Tag Archief van: menstruatiecyclus

Alledaagse dingen die je hormonen uit balans kunnen brengen

In de omgeving waarin we leven zijn op dit moment in de tijd nogal wat stoffen aanwezig die onze hormonen behoorlijk in de war kunnen schoppen. Ze veranderen een of meerdere functies van je hormoonhuishouding en hebben zo negatieve gevolgen voor je gezondheid. Niet echt iets om naar uit te kijken……

Je hebt er vast al eens over gehoord of gelezen. Ze worden hormoonverstorende stoffen of – in het Engels – endocrine disrupting compounds genoemd. Ze zitten in en op alledaagse dingen. Dus je komt ze zeker tegen in het dagelijks leven.

Hormoonverstorende stoffen zitten overal

Een van de meest bekende hormoonverstorende stoffen zijn ftalaten (nee, dat is geen typefout) en bisphenol A (BPA). Ze zitten in plastics, in coatings van voedingsverpakkingen en in verzorgingsproducten.

Dat flesje mineraalwater dat je bij de benzinepomp koopt, omdat je onderweg toch echt ineens enorme dorst hebt. Of de shampoo waar je die ochtend lekker je haar met hebt gewassen. En wat denk je van de plastic rapper om de komkommer die je in je koelkast hebt liggen? Die plastics komen in je lichaam terecht, omdat ze in de voeding lekken of omdat jij ze op je lichaam gebruikt en de huid ze dan opneemt.

Er zitten ook hormoonverstorende stoffen in pesticiden en herbiciden. In bespoten voeding dus. Met name aardbeien spannen de kroon. Die bevatten soms wel 25 verschillende gifstoffen. Er zou eigenlijk een waarschuwing op moeten staan: “Kan sporen van aardbei bevatten.”.

Veel verzorgingsproducten, schoonmaakproducten voor in en om het huis en bespoten voeding bevatten dus hormoonverstorende stoffen. Hoeveel van die producten heb jij in huis?

Hormoonverstorende stoffen bootsen oestrogeen na

In de wetenschap wordt (gelukkig) veel onderzoek gedaan na de hormonale effecten van dit soort stoffen. Ze blijken veelal de werking van het geslachtshormoon oestrogeen na te bootsen. We noemen ze daarom ook wel xeno-oestrogenen.

De gevolgen zijn serieus. Hormoonverstorende stoffen zijn geassocieerd met:

  • veranderingen in de seksuele ontwikkeling van jonge kinderen (meisjes worden bijvoorbeeld op veel jongere leeftijd voor het eerste ongesteld dan in het verleden)
  • problemen in de menstruatiecyclus: PCOS, endometriose, onvruchtbaarheid
  • hormoongevoelige kankers zoals borstkanker
  • schildklierproblemen, met name een onderfunctie of hypothyreoïdie
  • bijnierproblemen (de bijnier moet onder andere de stressreactie goed reguleren en jouw hormonen produceren)
  • storingen in de hormonen die het verwerken van je eten reguleren, denk: diabetes type II.

Hoe je lichaam hormoonverstorende stoffen verwerkt

Alle stoffen die je lichaam inkomen gaan naar de lever. De lever ‘doet’ iets met die stoffen. Zo worden voedingsstoffen omgezet in bruikbare dingen voor je lijf. Medicijnen worden omgezet (gemetaboliseerd) in stoffen die medicinale werking hebben en uiteindelijk worden ze zo omgezet dat het lichaam ze kan uitscheiden via de nieren (urine) en de darm (ontlasting).

Als het lichaam een stof niet kan omzetten, dan kan het ook niet worden uitgescheiden. Toch zal er iets mee moeten gebeuren, want die stof in de bloedbaan houden is geen optie. Het lichaam zal dit soort stoffen (toxines of gifstoffen) dan ‘veilig’ opslaan in het vetweefsel. Daar zitten ze voorlopig goed.

Hormoonverstorende stoffen zijn helaas stoffen van de laatste categorie.

De lever weet er niet goed raad mee, omdat dit soort chemische stoffen in de natuur niet goed kunnen worden afgebroken. En dus ook niet in ons lichaam. Je slaat ze dus uit nood maar op in je vetweefsel. Dat komt ook omdat hormoonverstorende stoffen makkelijk binden aan vetten.

Vetweefsel zit op meerdere plaatsen in je lijf. Bijvoorbeeld onder je huid. Maar wat denk je van je hersenen en je borsten? Beide organen bevatten veel vetten. Wil je die stoffen daar opgeslagen hebben???

Hoe ga je om met hormoonverstorende stoffen?

