Tag Archief van: stress

De 9 pijlers van gezondheid

Gezondheid, wat is dat eigenlijk? Kunnen we daar een definitie aan geven waar we het allemaal over eens zijn of betekent gezondheid voor iedereen net iets anders? En welke pijlers dragen die gezondheid nu eigenlijk?

Gezondheid is een proces

Ik zie gezondheid als een proces waarin je lichaam, geest en ziel met elkaar laat samenwerken om zo flexibel mogelijk om te gaan met alle invloeden waarmee je in je leven te maken hebt. Gezondheid is voor mij dus niet iets statisch, maar iets dynamisch. Het is continu in beweging op zoek naar de balans op dat moment. Dat kan volgens mij ook niet anders, als ik zie welke aspecten van je lijf, leven en ziel allemaal effect hebben op je gezondheid.

Het lichaam werkt samen aan gezondheid

Gezondheid begint in je darmen, althans dat is een hele bekende spreuk. En daarmee ben ik het ook wel eens. De darmen zijn misschien wel de belangrijkste pijler voor je gezondheid. Maar de darmen werken niet alleen. Ze werken samen met de rest van jou, zowel je lichaam als je ziel. Daarom zijn de darmen slechts één van de pijlers onder je gezondheid.

De andere pijlers zijn wat mij betreft: de bloedsuikerspiegel, hoe je omgaat met stress, de vrouwelijke hormonale cyclus, de schildklier, energiehuishouding, lever, het immuunsysteem en als laatste, maar niet onbelangrijk: de psyche & de ziel.

De samenwerking in je lijf is wederkerig

Samenwerking is geen eenrichtingsverkeer. Dat is in het leven zo en in je lijf niet anders. Neem nu je darmen. Die werken samen met je spijsvertering. Als je darmflora uit balans is, dan verwerk je de vezels in je voeding niet goed. De darmen hebben zo effect op je spijsvertering. En andersom geldt, dat als je je eten niet goed verteert voordat het in de darmen terechtkomt, dat je daarmee je darmflora uit balans brengt. Wederkerig dus, die samenwerking.

De darmen werken ook samen met het immuunsysteem. Een belangrijk deel van je immuunsysteem wordt in de darm gevormd en bepaald. Een goede darmflora zorgt dus voor een goede afweer. Maar ook andersom is er effect. Want een flinke infectie, bijvoorbeeld in je longen, kan het microbioom in de longen uit balans brengen en dat brengt het microbioom in de darmen uit balans. Wederkerig dus.

En zo kan ik eigenlijk alle pijlers van gezondheid aan elkaar koppelen. Tot een heel complex, ingenieus systeem: de mens, jij dus. Hoe mooi is dat? En hoe logisch is het dan dat je bij klachten in je gezondheid naar het geheel gaat kijken in plaats van naar dat ene stukje waar je last van hebt? En natuurlijk, als je je grote teen stoot en die helemaal dik en blauw is, dan hoe je natuurlijk niet meteen te denken aan een disbalans in je darmen of hormoon cyclus. Maar je snapt wel wat ik bedoel toch?

Regelmatig de balans opmaken

Omdat gezondheid dus iets dynamisch is en er zoveel pijlers zijn die een goede gezondheid dragen, is het een buitengewoon goed idee om regelmatig eens de balans op te maken. Hoe staat het eigenlijk met jouw gezondheid? Zijn de pijlers nog een beetje in evenwicht of zitten er uitschieters bij die de hele dynamiek in gevaar brengen? En waar je dan dus iets mee moet….

Zelf maak ik in ieder geval eens per jaar de balans op. Dan loop ik alles eens rustig langs en kijk ik hoe ik ervoor sta. Dat helpt mij om dingen aan te passen voordat ze zo uit spoor gaan lopen dat ik er serieuze klachten van krijg of zelfs ziek van word.

Word ik dan nooit meer ziek? Nou, zo werkt het waarschijnlijk niet, maar ik zit wel veel beter in mijn vel, heb meer energie en voel me veel fitter sinds ik regelmatig eens wat aandacht, tijd en energie in mezelf en mijn gezondheid investeer en daar gaat het voor mij om.

Gratis online workshop ‘De Gezondheidscheck’

Omdat zo af en toe de balans opmaken wat mij betreft dus essentieel is, geef ik op donderdagavond 18 november aanstaande om 20.00 uur mijn gratis online workshop ‘De Gezondheidscheck’.

Hierin ga ik je samen met jou de hiervoor genoemde 9 pijlers van je gezondheid langslopen. Jij kunt dan in het werkboekje dat ik je toestuur eerlijk (heel belangrijk 😉) aangeven hoe het met die pijler staat bij jou.

Na afloop van de workshop heb je een mooi, globaal inzicht in hoe het staat met jouw gezondheid. Welke pijlers hebben aandacht nodig en welke waarschijnlijk niet?

Uiteraard is het geen individuele anamnese en moet je naar de dokter gaan als je serieuze klachten hebt, maar dat snap je waarschijnlijk zelf ook wel. 

Doe je mee?

Aanmelden kan hier: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/online-workshop-de-gezondheidscheck/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Een gezonde leefstijl – deel 2

In mijn blog van vorige week (die je hier kunt lezen), heb ik een aantal basisvoorwaarden voor een gezonde leefstijl besproken. De meeste van die dingen weet je zelf ook wel. Het moeilijke zit vaak veel meer in het daadwerkelijk maken van de gezonde keuzes dan dat je niet weet welke het zijn.

Maar een gezonde leefstijl is meer dan gezond eten, een beetje slim bewegen en op tijd naar bed. Het bevat ook onderdelen die misschien niet zo voor de hand liggen. Dingen waar je wellicht niet meteen aan denkt. En daarover wil ik het graag hebben in deze blog.

Balans hebben is belangrijk

Iets dat wat mij betreft zeker thuis hoort in een gezonde leefstijl en dat nog wel eens de mist in gaat, is de balans tussen inspanning en ontspanning. Dat geldt zowel voor de dingen die je doet op je werk, als voor de activiteiten die je daarbuiten doet. Als je continu in de actiestand staat en van de ene activiteit in de andere holt, dan denkt je lijf continu dat je in gevaar bent. Ook als het op zich allemaal activiteiten zijn die je best leuk vindt. Je stresssysteem maakt in zo’n geval overuren en dat is niet goed voor je weerstand.

