non-coeliac-gluten-sensitivity | Van appel tot zeekraal

Regelmatig krijg ik de vraag of glutenvrij eten eigenlijk wel gezond is. Want glutenhoudende volkoren graanproducten zijn toch een belangrijke bron van vezels, vitaminen en mineralen? Bovendien eten we al sinds onze kindertijd gluten en dat deden onze ouders en grootouders ook al, dat zal toch niet zonder reden zijn? Is het daarom niet beter als we wel af en toe gluten eten?

Dit zijn hele terechte vragen. Tijd dus om die eens te beantwoorden.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitbestanddelen in bepaalde granen, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Deze stukjes eiwit kunnen we in principe verteren in ons spijsverteringskanaal. Hiervoor gebruikt het lichaam DPP IV enzymen.

De beschikbare hoeveelheid DPP IV enzymen in het lijf is echter beperkt. Ze zijn ook niet bedoeld om gluten te verteren maar om onze endorfines af te breken als zij hun functie hebben volbracht. Endorfines zorgen onder andere voor het onderdrukken van pijn en geven vaak een gevoel van geluk. Mensen die weinig DPP IV enzymen hebben of veel endorfines moeten afbreken kunnen dus onvoldoende enzymen hebben om gluten goed af te breken. Hierdoor kunnen klachten ontstaan na het eten van gluten. Daarom is glutenvrij eten voor heel veel mensen heel helpend.

Wat doen gluten in je lichaam?

Gluten zijn een trigger voor je lijf om de tight junctions open te zetten. Tight junctions kun je zien als een soort nietjes die de individuele darmwandcellen aan elkaar nieten. Hierdoor sluiten deze heel goed tegen elkaar en is de darmwand mooi dicht. Er kan dan niet zomaar van alles door de darmwand heen de bloedbaan in en dat is ook de bedoeling. Door het openzetten van de tight junctions wordt dit beschermingsmechanisme aangetast. De vraag is waarom je lijf dit doet.

Hoe reageert je lijf op gluten?

Recent wetenschappelijk onderzoek laat zien, dat het lichaam gluten eigenlijk niet zo goed begrijpt. Het lichaam reageert namelijk op gluten alsof het een pathogeen is. Een pathogeen is een indringer van buitenaf waar je ziek van kunt worden, zoals bijvoorbeeld een virus, bacterie of schimmel.

Het lichaam doet dit, omdat het door het openzetten van de tight junctions meer water vanuit de bloedbaan in de darmen kan brengen. Het lichaam spoelt hiermee als het ware de gluten weg net zoals het lichaam dat bij een pathogeen zou doen. Dat daarbij het risico bestaat dat er juist pathogenen het lijf kunnen binnenkomen omdat de darmwand verhoogd doorlaatbaar is op dit moment neemt het lichaam op de koop toe.

Je lijf komt dus met een immuunreactie als jij gluten eet. Glutenvrij eten is daarmee een pak gezonder, mits je het op de juiste manier aanpakt natuurlijk.

Gluten zijn niet nodig voor je gezondheid

Het is niet waar dat je gluten nodig hebt voor een goede gezondheid. Ook is het niet zo dat het niet eten van gluten – en daarmee dus glutenvrij eten – zorgt voor voedingstekorten en daarom slecht is voor je gezondheid.

Het is wel zo dat volkorenproducten naast gluten ook vezels, vitaminen en mineralen bevatten maar effectief heb je daar niet zoveel aan. De vezels van granen zijn bijvoorbeeld lang niet zo geschikt om een goede darmflora te hebben en houden als de vezels uit groenten en fruit. Hoe dat zit kun je hier lezen. Bovendien bevatten granen antinutriënten zoals fytinezuur die onder andere mineralen binden. Hierdoor kun je ze niet meer opnemen in je lijf en verdwijnen ze het toilet in.

Al met al is er dus geen enkele reden waarom je af en toe of regelmatig gluten zou moeten eten. Dat wil niet zeggen dat je dan nu over moet stappen op glutenvrije producten als alternatief. Waarom dat is, lees je hier.