Het belangrijkste is dat je ze zo min mogelijk tegenkomt in je dagelijks leven. Dus ga eens na hoeveel groenten en fruit eet jij nog bespoten? Wat zit er eigenlijk in de producten die je elke dag gebruikt op je lichaam? En waarmee maak je eigenlijk je huis schoon en doe je de was?

Het verminderen van je blootstelling aan hormoonverstorende stoffen is een van de dingen die je als vrouw kunt doen om je hormoonhuishouding beter te laten lopen. Dat geldt zeker ook in de periode rondom de overgang. Je gaat dan namelijk ook iets meer vet opslaan (het bekende zwembandje rondom je middel). En het is een goed idee om dat vet niet meteen als opslagplaats te gebruiken voor hormoonverstorende stoffen.

Via een urinetest kun je inzicht krijgen in de verhouding tussen de verschillende oestrogenen in je lijf. Dan heb je in ieder geval een goed beeld van waar je staat en hoeveel werk je nog te doen hebt met de hormoonverstorende stoffen. Wil je daar meer over weten? Mail je dan even.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

De wijsheid van een vrouwenlichaam

Sinds een week ben ik aan het lezen in het boek ‘Women’s Bodies, Women’s Wisdom’ van de Amerikaanse gynaecoloog Christiane Northrup M.D. En ik kan het maar niet wegleggen…. haar boodschap resoneert op allerlei vlakken met mij. Het maakt iets in mij los, dat ik heel graag met je deel. Er zit voor mij zo’n wijsheid in haar boodschap. Een wijsheid die weliswaar heel simpel is, maar die denk ik in de waan van de dag ook heel snel opzij wordt gezet, omdat hij lastig in te passen kan zijn. Of misschien toch niet…..

Een holistische aanpak bij hormoonklachten

Dokter Northrup is opgeleid in de reguliere Westerse geneeskunst, maar heeft een holistische aanpak in het behandelen van hormonale klachten van vrouwen. Dat doet ze al 40 jaar. Ze beschrijft in haar boek keer op keer weer dat ze in al die jaren de meest uiteenlopende hormonale klachten zo goed heeft zien reageren op – wat ik noem – meer aandacht. Meer aandacht voor wat jij nodig hebt als vrouw om tot bloei te komen. Daarop inzoomen, daarnaar luisteren en daarop handelen kan enorm helpen om je hormoonbalans te vinden.

Ze benoemt voeding en beweging, maar ook hoe je je leven hebt vormgegeven. Wat je hebt meegemaakt in je leven en hoe je dat hebt kunnen verwerken. Dat heeft allemaal effect op je hormonale systeem en hoe dat functioneert.

Als je het zo bekijkt, dan zijn hormonale klachten dus eigenlijk een graadmeter van hoe het met je gaat. Ze laten je weten of je iets veranderen moet. Door aandacht te geven aan je lichaam, kun je ontdekken wat het je probeert te zeggen met de signalen die het je geeft.

Het lichaam is de sleutel

In onze drukke Westerse manier van leven is aandacht voor je lichaam helaas vaak een ondergeschoven kindje. Je merkt wel dat je de ene dag beter in je vel zit dan de andere, maar hoe vaak neem je nu echt de tijd om daar eens even dieper op in te zoomen? Om eens stil te zijn en te voelen wat er gebeurt in je lijf, in je hart? Terwijl juist daar zoveel wijsheid te halen is.

Ik ervaar zelf meer en meer dat het nemen van tijd voor mezelf, al is het maar een paar minuutjes per dag, mij zoveel leert over wat er gaande is in mijn lijf. Over wat ik nodig heb om me goed te voelen. Regelmatig vraag ik het mijn lijf ook gewoon. Soms komt er een antwoord, soms niet. Of toch wel, maar dan een tijdje later. Krijg ik ineens een ingeving om iets te doen of te laten.

Die verbinding met je lijf kan heel waardevol zijn om beter in je vel te komen zitten, zowel hormonaal als op andere vlakken.

Vrouwen hebben een cyclische natuur

Daarnaast herinnert dr. Northrup mij eraan dat wij vrouwen een cyclische natuur hebben. Onze hormonale cyclus loopt in lijn met de maan en is – net als de maancyclus – opgebouwd uit meerdere fasen. Onze cyclus verloopt van de menstruatiefase naar de fase waarin toegewerkt wordt naar een eisprong, om van daaruit over te gaan op de fase waarin voorbereid wordt op nieuw leven of op een nieuwe menstruatiefase. Elke fase kent een andere combinatie van hormonen en vraagt iets anders van een vrouw. Het vraagt andere voeding, andere activiteiten, meer of minder rustmomenten etc.