Af en toe rust nemen, gewoon eens niks doen, lekker op de bank met een goed boek en een pot thee doet dan wonderen. Dit soort ‘nutteloze’ momenten zijn extreem belangrijk. Juist in onze prestatiegerichte samenleving. Zelf ben ik sinds een aantal weken weer aan het mediteren. Daar had ik het in de maanden daarvoor te druk voor, kun je nagaan….! Juist dan heb je het nodig, maar goed ;-). Ik merk meteen hoe goed het me doet als ik elke dag een half uurtje voor mezelf neem, even ga zitten, mijn ogen sluit en mijn aandacht op mijn adem richt. En natuurlijk stuitert mijn hoofd dan alle kanten op, vooral in het begin. Maar hoe langer ik zo zit, hoe meer rust er komt in mijn hoofd en in mijn lijf. En dat merk ik ook de volgende dag nog.

Bij de balans tussen inspanning en ontspanning kun je ook denken aan sporten. Tuurlijk is bewegen goed voor je maar loop jezelf ook hier niet voorbij. Bouw ook hier rustmomenten in en luister eens naar je lijf.

Te actief zijn is dus niet zo handig, maar te weinig actief zijn is ook niet gezond. Continu als een zak aardappels op de bank hangen en een beetje lam liggen te Netflixen, hoe lekker ook voor een keertje, je doet je lijf er geen plezier mee op de lange duur. Een inactieve leefstijl bevordert ontstekingen en chronische ontstekingen staan aan de basis van veel welvaartsziekten. Als dit jouw ‘go-to-stand’ is, dan moet je dus juist wat meer in actie komen. Maak elke dag een ommetje, stap op de fiets om die kleine boodschap te doen, neem de trap in plaats van de lift, meld je (zodra het weer kan) aan voor yogalessen, danslessen of iets anders dat je leuk vindt. Kortom: kom in beweging!

Een leven creëren waarvan je hart gaat zingen

Waar je misschien niet meteen aan denkt als het gaat om het bevorderen van je gezondheid, is het creëren van een leven waarvan je hart gaat zingen. Weet je nog de tijd dat je verliefd was? Hoe alles zoveel makkelijker ging en je door de dag heen leek te zweven? Hoe je in de flow leefde en gelukkig was? Hoe je huid straalde en je bruiste van energie? Hoe helpend denk je dat dat voor je gezondheid was? Enorm helpend! Al was het maar omdat je hiermee je lijf het signaal gaf dat alles goed en veilig was. Je stresssysteem kon uit en je kon intens ontspannen en genieten.

Nu weet ik ook wel dat je niet elke dag verliefd kunt rondlopen, jaar in jaar uit. Maar ben je nog regelmatig verliefd op je leven? Of mist er stiekem wel het een en ander? Welke dromen had je als kind voor jezelf en je leven en hoeveel is daarvan terechtgekomen? Welke dromen kun je nieuw leven inblazen voor jezelf? En zou je daar gelukkiger van worden en beter van in je vel komen zitten?

Een leven dat niet goed past bij wie jij nu bent, is niet alleen slecht voor je gezondheid, je kunt er op termijn ook ziek van worden (letterlijk). Dus nu het einde van het jaar in beeld komt, is het dan niet een idee om eens te reflecteren op je huidige leven? Wat bevalt je al heel erg goed en waar zitten nog verbeterpunten? En hoe kun je daar op een simpele en fijne manier mee aan de slag?

Een goed en gezond begin van 2021

Ben jij klaar om je gezondheid te verbeteren en allerlei klachten die je al jaren hebt te zien verminderen? Ben je benieuwd om te ontdekken wat voeding daarin kan doen?

Begin het nieuwe jaar dan goed en meld je aan voor mijn online inspiratiesessie ‘Meer energie en minder klachten door andere voeding’ op zondagochtend 10 januari 2021.

Meer info en de link om je aan te melden vind je hier: https://www.vanappeltotzeekraal.nl/meer-energie-en-minder-klachten-door-andere-voeding/

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom TV kijken bij stress niet handig is

Iedereen heeft wel eens stress. Dat is niet ongewoon en ook niet erg. De vraag is wel: wat is het voor stress en hoe ga je daarmee het beste om? Het antwoord op die vraag is namelijk heel bepalend voor de gevolgen van deze stress voor je gezondheid.

Early life stress en Chronic life stress

In mijn praktijk zie ik bij bijna alle mensen die in de loop van de tijd klachten hebben gekregen die niet meer zijn overgegaan en regelmatig zelfs zijn uitgemond in een heus ziektebeeld, dat stress een grote factor is geweest in hun leven. Vooral stress in de jonge jaren, dus onder de 18 jaar, komt veel voor. Dat soort stress noemen we early life stress en het is heel schadelijk voor je latere gezondheid.

Een andere vorm van stress die ik veel zie, is wat we noemen chronic life stress. Dat is een continue stressvolle leefomgeving in de volwassen leeftijdsfase. Ook dat soort stress draagt niet bij aan een goede gezondheid.

Ik vraag mensen altijd wat ze doen als ze stress ervaren. Hoe gaan ze daarmee om? Een van de dingen die ik dan heel vaak hoor is: TV kijken. En dat is nou echt zo ongelukkig. Daar snapt je lijf helemaal niks van.

De reactie van je lijf op stress

Als er sprake is van een stressvolle situatie, dan reageert je lijf daar altijd op min of meer dezelfde manier op. Het lichaam signaleert dat er stress is en denkt in reactie hierop dat jij in gevaar bent. Of jij werkelijk in een gevaarlijke situatie zit (er komt een tijger de kamer binnen) of dat dit alleen maar zo lijkt (je ergert je aan het verkeersgedrag van een ander), maakt voor het lijf niet uit. Dat genuanceerde onderscheid wordt niet gemaakt.

Bij stress zal het lijf zich gaan voorbereiden op grofweg 2 mogelijke reacties: vechten of vluchten. Er is nog een derde optie, namelijk: bevriezen, maar die laat ik hier even achterwege omdat die bij de meeste mensen in een stressvolle situaties niet als eerste wordt gekozen door het lijf. Vechten of vluchten wel.

Om te kunnen vechten of vluchten wordt je stresssysteem geactiveerd. De adrenaline giert door je lijf, je wordt super alert, je hartslag gaat omhoog, je ademhaling gaat omhoog, je spieren staan klaar voor actie. Alles wordt in paraatheid gebracht voor actie; voor vechten of vluchten. Ook als jij je ‘alleen maar’ ergert in het verkeer.…

TV kijken bij stress is de verkeerde actie

En nu komt het….. Je lichaam staat helemaal klaar en op scherp om het gevaar (de stress) het hoofd te bieden. Alle energie die het lichaam beschikbaar heeft, wordt herverdeeld en vooral gestuurd richting je hart, longen en spieren. Het lijf zegt hiermee feitelijk tegen jou: Ga er maar voor en doe wat nodig is om te overleven. Ik ben er voor je. Je kunt het!

En wat doe jij??

Je zet de TV aan en ploft op de bank.