Wat doet deze blog met je? Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Gluten zorgen voor een lekke darm

De meeste granen bevatten gluten. Gluten beschadigen je darmwand en zorgen ervoor dat die een beetje op gaat staan. Dat noemen we een ‘lekke darm’ of ‘leaky gut’ in het Engels. Een darm hoort in beginsel niet lek te zijn, dat snappen we allemaal wel. Toch zorgt het lichaam er soms zelf voor dat de darm tijdelijk even meer open gaat staan (en dus lek is). Dat gebeurt bijvoorbeeld als jij stress ervaart. Op die manier zorgt het lichaam er voor dat jij snel grote hoeveelheden water, natrium en glucose kunt opnemen uit de darm. Dat heeft het lijf nodig om de stressreactie goed te laten verlopen. Prima dus als de darm daar tijdelijk even voor open gaat. Nadat de stress is opgelost (ja, dat kan ;-)), dan gaat de darmwand (als het goed is) weer dicht.

Een lekke darm zorgt ervoor dat je minder goed beschermd bent tegen ziekteverwekkers. Als de darm namelijk teveel openstaat, dan kunnen deze bacteriën, virussen en parasieten ook het lichaam in en veel makkelijker dan als de darm goed dicht is. Het gevolg is dat je immuunsysteem actief wordt om deze invasie af te weren. Prima, natuurlijk maar een actief immuunsysteem gebruikt heel veel energie. Een lekke darm kost daarom dus heel veel energie.

Geen darmklachten, toch gevoelig voor gluten

Veel mensen kunnen eigenlijk niet zo goed tegen gluten, maar weten dat niet van zichzelf. Ze hebben geen darmklachten en ook geen coeliakie. Maar niet iedereen die gevoelig is voor gluten heeft deze klachten of ziekte. Sterker nog, het blijkt juist dat een groot deel van de mensen die gevoelig zijn voor gluten helemaal geen coeliakie hebben en ook lang niet altijd darmklachten. Deze mensen hebben wat we noemen ‘non-coeliac-gluten-sensitivity’. Daar blijken heel wat mensen last van te hebben zonder dat ze dat weten.

Of dat voor jou ook zo is, weet je dus misschien niet. Maar misschien heb je wel op dit moment last van allerlei vage of minder vage klachten en te weinig energie. Dan kan het de moeite waard zijn om eens een tijdje, bijvoorbeeld 4 weken, minder of geen granen te eten en te voelen wat dat met je doet. De meeste van mijn klanten die dit doen merken al snel dat allerlei vage klachten verminderen.

Bovendien, waarom zou je meerdere keren per dag iets van granen eten? Je eet toch ook niet meerdere keren per dag iets van broccoli?? Daar zou je geen zin in hebben toch? Waarom eet je dan wel meerdere keren per dag iets van granen??

Geen granen, wat dan wel?

Als ik mensen vertel dat ze een tijdje geen granen zouden moeten eten, dan zie ik vaak verschrikte gezichten. Granen zijn namelijk zo ingeburgerd in ons eetpatroon dat de meeste mensen geen idee hebben wat ze dan wel moeten eten. Vaak krijg ik dan ook inderdaad de vraag “Maar wat mag ik dan nog wel eten?”. Eerlijk gezegd verwondert mij die vraag nog al, want we hebben een enorm pallet aan groenten, fruit, noten, zaden, vlees, gevogelte, vis en eieren. Waarom denken we daar niet aan als we denken aan eten??

Feit is wel, dat als je nu je energie vooral haalt uit granen en je die een tijdje laat staan, dat je dan wel moet weten wat je dan het beste eet om voldoende energie uit te halen. Deels doe je dat dan uit groenten en fruit, maar vooral ga je dat dan doen uit het eten van goede vetten en ook een passende hoeveelheid eiwitten. Je eet dus meer avocado’s, olijven, noten, pitten, zaden en bent vooral niet zuinig met een goede kwaliteit extra vierge olijfolie. Die kan lekker over je salade of over je gestoomde groenten. Kokosproducten kunnen ook een bron van goede vetten zijn. Kortom, keuze genoeg maar je moet er wel even over denken misschien.

Wil je meer weten over hoe je met succes je voeding aanpast en wat je dan wel ‘mag’ eten? Download dan mijn gratis e-book ‘3 tips om met succes je voeding aan te passen’. Dat kun je hier doen:

Tag Archief van: non-coeliac-gluten-sensitivity

Is glutenvrij eten eigenlijk wel gezond?