Onze Westerse leefstijl vervrouwelijken

Ik durf wel te zeggen dat onze Westerse manier van leven niet is ingesteld op de cyclische natuur van vrouwen. Je moet gewoon alle dagen van de maand ‘knallen’ en op je best zijn. Dat kan toch niet? Waarom verwachten zoveel vrouwen dat van zichzelf? En hoe zou het voor je zijn als je dat eens niet zou doen en meer zou voelen wat jij nodig hebt in elke fase van je cyclus? Zou je cyclus opknappen van die aandacht? Zou jij je beter voelen?

Hoe kun jij jouw Westerse manier van leven een beetje vervrouwelijken? Een beetje meer in lijn brengen met jouw natuur? Misschien door de komende maand eens stil te staan bij het volgende.

  • Geef jezelf eens meer aandacht en voel regelmatig door de dag heen wat jij nodig hebt. Sta daar bij stil. Vind een manier om jezelf dat ook te geven op dat moment.
  • Breng meer vrouwelijkheid in je leven aan, wat dat ook voor jou mag betekenen. Misschien betekent het minder vaak ‘moeten’ en af en toe even niks doen. Misschien betekent het meer bloemen in je huis brengen. Voel wat jij nodig hebt om je vrouwelijkheid meer de ruimte te geven en doe dat dan.
  • Let ook eens op in welke voeding en beweging je zin hebt gedurende je cyclus. Zit daar verschil in? En volg je dat dan ook op of negeer je dat? En waarom eigenlijk?

Hoe staat het met jouw hormoonbalans?

Ben je benieuwd hoe het eigenlijk staat met jouw hormonale balans? Vul dan de gratis vragenlijst hormonen. Je krijgt meteen inzicht in mogelijke disbalansen van de verschillende hormonen die voor een vrouw belangrijk zijn. Kun je van daaruit verder kijken.

Je kunt de vragenlijst hier aanvragen: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/vragenlijst-hormonen-hoe-staat-het-eigenlijk-met-die-van-jou/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

En nu nog even op commando ontspannen!

Ik heb soms van die dagen dat ik mezelf compleet voorbij loop. Ik ben de hele dag bezig, de ene klus gaat naadloos over in de andere klus. Even rust nemen schiet er dan meestal ‘snel’ bij in. Tja, als alles snel gaat op zo’n dag, dan dit dus ook ;-).

Actie, actie, actie….

Laatst had ik weer zo’n dag. De hele dag druk gewerkt, geen tijd genomen om tussen de middag even een half uurtje buiten te gaan wandelen, gegeten aan mijn bureau en maar doorgaan… Toen de werkdag erop zat, ben ik meteen de keuken in gedoken om iets te eten te maken, want ik moest (mocht) naar gitaarles. Wel even rustig gegeten, maar de laatste hap nog niet doorgeslikt of alweer aan de afwas en toen vlug, vlug de auto in op weg naar de les. En ondertussen dacht ik ‘nu nog even op commando ontspannen’….. Ik hoef je niet uit te leggen dat dit geen fijne dagen zijn wel?

Vroeger had ik dit soort dagen heel vaak. Het ging ook van kwaad tot erger en ik merkte steeds vaker dat ik niet meer kon stoppen met maar doorgaan. Zelfs al was ik nog zo moe, mijn hoofd was altijd druk, altijd bezig om mij weer vooruit te jagen om in actie te blijven. Ik voelde mij net een ontspoorde goederentrein op weg naar het stootblok. Niet echt tof.

Continu ‘van hot naar her’ rennen

Herken je dit? Ik hoor met name vrouwen om mij heen dit heel vaak zeggen… En dat is echt niet oké, want als jij continu actief bent en van hot naar her rent, dan denkt je lijf dat je in gevaar bent. Dit zorgt ervoor dat je stresssysteem wordt geactiveerd. Dit is bedoeld om de stressreactie te kunnen hanteren en oplossen. Dat laatste gebeurt niet, want jij blijft door je actieve toestand het gevaarsignaal uitzenden. Je stresssysteem blijft dus aan staan.

Een van de hormonen waar je dan continu een beroep op doet is cortisol. Cortisol is een van je stress hormonen. Het werkt bij stress samen met een ander stresshormoon: Adrenaline. Adrenaline is belangrijk voor de start van de stressreactie en cortisol is het stopsignaal daarvan. Cortisol is het hormoon dat dus voor de oplossing moet zorgen. Cortisol zorgt zo voor rust.

Dit stresssysteem is gemaakt voor kortdurende gevaren: er komt een tijger binnen of je moet abrupt remmen voor een rood stoplicht. Dat zijn acute stressprikkels. Daar is het systeem perfect voor gemaakt. Het gaat aan en even daarna, als het gevaar geweken is, gaat het weer uit. Cortisol heeft dan haar werk gedaan en alle hormonen komen weer tot rust.