Daar snapt je lijf dus helemaal niks van! Je lijf verwacht actie. Maakt niet uit wat, vechten of vluchten, maar actie dus. Doe iets! En dat ‘iets’ is niet als een plumpudding op de bank zakken en eens zuchten. Daar lost jouw stressreactie niet mee op.

Wat wel een goede stressreactie is

Maar wat doe je dan wel als je stress ervaart? Je bedenkt je dat je lichaam in opperste staat van paraatheid is gebracht en klaar voor actie. En vervolgens geef je je lijf precies dat wat het verwacht: actie!

Nou is vechten of vluchten de actie die het lichaam verwacht, maar feitelijk is dat dus een krachtsexplosie. En daar gaat het mij om. Dat is wat je je lichaam moet geven, zonder dat je iemand in je omgeving een flinke klap geeft ;-).

Je gaat dus bijvoorbeeld even flink opdrukken tot je niet meer kunt. Of je rent even een aantal keren de trap op en neer. Ga naar buiten en trek even een sprintje. Als er niemand in gehoorsafstand is, dan kun je ook gewoon eens zo hard als je kunt gillen. Dat werkt ook goed. Alles wat de korte krachtsexplosie geeft die het lichaam verwacht. En als dank daarvoor zul je gaan voelen dat het lijf ontspant. De adrenaline is eruit en het lichaam kan tot rust komen. En dat voelt heerlijk……

Natuurlijk moet je bij die krachtsexplosie wel rekening houden met je lichamelijke conditie. Dat doe je waarschijnlijk niet bij die tijger die binnenkomt, maar dat moet je wel doen bij onze ‘moderne’ vormen van stress waarbij je niet meteen in levensgevaar bent. Het is namelijk ook onhandig als je na die krachtsexplosie plots dood neervalt omdat je teveel van jezelf hebt gevergd ;-). Dus doe iets dat past bij jouw lijf en gezondheid. Er is altijd iets te verzinnen. Opdrukken kan bijvoorbeeld ook staand tegen de muur.

Meer leren over hoe je je lijf helpt bij stress?

Doe dan mee aan de XXL Masterclass ‘Stress te lijf’ die ik samen met Rachel Vloet van YogaPoint Den Bosch op zondagmiddag 8 november a.s. van 14.00 – 17.00 uur geef. Er zijn nog enkele plekjes vrij, dus ben er wel snel bij.

Meer info en aanmelden: https://www.yogapointshop.nl/a-59159500/den-bosch/masterclass-stress-te-lijf-yoga-point-den-bosch-zondag-8-november-chantal-rachel/#description

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Vertragen…..

Ik weet niet hoe het met jou is, maar ik vind het tempo van het dagelijks leven best wel hoog; te hoog eigenlijk. Ik merk het bij mezelf en zie het ook bij anderen om me heen.

We staan vaak voor dag en dauw op, haasten ons door het ochtendritueel om zo snel mogelijk aan het werk te zijn. Op het werk rennen we de hele dag van hot naar her en aan het einde van de werkdag ligt er bij veel vrouwen nog een halve werkdag thuis te wachten.

Als je lekker in de flow bent, dan gaat het allemaal nog best wel. Dan krijg je er misschien zelfs wel een kick van als het aan het einde van de dag weer allemaal gelukt is. En toch….. zo’n hoog leeftempo heeft effect op je lichaam en hoe het functioneert.

Een (te) hoog leeftempo is stressvol

Een hoog leeftempo zorgt bij veel mensen voor een gehaast gevoel. Het lichaam neemt dit gevoel waar als een gevaarsignaal en activeert het stresssysteem, zodat jij dit gevaar goed het hoofd kunt bieden. Het gevolg is dat de hoeveelheid stresshormonen in je bloed stijgt, je extra alert bent, je hartslag omhoog gaat en je spierspanning toeneemt. Je ademhaling komt hoger in je borstkas te zitten. Je bent klaar voor ‘het gevecht’.

Een dergelijke situatie kost het lichaam veel energie. Cortisol, een van je stresshormonen, zorgt daarom voor een stijging van de hoeveelheid glucose in je bloedbaan om als energie te gebruiken. Een prima oplossing voor een korte stressreactie, maar niet voor een leven onder hoogspanning.

De grotere hoeveelheid glucose in je bloed zorgt namelijk ook voor een stijging van het hormoon insuline in je bloed. Teveel insuline in de bloedbaan heeft verstorende gevolgen voor onder andere je geslachtshormonen. Ook langdurig (of vaak) een beroep doen op je stresshormonen heeft een negatief gevolg voor je geslachtshormonen.

Een te hoog leeftempo kan er zo voor zorgen dat je cyclus uit balans raakt en dat je meer cyclus klachten krijgt. Je krijgt bijvoorbeeld een toename van PMS klachten of het ritme in je cyclus raakt verstoord.

Vertragen helpt je lijf herstellen

Als je vakantie hebt, dan ligt het leeftempo voor de meesten van ons veel lager. Waarschijnlijk voel je je dan ook fijner. Dat komt onder andere omdat je bij het vertragen van je leefritme je stresssysteem het signaal geeft dat het uit kan; dat alles oké is. Het gevolg is dat de hoeveelheid stresshormonen in je bloed daalt, net als de hoeveelheid glucose en insuline. Je hartslag daalt, je spierspanning kan herstellen en je adem zit weer gewoon lekker laag in je buik.

Je lichaam maakt bij het vertragen van je leeftempo de switch van het sympatisch deel van het zenuwstelsel (dat betrokken is bij de vecht- en vluchtreactie) naar het parasympatisch deel van het zenuwstel (dat dient voor rust en herstel). En daar knap je van op.

Bewust vertragen in het dagelijks leven

Wat zou er nu gebeuren als je in het dagelijks leven je eens vaker bewust wordt van het tempo waarin je leeft en dat tempo heel actief gaat vertragen? Hoe zou dat voor je zijn?

Zelf ben ik hier al een tijdje mee aan het experimenteren. Het valt mij elke keer weer op dat bijvoorbeeld het tempo waarin ik loop al een groot effect heeft op hoe ik me voel. Als ik mijn pas vertraag, dan voel ik mijn lichaam in de ontspanning zakken. Dat geeft rust en ruimte. Niet alleen aan mijn lijf, maar ook aan mijn intuïtie. Er komen spontaan ingevingen op als ik het tempo uit mijn dag haal. Even de rem erop zet en tot vertraging of zelfs even tot stilstand kom. Het afwisselen van een wat hoger en een wat lager tempo in mijn dagritme, maakt dat ik meer energie heb aan het einde van de dag en ook emotioneel veel beter in mijn vel zit.

Ga jij de uitdaging aan?

