefermenteerde groenten en dranken, denk aan zelfgemaakte zuurkool, kimchi of (water)kefir, bevatten lactobacillen. Lactobacillen horen bij jouw eigen gezonde darmflora. Ze helpen bij het produceren van voeding voor je darm.

Verder is het enorm belangrijk om zoveel mogelijk verschillende voedingsmiddelen te eten. Dit geeft een heel gevarieerde darmflora. Dat is belangrijk omdat elke soort darmflora een eigen rol heeft in je darm. Een grote diversiteit zorgt voor meer evenwicht in je darm.

Elke soort darmflora heeft ook zijn eigen voorkeursvoeding. Je darmflora helpt bij het onderhouden van je darmwand en de grensbewaking. Het is dus zaak dat je die voldoende en de juiste voeding geeft. Voeding voor je darmflora, we noemen dat ook wel prebiotica, is: witlof, artisjok, aardperen, pastinaken, bananen, ui, knoflook, asperges, prei, paddenstoelen, appel, rabarber, knollen, wortelen en gefermenteerde groenten.

Uiteraard is het verstandig om zo min mogelijk voeding te eten die je darmwand irriteert en daarmee beschadigt. Zo is voeding met veel anti-nutriënten erin heel belastend voor je darm. Dat kun je dus beter (even) niet meer eten. Anti-nutriënten zijn stoffen die de plant gebruikt om zich te beschermen tegen micro-organismen (beestjes dus). Het is de manier van de plant om te overleven en te zorgen dat hij zich kan voortplanten. Dat doen ze door irritatie te geven in het spijsverteringskanaal van diegene die hen opeet. Onder andere jij en ik dus.

Voeding met veel anti-nutriënten zijn onder andere:

  • granen (met name glutenhoudende granen)
  • zuivelproducten
  • peulvruchten (bonen, linzen, sojabonen en pinda’s)
  • alfalfa en tarwekiemen
  • (ongefermenteerde) sojaproducten (bijvoorbeeld tofu, tempeh, sojamelk, sojasaus)
  • producten uit de nachtschadefamilie (bijvoorbeeld aardappelen, tomaten, paprika, aubergine)

– Zo min mogelijk histaminerijke voeding eten

Uiteraard is het niet verstandig om in het hooikoortsseizoen veel histaminerijke voeding te eten. Waarschijnlijk is het niet nodig om alle histaminerijke voeding uit je menu te halen. Let gewoon eens een tijdje op wanneer je hooikoortsklachten verergeren en kijk dan eens wat je tot een dag daarvoor hebt gegeten. Heb je iets (of misschien wel veel?) gegeten dat rijk is aan histamine? Probeer die voeding dan een tijdje niet te eten en voel of dat verschil maak.

Hulp nodig?

Het volledig oplossen van je hooikoortsklachten met voeding en stressreductie gaat je misschien niet lukken. Wel zullen deze aanpassingen zeker gaan helpen. Bovendien is het aanpassen van je voeding lang niet altijd zo eenvoudig als het klinkt. Dat geldt zeker als je ook nog andere gezondheidsklachten hebt of als je bijvoorbeeld zwanger bent of borstvoeding geeft. Is een van deze situaties op jouw van toepassing of vindt je het gewoon lastiger dan verwacht om je voeding aan te passen, dan kan een orthomoleculair / kPNI therapeut veel voor je betekenen.

Bovendien zal er dan niet alleen naar je volledige voedingspatroon worden gekeken, maar ga je samen met de therapeut op zoek naar de oorzaak van de oorzaak van je klachten. Daarbij wordt je gehele gezondheidssituatie maar ook je persoonlijke situatie meegenomen. Alles hangt namelijk met elkaar samen, dat weet je zelf ook wel. Zodra jouw situatie in beeld is gebracht, kan gekeken worden wat er nodig is aan oplossingen. Op die manier kun je met ondersteuning veel gerichter aan de slag. Hoe fijn is dat?

Ik hoop dat ik je met deze (uitgebreide) uitleg over hooikoorts en wat je daaraan zelf al kunt doen op weg heb geholpen. Heb je vragen? Stel ze dan gerust. Mail me op info@vanappeltotzeekraal.nl.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig arts, diëtist of therapeut om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.