Teveel stress geeft cortisol problemen

Dat werkt dus niet zo bij voortdurend gevaar (chronische stress). Dan blijft onder andere cortisol in grote hoeveelheden aanwezig in de bloedbaan. Dat merk je bijvoorbeeld aan het volgende:

  • je voelt je moe maar opgedraaid (je kunt niet meer echt tot rust komen)
  • je kunt niet meer stoppen met piekeren, je voelt je onrustig of nerveus
  • je hebt moeite om in slaap te komen
  • om 22.00 uur ’s avonds heb je ineens veel meer energie en kun je er weer tegen
  • je gewicht neem toe en dan vooral rondom je middel (het bekende zwembandje)
  • je hoofd doet het niet meer zo goed (je geheugen laat je vooral onder druk in de steek)
  • je libido is ver te zoeken

Cortisol blijft zo hoog in de bloedbaan omdat het haar signaal wil doorgeven aan de cellen. De oplossing moet namelijk op celniveau in gang gezet worden. Om dat signaal te kunnen horen hebben cellen receptoren voor cortisol. Als cortisol op die receptor gaat zitten, dan komt het signaal door en kan de cel gaan werken aan de oplossing. Het probleem bij continu teveel cortisol in de bloedbaan is alleen dat de cellen ‘horendol’ worden van alle cortisol die steeds maar haar boodschap wil doorgeven. De cellen gaan zich hiertegen beschermen door hun receptoren uit te zetten. Ze worden ongevoelig voor cortisol. Dat noemen we cortisolresistentie. En dat is dus echt waardeloos, want dan heb jij een hele boel cortisol om de stress uit te zetten en je cellen luisteren er niet meer naar. Het gevolg is dat jouw stressreactie niet tot rust kan komen.

Als deze cortisolresistentie te lang duurt, dan krijg je kalm aan klachten die horen bij te weinig cortisol. Dat kun je merken aan:

  • je voelt je moe en opgebrand
  • slapen helpt niet meer echt tegen je vermoeidheid
  • met name in de ochtend en in de middag tussen 14.00 en 17.00 uur ben je heel moe
  • koffie is echt nodig om de dag door te komen
  • je bent emotioneel, alles is je teveel en je ziet alles veel zwaarder in dan vroeger
  • je bent heel snel geïrriteerd
  • je bent ineens heel vatbaar voor infecties (griep, verkoudheden)
  • je hebt allerlei onverklaarbare spijsverteringsklachten
  • je libido is compleet verdwenen

Cortisol problemen aanpakken

Alles bij elkaar genomen snap je natuurlijk wel dat het zaak is om dit te voorkomen. Want echt blij word je niet van al dit soort klachten. Gelukkig kun je zelf heel veel doen om je gevoeligheid voor cortisol te vergroten en zo de cortisolresistentie oplossen. En dan…. kan cortisol haar boodschap weer doorgeven aan je cellen, dan de hoeveelheid cortisol in je bloedbaan omlaag en kan er rust komen. Dan moet je natuurlijk ondertussen ook iets aan je leefstijl gaan doen hè, want als jij maar door blijft ‘jakkeren’ dan wordt het voor je lijf wel heel erg moeilijk om tot rust te komen. En rust is zo belangrijk voor herstel van het lichaam en je geest.

Een van de dingen die je zelf kunt doen en dat echt super goed werkt is skin-to-skin contact. Daar heb ik eerder al een blog over geschreven. Verder is yoga en meditatie bij uitstek geschikt om cortisol tot rust te brengen, maar ook lekker wandelen in het bos. Het is misschien best even zoeken wat voor jou het beste werkt om tot een rustiger tempo in het leven te komen en zo ook rust in je lijf en hoofd te vinden. In onze maatschappij waarin alles steeds sneller en vluchtiger lijkt te gaan, is het denk ik een continu proces van bewustwording. Hoe voel ik me eigenlijk? Kan ik nog ontspannen? En zo nee, wat ga ik dan anders doen?

Cortisol ontregelt je hele hormoonhuishouding

Inmiddels heb ik daar best aardig mijn weg in gevonden. En dat is belangrijk, want de productie van cortisol gaat altijd voor op de productie van je andere hormonen. Dat is natuurlijk logisch, want gevaar moet altijd eerst afgewend worden. Maar als de productie van cortisol overuren draait, dan geeft dat dus problemen met je geslachtshormonen, je schildklierhormonen en je bloedsuikerspiegel hormonen. Daarom zie je bij cortisol problemen klachten in de menstruatiecyclus, is het libido zoek, krijg je het koud en kom je aan in gewicht.

Wil je weten hoe het eigenlijk staat met jouw hormonen? Download dan mijn GRATIS VRAGENLIJST HORMONEN.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.