Neem de komende maand eens de tijd om regelmatig even naar jezelf te kijken en ontdek in welk tempo je iets aan het doen bent. En vraag je dan eens het volgende af:

  • Ben ik gehaast of heb ik de tijd?
  • Hoe voelt dit moment?
  • Hoe is het met mijn hartslag? Is die hoog of laag?
  • Waar zit mijn ademhaling? Lekker diep in mijn buik of hoog in mijn borstkas?
  • Ben ik relaxt bezig of draai ik op pure wilskracht?
  • Hoe kan ik in dat specifieke moment vertragen? En hoe voelt dat als ik dat doe?

Hoe staat het met jouw leeftempo? Wat helpt jou om dit tempo te vertragen en wat doet dat met je? Wil je dat hieronder met mij delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Relativeren en andere gezonde keuzes

Angst…..ja, zo zou ik het toch wel noemen. Het gevoel dat sprak uit berichtjes die ik eerder deze week van een vriendin kreeg. Ze maakte zich duidelijk erg druk. Ze gebruikte woorden als “eerst maar eens zien dat we hier uit komen” en “ik vind het wel spannend hoor”. Ze kon het niet meer met vertrouwen tegemoet zien. Ook dat zei ze letterlijk.

En ik snap het wel.

Het zijn rare tijden

We leven op dit moment in rare tijden en maken dingen mee die we (denk ik) allemaal toch redelijk voor onmogelijk hielden. Allerlei activiteiten die voor ons tot de normaalste zaak van de wereld behoren kunnen we nu even niet meer doen. De kinderen gaan niet naar school, veel van ons kunnen niet fysiek naar het werk en de horeca is gesloten. Sportscholen en muziekverenigingen zijn ook veelal gesloten. Een beetje bizar is het wel. En beangstigd ook wel.

Zeker als je je hoofd de vrije loop laat in het bedenken waar dit allemaal heen kan gaan. Je hoofd kiest vaak voor negatieve scenario’s. Vooral als je veel op social media zit en met een arendsoog het nieuws volgt. Want wat je daar allemaal leest is vaak inderdaad heel beangstigend.

Angstige gedachten activeren je stresssysteem

Het vervelende is dat al deze angstige gedachten een gevaarsignaal sturen naar je stresssysteem. Dit systeem gaat meteen aan. Dat hoort ook zo. Het bereidt je voor op vechten of vluchten. Beiden doen we niet bij angstige gedachten. De stress houdt dus aan. Chronische stress ondermijnt de werking van de immuunsysteem. En dat is nu net wat we niet nodig hebben in tijden van een pandemie.

Daarom is het belangrijk om hier af en toe even uit te stappen, wat afstand te nemen (letterlijk en figuurlijk) en te ontspannen. Om het stresssysteem wat tot bedaren te brengen, al is het maar voor even.

Een beetje extra TLC

En zullen we dan ondertussen ook allemaal wat extra aandacht aan onze eigen gezondheid geven? Gewoon nog wat beter voor onszelf zorgen? In de hoop dat we er dan beter voorstaan als we zelf met dit virus te maken krijgen.

Zoals ik in mijn vorige blog al schreef, is het geen ‘rocket science’ wat we dan kunnen doen. Maar doe je het eigenlijk al?? Of schiet het er in de waan van de dag toch stiekem best vaak bij in?

  1. Eet zoveel mogelijk puur en onbewerkte voeding en zorg voor minimaal 350 – 500 gram groenten per dag. Groenten (en fruit ook) bevatten onder andere bio-actieve plantstoffen die het lichaam kunnen helpen bij het afweren van ziekteverwekkers. Inspiratie nodig? Kijk eens op mijn receptenpagina.
  2. Eet minimaal 2x per week een portie gezonde vette (zee)vis (en dan bedoel ik dus geen kibbeling ;-)). Visvetzuren remmen ontstekingen in het lichaam en zorgen dat het immuunsysteem na gedane arbeid ook weer tot rust kan komen.
  3. Als je graag fruit eet, eet dan vooral citrusvruchten en kiwi’s zodat je onder andere voldoende vitamine C binnen krijgt.
  4. Eet meerdere keren per week een variatie aan paddenstoelen. Zorg dat er zeker shiitaken en oesterzwammen bij zitten. Daarin zitten bètaglucanen die je immuunsysteem kunnen ondersteunen.
  5. Laat je vitamine D waarde bepalen. Is die te laag, overleg dan met een deskundig arts of therapeut om de juiste dosering vitamine D te bepalen om je waarde weer op niveau te krijgen.
  6. Zorg voor voldoende en kwalitatief goede nachtrust. Geef je lichaam de tijd om te herstellen en regenereren.
  7. Ga elke dag naar buiten en beweeg matig intensief op een manier die je leuk vindt en die bij je past. Beweging helpt bij het afvoeren van afvalstoffen en het stimuleert een goede darmflora.
  8. Zit je veel binnen? Gebruik dan een aroma-diffuser met antivirale essentiële olie erin. Bijvoorbeeld tea tree-, pepermunt- of eucalyptusolie. Koop die dan wel van een goede en zuivere kwaliteit en ga er niet met je neus boven hangen.
  9. Blijf vooral ook genieten. Het wordt lente. Het weer knapt op. Het wordt warmer. Geniet daarvan en breng op die manier je stresssysteem tot rust.
  10. Probeer zoveel en zo vaak mogelijk met je aandacht in het NU te zijn en laat het internet eens wat vaker dicht. Volg een geleide meditatie of doe een yoga nidra online. Zeker als je dat regelmatig doet, zul je merken dat je meer ontspannen bent en dat is goed voor je gezondheid.

Wat doe jij om in deze bijzondere tijden extra goed voor jezelf te zorgen? Wil je dat hieronder met me delen??

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom je last van je spijsvertering kunt hebben

In mijn praktijk zie ik regelmatig vrouwen met een variatie aan spijsverteringsklachten. Ze hebben last van hun eten, gedoe in mijn buik en hun ontlasting is niet zoals ze die graag zouden zien. De ene vrouw klaagt over obstipatie en de andere heeft juist met regelmaat diarree. Een combinatie van deze twee komt ook veel voor.

Je kunt je vast voorstellen dat er verschillende oorzaken van dit soort klachten zijn.

Een disbalans in de darmflora

Vaak is de samenstelling van de darmflora verstoord. Dat is een probleem, omdat onze flora meehelpt bij het verteren van ons eten en daarbij onder andere allerlei vitamines en vetzuren maakt. Die vitamines en vetzuren helpen bijvoorbeeld om de darm goed te laten werken. Ze zorgen ook voor genoeg energie voor de darm. Wel zo handig, als die darm elke dag weer grote hoeveelheden voeding moet verwerken.

Een disbalans in de flora kan ook weer allerlei oorzaken hebben. Gelukkig kun je er veel aan doen. Bijvoorbeeld door meer groenten te eten en zo veel mogelijk verschillende voedingsmiddelen per week te eten. Je flora past zich aan aan de hand van je voeding. Meer variatie in de voeding, zorgt dus voor meer variatie in de flora. En dat helpt bij een goede darmwerking.

