Is glutenvrij eten eigenlijk wel gezond?
Regelmatig krijg ik de vraag of glutenvrij eten eigenlijk wel gezond is. Want glutenhoudende volkoren graanproducten zijn toch een belangrijke bron van vezels, vitaminen en mineralen? Bovendien eten we al sinds onze kindertijd gluten en dat deden onze ouders en grootouders ook al, dat zal toch niet zonder reden zijn? Is het daarom niet beter als we wel af en toe gluten eten?
Dit zijn hele terechte vragen. Tijd dus om die eens te beantwoorden.
Wat zijn gluten?
Gluten zijn eiwitbestanddelen in bepaalde granen, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Deze stukjes eiwit kunnen we in principe verteren in ons spijsverteringskanaal. Hiervoor gebruikt het lichaam DPP IV enzymen.
De beschikbare hoeveelheid DPP IV enzymen in het lijf is echter beperkt. Ze zijn ook niet bedoeld om gluten te verteren maar om onze endorfines af te breken als zij hun functie hebben volbracht. Endorfines zorgen onder andere voor het onderdrukken van pijn en geven vaak een gevoel van geluk. Mensen die weinig DPP IV enzymen hebben of veel endorfines moeten afbreken kunnen dus onvoldoende enzymen hebben om gluten goed af te breken. Hierdoor kunnen klachten ontstaan na het eten van gluten. Daarom is glutenvrij eten voor heel veel mensen heel helpend.
Wat doen gluten in je lichaam?
Gluten zijn een trigger voor je lijf om de tight junctions open te zetten. Tight junctions kun je zien als een soort nietjes die de individuele darmwandcellen aan elkaar nieten. Hierdoor sluiten deze heel goed tegen elkaar en is de darmwand mooi dicht. Er kan dan niet zomaar van alles door de darmwand heen de bloedbaan in en dat is ook de bedoeling. Door het openzetten van de tight junctions wordt dit beschermingsmechanisme aangetast. De vraag is waarom je lijf dit doet.
Hoe reageert je lijf op gluten?
Recent wetenschappelijk onderzoek laat zien, dat het lichaam gluten eigenlijk niet zo goed begrijpt. Het lichaam reageert namelijk op gluten alsof het een pathogeen is. Een pathogeen is een indringer van buitenaf waar je ziek van kunt worden, zoals bijvoorbeeld een virus, bacterie of schimmel.
Het lichaam doet dit, omdat het door het openzetten van de tight junctions meer water vanuit de bloedbaan in de darmen kan brengen. Het lichaam spoelt hiermee als het ware de gluten weg net zoals het lichaam dat bij een pathogeen zou doen. Dat daarbij het risico bestaat dat er juist pathogenen het lijf kunnen binnenkomen omdat de darmwand verhoogd doorlaatbaar is op dit moment neemt het lichaam op de koop toe.
Je lijf komt dus met een immuunreactie als jij gluten eet. Glutenvrij eten is daarmee een pak gezonder, mits je het op de juiste manier aanpakt natuurlijk.
Gluten zijn niet nodig voor je gezondheid
Het is niet waar dat je gluten nodig hebt voor een goede gezondheid. Ook is het niet zo dat het niet eten van gluten – en daarmee dus glutenvrij eten – zorgt voor voedingstekorten en daarom slecht is voor je gezondheid.
Het is wel zo dat volkorenproducten naast gluten ook vezels, vitaminen en mineralen bevatten maar effectief heb je daar niet zoveel aan. De vezels van granen zijn bijvoorbeeld lang niet zo geschikt om een goede darmflora te hebben en houden als de vezels uit groenten en fruit. Hoe dat zit kun je hier lezen. Bovendien bevatten granen antinutriënten zoals fytinezuur die onder andere mineralen binden. Hierdoor kun je ze niet meer opnemen in je lijf en verdwijnen ze het toilet in.
Al met al is er dus geen enkele reden waarom je af en toe of regelmatig gluten zou moeten eten. Dat wil niet zeggen dat je dan nu over moet stappen op glutenvrije producten als alternatief. Waarom dat is, lees je hier.
Wat doet deze blog met je? Wil je dat hieronder met mij delen?
Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.