Onvoldoende werking van de alvleesklier

Een andere oorzaak kan zijn, en dat komt helaas ook veel voor, dat de alvleesklier niet goed genoeg werkt. Dan worden er onvoldoende enzymen gemaakt om het eten goed te verteren. Het gevolg is allerlei gedoe in de buik en op het kleinste kamertje in huis.

Als dit een van de oorzaken van de klachten is, dan heb je vaak ook veel toiletpapier nodig, ruikt de ontlasting ook erg sterk (en niet naar rozenblaadjes) en ben je misschien ook wat misselijk rondom het toiletbezoek.

Dat klinkt misschien dramatisch, maar gelukkig lukt het heel vaak om dit ook te herstellen.

Chronische stress

Een veel voorkomende oorzaak van spijsverteringsklachten is chronische stress; niet goed kunnen ontspannen. En voor je nu denkt, “ja hoor, daar zijn we weer”, laat me je even meenemen naar het zenuwstelsel, want dat speelt een grote rol bij het verteren van je eten.

Je zenuwstelsel bestaat uit twee delen: het sympatische deel en het parasympatische deel. Beide delen hebben hun eigen functies en het lichaam kan ze niet tegelijkertijd gebruiken. Het lichaam schakelt dus steeds tussen deze twee.

Het sympatische deel van je zenuwstelsel is het actie-deel. Het wordt ook wel omschreven als het fight/flight deel. Je gebruikt het om actief te zijn: na te denken, te werken, te sporten, ruzie te maken en te reageren op acute stress. Ook als je continu last hebt van teveel stress, bijvoorbeeld door teveel hooi op je vork, een lastige werk- of thuissituatie, mantelzorg, noem het maar op, dan gebruik je dit deel van je zenuwstelsel.

Het parasympatische deel van je zenuwstelsel is het rust-deel. Het is het rest-and-digest deel. Dit deel gebruik je bijvoorbeeld om je eten te verteren, maar ook om je voort te planten. Het lichaam gebruikt het ook om te herstellen, onder andere van de fight/flight activiteiten van het sympatische deel.

Ontspannen is cruciaal voor een goede spijsvertering

Zonder ontspanning blijft het goed verteren van je eten dus een lastig verhaal. Helaas zie ik dat ook regelmatig in mijn praktijk. We werken aan het verbeteren van de alvleesklier en de flora, de spijsvertering gaat vaak dan echt wel beter, maar toch blijft hij instabiel en kwetsbaar. De echte oplossing komt dan door het aanpakken van de onderliggende stress en het weer opnieuw leren ontspannen.

Er zijn ongelooflijk veel mogelijkheden om het lichaam te helpen weer meer te ontspannen. Wat denk je van gaan wandelen in de natuur (het bos of langs het water), meer tijd doorbrengen met de mensen waar je van houdt, naar de sauna gaan of iets creatiefs gaan doen? Er zijn ook allerlei technieken die je kunt leren om je te helpen vaker echt te ontspannen: yoga, mindfulness, meditatie, TRE, ademhalingsoefeningen.

Wat doe jij om meer te ontspannen? Wil je dat hieronder met me delen?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Doe de geit weg!

Nog een paar weken en dan zitten we weer volop in de feestdagen. Heel gezellig allemaal, maar man, man, wat kan dat een drukte en stress opleveren! Herken je dat of ben jij altijd super zen in de kerstmaand?? Ik weet dat ik dat in ieder geval niet was. Al die drukte over wat zullen we eten, wanneer gaan we naar wie, wanneer zetten we de kerstboom op en wordt het dit jaar een echte boom of halen we toch maar weer die kunstboom van zolder? En dan het doen van die boodschappen….. in die drukte….. Ik keek dan ook altijd met gemengde gevoelens naar de periode. Hoe anders is dat nu!

De anekdote die alles veranderde

Sinds ik namelijk een aantal jaren geleden het boek ‘Neem een geit’ van Claudia de Breij las, een geweldig leuk boek overigens, ben ik het principe van de geit gaan toepassen op de decembermaand. En dat heeft de boel behoorlijk opgeschut en veranderd. Weinig stress meer voor deze dame in december ;-).

In dat boek haalt De Breij een anekdote aan die zij heeft gehoord van Hanneke Groenteman. Hanneke had die anekdote ook weer van iemand. Kort samengevat gaat de anekdote over een man die in een heel klein huisje leeft, met veel te veel kinderen en een vrouw die zwanger is. Hij weet van zottigheid niet hoe hij zijn kont nog moet keren in dat huisje en wat hij moet doen om zich beter te voelen. Hij gaat te raden bij zijn rabbijn die hem adviseert om een geit te nemen. En hoewel de man zich wel afvraagt of dat nou zo’n goed idee is, doet hij wat hem geadviseerd is.

Je snapt natuurlijk wel dat zijn situatie daar niet beter op wordt.

De man gaat daarom terug naar de rabbijn voor advies. En het advies luidt:

Doe de geit weg!

Ik vind hem echt briljant: doe de geit weg! Dat is precies wat wij ook zouden moeten doen.

Kijk eens naar ‘de geiten’ in jouw leven

Neem eens een moment voor jezelf om vanaf een afstandje naar je leven te kijken. Hoe vol is dat? En heb je daar ook geiten rondlopen? Dingen die je doet omdat ze ‘horen’ of ‘van je verwacht worden’. Dingen die je doet ‘omdat we het altijd zo hebben gedaan’. Mensen waar je mee omgaat die je eigenlijk meer energie kosten dan opleveren (en dat mag natuurlijk best een paar keer voorkomen hè, begrijp me niet verkeerd, maar er moet uiteindelijk wel een balans in zitten die positief is). Enzovoorts…

Ik ben in ieder geval eens goed gaan kijken naar de geiten die ik in december had rondlopen in mijn huis. En ik kwam zo wel wat geiten tegen:

  1. Een kerstboom, die ik eigenlijk helemaal niet wilde zetten. Ik vind dat namelijk eigenlijk een beetje een raar fenomeen: je zet een boom midden in je woonkamer, versiert die met kunstlicht en plastic ballen en slingers…. waarom?? En als je dat gezellig vindt, dan moet je het vooral doen natuurlijk! Maar alleen als het geen geit is.
  2. Een kerstdiner, dat ik eigenlijk helemaal niet wilde maken. Bij ons thuis eten we elke dag een goede maaltijd. Mijn man vraagt mij door het jaar door als ik het eten op tafel zet regelmatig: “Is het al kerstmis?”. Waarom moet ik op die 2 dagen in het jaar me dan helemaal uitsloven om veel te veel eten op tafel te zetten? Wat voegt dat toe aan de kerstgedachte??
  3. Het van hot naar her rennen om alle familieleden in die 2 kerstdagen te bezoeken. Waarom persé in die 2 dagen? Is dat nog gezellig? Waarom mag ik dat niet wat uitsmeren over de hele feestperiode die zowat vanaf 24 december tot 1 januari loopt? Zou dat niet beter voelen?

Kunnen die geiten ook weg?

Dat soort dingen ben ik me dus gewoon gaan afvragen. En ik ben dingen anders gaan doen. Gewoon omdat ze mij beter passen. Dus heb ik zin om uitgebreid te koken met kerst, dan doe ik dat. Heb ik zin om relaxt in een pyjamabroek op de bank een bord boerenkool met worst te eten, dan doe ik dat. Gewoon omdat dat ook kan. En dan kijk ik met mijn lief naar ‘All you need is love’ en geloof me, dan komt de kerstgedachte echt soms veel beter door dan in die oude, verplichte kerstdineetjes. En heb ik zin om die dagen met mijn familie door te brengen, dan doe ik dat en geniet ik er ook veel meer van dan voorheen.

Gewoon omdat het dan geen geit meer is.

En, hoe sta jij ervoor met jouw geiten?

Dus lieve, lieve vrouw, kijk eens van een afstandje naar je leven en spoor je geiten op om ze vervolgens weg te doen. Voel eens wat dat met je doet. Kun je je dan iets beter ontspannen? Word je buik dan rustiger of je hoofd? Merk je dat je dan meer jezelf wordt en beter in je vel zit?

Welke geiten kom jij zoal tegen in jouw leven? Wil je dat hieronder met mij delen??

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Hypothyreoïdie – een trage werking van je schildklier

In mijn blog van vorige week heb ik je verteld over het trio aan hormonen dat voor vrouwen heel belangrijk is. Dat zijn de hormonen cortisol, oestrogeen en het schildklierhormoon. Ze werken nauw met elkaar samen en beïnvloeden elkaar over en weer.

Twee weken gelden ging mijn blog over het hormoon cortisol, vorige week stond het hormoon oestrogeen centraal en deze week wil ik heel graag meer vertellen over het schildklierhormoon. Dit hormoon speelt namelijk een hele centrale rol in je lichaam en ik zie en hoor veel vrouwen waarbij de schildklier onvoldoende van dit hormoon maakt, met alle gevolgen van dien.

Functies van het schildklierhormoon

Het schildklierhormoon heeft een groot aantal functies. Het reguleert bijna alle cellen in je lijf. Het regelt onder andere ook de gevoeligheid van je cellen voor cortisol en oestrogeen. En daarom maakt het onderdeel uit van het vrouwentrio. Maar het schildklierhormoon doet nog veel meer:

  • het reguleert je lichaamstemperatuur (de schildklier is je thermostaat),
  • het speelt een grote rol bij het aanmaken van energie,
  • het is mede bepalend voor je gewicht en of dat stabiel is,
  • het beïnvloedt je geheugen en concentratie en
  • heeft effect op je libido.

Een trage werking van je schildklier ondermijnt dus deze functies. En geloof me, dat merk je!

Hét schildklierhormoon bestaat niet

Hoewel ik het hiervoor heb over ‘het schildklierhormoon’, bestaat dat eigenlijk niet. Er zijn verschillende schildklierhormonen en elk van die hormonen hebben hun eigen rol in het geheel. Zo heb je het schildklier stimulerend hormoon TSH. Als je wel eens bij de dokter bent geweest en die heeft getwijfeld aan je schildklierwerking, dan is dat hormoon in je bloed gemeten. Het is het hormoon dat de hypofyse aanmaakt om de schildklier opdracht te geven om andere schildklierhormonen aan te gaan maken. De hypofyse is een belangrijk deel van je hersenen. Het regelt samen met een ander deel, de hypothalamus, je hormoonhuishouding. Niet alleen de productie van je schildklierhormonen, maar ook de productie van je andere hormonen wordt door deze 2 delen van de hersenen aangestuurd.

Zodra het schildklierhormoon TSH via het bloed bij de schildklier aankomt, dan is dat voor de schildklier het signaal om een tweetal andere schildklierhormonen aan te gaan maken. We noemen deze hormonen T4 en T3. Het cijfer 4 of 3 geeft aan hoeveel jodium er aan de basis van dit hormoon vastzit. In de schildklier wordt vooral T4 gemaakt.

T4 is een inactief hormoon. En dat lijkt zinloos, maar dat is het niet. Niets in het lichaam is zinloos. T4 moet alleen nog worden omgezet in een actief hormoon. En dat doet de lever. De schildklier geeft dus zowel T4 als T3 af aan de bloedbaan en T4 gaat naar je lever. Daar wordt het omgezet in een tweetal schildklierhormonen. Een daarvan hebben we al gezien: T3. Een andere is rT3. rT3 is het spiegelbeeldige hormoon van T3. Zowel T3 als rT3 zijn actieve schildklierhormonen. T3 is belangrijk voor een goede werking van je hersenen en rT3 is belangrijk voor een goede werking van je immuunsysteem.

Zodra er voldoende T4 en T3 is geproduceerd en afgegeven aan de bloedbaan, dan registreren de hypothalamus en hypofyse dat. Voor hen is dat het signaal om te stoppen met het geven van opdracht om schildklierhormonen te produceren. Dit noemen we negatieve feedback. Prachtig toch?

Waarom je schildklier traag kan zijn

Een van de grootste oorzaken van een trage schildklier is de ziekte van Hashimoto. Maar er zijn nog veel meer factoren die de werking van je schildklier kunnen onderdrukken:

  • chronische stress (jawel, daar is tie weer ;-)),
  • de peri-menopauze (dat is de fase voorafgaand aan de menopauze en die begint rondom je 35e levensjaar),
  • tekorten aan voedingsstoffen, vooral mineralen,
  • gifstoffen uit je omgeving, bijvoorbeeld BPA in plastic of cosmetica,
  • oestrogeendominantie (teveel oestrogeen in verhouding tot progesteron),
  • glutenintolerantie

Je ziet wel dat er veel dingen zijn die een zware wissel op je schildklier trekken. En dat merk je.

Symptomen van een trage schildklierwerking

Als je schildklier onvoldoende goed werkt, dan geeft dat vaak een heel scala aan diverse klachten. Teveel om hier volledig op te noemen. In de vragenlijst hormonen staat een groot aantal daarvan opgenomen.

Een van de meest in het oog springende symptomen van een trage werking van je schildklier is dat je lichaamtemperatuur bij het opstaan ’s morgens (rectaal gemeten) lager is dan 36,5 graden. Verder merken mensen vaak dat:

  • hun huid en haar droog worden en dat ze haaruitval krijgen,
  • ze aankomen in gewicht en dat afvallen niet goed lukt,
  • ze moe zijn,
  • ze trager zijn in hun bewegen en denken (de hersenen lijken het minder goed te doen),
  • hun handen, voeten en het puntje van de neus koud aanvoelen,
  • ze het sneller koud hebben dan andere mensen.

Wat kun je zelf doen?

De schildklier is een belangrijk en kwetsbaar orgaan. Als je klachten hebt waarvan je denkt dat die kunnen komen van een trage schildklierwerking, dan MOET je eerst naar je huisarts. Zonder een goede diagnose heb je geen idee wat je aan het doen bent. En dat is echt niet verstandig. Zeker niet bij de schildklier.

Het kan echter zomaar zijn dat je huisarts onderzoek heeft gedaan en op basis daarvan vaststelt dat er niets aan de hand is met je schildklier. Dat kan en komt best vaak voor, ook als je wel schildklierklachten hebt. Je kunt dan in ieder geval met 3 dingen zelf aan de slag:

Voeding: zorg voor een zo groot mogelijke variatie in je voeding (dus niet 3x per dag granen), eet waar mogelijk biologisch en probeer eens een tijdje glutenvrij te eten om te voelen of je je daarbij beter voelt.

Stress: ontdek wat jou het beste helpt om regelmatig echt te ontspannen. Meditatie, yoga, massage, ademhalingsoefeningen, buiten zijn in de natuur.

Gifstoffen: vermijd zo goed mogelijk de gifstoffen die overal in onze omgeving aanwezig zijn: in de voeding, in je cosmetica, in de producten die je gebruikt in en om je huis. Doe onderzoek naar schone alternatieven. 

Meer weten?

Er is heel veel meer te vertellen over de schildklier, voeding en leefstijl. Daarom geef ik regelmatig mijn:

inspiratiesessie ‘Meer energie en minder klachten door andere voeding’ en mijn inspiratiesessie ‘Hormonen in balans’.

Aanmelden voor deze sessies kan via de website onder het kopje ‘Aan de slag’ of je stuurt met gewoon een e-mail: info@vanappeltotzeekraal.nl.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

En nu nog even op commando ontspannen!

Ik heb soms van die dagen dat ik mezelf compleet voorbij loop. Ik ben de hele dag bezig, de ene klus gaat naadloos over in de andere klus. Even rust nemen schiet er dan meestal ‘snel’ bij in. Tja, als alles snel gaat op zo’n dag, dan dit dus ook ;-).

Actie, actie, actie….

Laatst had ik weer zo’n dag. De hele dag druk gewerkt, geen tijd genomen om tussen de middag even een half uurtje buiten te gaan wandelen, gegeten aan mijn bureau en maar doorgaan… Toen de werkdag erop zat, ben ik meteen de keuken in gedoken om iets te eten te maken, want ik moest (mocht) naar gitaarles. Wel even rustig gegeten, maar de laatste hap nog niet doorgeslikt of alweer aan de afwas en toen vlug, vlug de auto in op weg naar de les. En ondertussen dacht ik ‘nu nog even op commando ontspannen’….. Ik hoef je niet uit te leggen dat dit geen fijne dagen zijn wel?

Vroeger had ik dit soort dagen heel vaak. Het ging ook van kwaad tot erger en ik merkte steeds vaker dat ik niet meer kon stoppen met maar doorgaan. Zelfs al was ik nog zo moe, mijn hoofd was altijd druk, altijd bezig om mij weer vooruit te jagen om in actie te blijven. Ik voelde mij net een ontspoorde goederentrein op weg naar het stootblok. Niet echt tof.

Continu ‘van hot naar her’ rennen

Herken je dit? Ik hoor met name vrouwen om mij heen dit heel vaak zeggen… En dat is echt niet oké, want als jij continu actief bent en van hot naar her rent, dan denkt je lijf dat je in gevaar bent. Dit zorgt ervoor dat je stresssysteem wordt geactiveerd. Dit is bedoeld om de stressreactie te kunnen hanteren en oplossen. Dat laatste gebeurt niet, want jij blijft door je actieve toestand het gevaarsignaal uitzenden. Je stresssysteem blijft dus aan staan.

Een van de hormonen waar je dan continu een beroep op doet is cortisol. Cortisol is een van je stress hormonen. Het werkt bij stress samen met een ander stresshormoon: Adrenaline. Adrenaline is belangrijk voor de start van de stressreactie en cortisol is het stopsignaal daarvan. Cortisol is het hormoon dat dus voor de oplossing moet zorgen. Cortisol zorgt zo voor rust.

Dit stresssysteem is gemaakt voor kortdurende gevaren: er komt een tijger binnen of je moet abrupt remmen voor een rood stoplicht. Dat zijn acute stressprikkels. Daar is het systeem perfect voor gemaakt. Het gaat aan en even daarna, als het gevaar geweken is, gaat het weer uit. Cortisol heeft dan haar werk gedaan en alle hormonen komen weer tot rust.

Teveel stress geeft cortisol problemen

Dat werkt dus niet zo bij voortdurend gevaar (chronische stress). Dan blijft onder andere cortisol in grote hoeveelheden aanwezig in de bloedbaan. Dat merk je bijvoorbeeld aan het volgende:

  • je voelt je moe maar opgedraaid (je kunt niet meer echt tot rust komen)
  • je kunt niet meer stoppen met piekeren, je voelt je onrustig of nerveus
  • je hebt moeite om in slaap te komen
  • om 22.00 uur ’s avonds heb je ineens veel meer energie en kun je er weer tegen
  • je gewicht neem toe en dan vooral rondom je middel (het bekende zwembandje)
  • je hoofd doet het niet meer zo goed (je geheugen laat je vooral onder druk in de steek)
  • je libido is ver te zoeken

Cortisol blijft zo hoog in de bloedbaan omdat het haar signaal wil doorgeven aan de cellen. De oplossing moet namelijk op celniveau in gang gezet worden. Om dat signaal te kunnen horen hebben cellen receptoren voor cortisol. Als cortisol op die receptor gaat zitten, dan komt het signaal door en kan de cel gaan werken aan de oplossing. Het probleem bij continu teveel cortisol in de bloedbaan is alleen dat de cellen ‘horendol’ worden van alle cortisol die steeds maar haar boodschap wil doorgeven. De cellen gaan zich hiertegen beschermen door hun receptoren uit te zetten. Ze worden ongevoelig voor cortisol. Dat noemen we cortisolresistentie. En dat is dus echt waardeloos, want dan heb jij een hele boel cortisol om de stress uit te zetten en je cellen luisteren er niet meer naar. Het gevolg is dat jouw stressreactie niet tot rust kan komen.

Als deze cortisolresistentie te lang duurt, dan krijg je kalm aan klachten die horen bij te weinig cortisol. Dat kun je merken aan:

  • je voelt je moe en opgebrand
  • slapen helpt niet meer echt tegen je vermoeidheid
  • met name in de ochtend en in de middag tussen 14.00 en 17.00 uur ben je heel moe
  • koffie is echt nodig om de dag door te komen
  • je bent emotioneel, alles is je teveel en je ziet alles veel zwaarder in dan vroeger
  • je bent heel snel geïrriteerd
  • je bent ineens heel vatbaar voor infecties (griep, verkoudheden)
  • je hebt allerlei onverklaarbare spijsverteringsklachten
  • je libido is compleet verdwenen

Cortisol problemen aanpakken

Alles bij elkaar genomen snap je natuurlijk wel dat het zaak is om dit te voorkomen. Want echt blij word je niet van al dit soort klachten. Gelukkig kun je zelf heel veel doen om je gevoeligheid voor cortisol te vergroten en zo de cortisolresistentie oplossen. En dan…. kan cortisol haar boodschap weer doorgeven aan je cellen, dan de hoeveelheid cortisol in je bloedbaan omlaag en kan er rust komen. Dan moet je natuurlijk ondertussen ook iets aan je leefstijl gaan doen hè, want als jij maar door blijft ‘jakkeren’ dan wordt het voor je lijf wel heel erg moeilijk om tot rust te komen. En rust is zo belangrijk voor herstel van het lichaam en je geest.

Een van de dingen die je zelf kunt doen en dat echt super goed werkt is skin-to-skin contact. Daar heb ik eerder al een blog over geschreven. Verder is yoga en meditatie bij uitstek geschikt om cortisol tot rust te brengen, maar ook lekker wandelen in het bos. Het is misschien best even zoeken wat voor jou het beste werkt om tot een rustiger tempo in het leven te komen en zo ook rust in je lijf en hoofd te vinden. In onze maatschappij waarin alles steeds sneller en vluchtiger lijkt te gaan, is het denk ik een continu proces van bewustwording. Hoe voel ik me eigenlijk? Kan ik nog ontspannen? En zo nee, wat ga ik dan anders doen?

Cortisol ontregelt je hele hormoonhuishouding

Inmiddels heb ik daar best aardig mijn weg in gevonden. En dat is belangrijk, want de productie van cortisol gaat altijd voor op de productie van je andere hormonen. Dat is natuurlijk logisch, want gevaar moet altijd eerst afgewend worden. Maar als de productie van cortisol overuren draait, dan geeft dat dus problemen met je geslachtshormonen, je schildklierhormonen en je bloedsuikerspiegel hormonen. Daarom zie je bij cortisol problemen klachten in de menstruatiecyclus, is het libido zoek, krijg je het koud en kom je aan in gewicht.

Wil je weten hoe het eigenlijk staat met jouw hormonen? Download dan mijn GRATIS VRAGENLIJST HORMONEN.

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.

Waarom knuffelen zorgt dat je beter omgaat met stress

Kort geleden gaf ik een lezing bij een hele leuke yogastudio. Na afloop sprak een van de deelnemers mij aan. Ze vertelde dat ze vorig jaar ook bij een lezing van mij was geweest. Daar had ik iets verteld dat ze meteen was gaan uitproberen en dat had haar leven totaal veranderd. Ze straalde er helemaal bij toen ze het me vertelde. Door haar realiseerde ik me weer hoe simpel iets veranderen in je leefstijl kan zijn en wat een enorm positieve impact dat kan hebben. Daarom wil ik wat zij in die lezing een jaar eerder had opgepikt en zo succesvol was gaan inzetten in deze blog ook met jou delen. Want hoe fijn zou het zijn als ook jij op een hele fijne en simpele manier fors beter om kunt gaan met de stressvolle dingen die je tegenkomt in je leven? Zou dat wat zijn voor je?

Bij stress gaat je aanpassingssysteem aan

Laten we eerlijk zijn… ieder ervaart in meer of mindere mate wel eens (of regelmatig) stress. Dat is ook helemaal niet erg. Ons lichaam heeft daar een prachtig systeem voor. Meestal wordt dit systeem je ‘stresssysteem’ genoemd. Binnen de kPNI noemen we dat systeem liever ons ‘aanpassingssysteem’. Dit systeem zorgt er namelijk voor dat jij in reactie op de stress die je ervaart iets anders gaat doen en wel datgene dat er voor zorgt dat de stress weer kan oplossen.

Als je dit systeem je ‘aanpassingssysteem’ gaat noemen in plaats van je ‘stresssysteem’ dan voelt dat ook al veel beter als je merkt dat het aangaat. En geloof me, dat merk je….. Iedereen kent wel dat onrustige, opgejaagde gevoel dat gepaard gaat met stress. Dat is je aanpassingssysteem dat is aangegaan. En stel je nu eens voor, dit systeem gaat aan en jij zegt (onbewust) tegen jezelf “mijn stresssysteem staat aan”…. daar word je toch spontaan bang van…. Je voelt de spanning al stijgen…. “Oh jee, mijn stresssysteem gaat aan. Dat is niet goed.”. Terwijl als je dit systeem je aanpassingssysteem noemt, dan voelt het bijna als iets geruststellends dat het aangaat. Je weet dan dat je lichaam bezig is om de stress op te gaan lossen. Zelf vind ik dat een veel betere plek om te zijn. Maar goed….

Het hormoon Cortisol moet de stress gaan oplossen

Je aanpassingssysteem gebruikt twee belangrijke hormonen om de stress aan te pakken. Dat zijn je stresshormonen adrenaline en cortisol. Adrenaline zorgt ervoor dat je aanpassingssysteem geactiveerd wordt. Cortisol is het hormoon dat moet gaan zorgen voor het uiteindelijk uitzetten van je aanpassingssysteem als de stress is opgelost. Cortisol is je oplossingshormoon. Dat gaat ervoor zorgen dat je een oplossing vindt voor datgene waar je voorstaat en dat de stressreactie (die we dus de ‘aanpassingsreactie’ noemen ;-)) tot rust komt. En als dat gebeurt dan voel jij je daarna weer lekker zen.

Cortisol kan alleen maar voor die oplossing zorgen als het haar boodschap kan doorgeven aan jouw cellen. Zo werken hormonen. Het zijn boodschapperstoffen die hun boodschap aan de cel doorgeven. De cel gaat met deze boodschap vervolgens aan de slag. Om boodschappen van hormonen te kunnen ontvangen hebben cellen receptoren aan de buitenkant op hun celwand zitten. Elk hormoon heeft in principe zijn eigen receptor. Het hormoon past op die receptor als een stekker in het stopcontact. En als die match goed is, dan wordt het signaal doorgegeven.

Huid-op-huid contact zorgt dat cortisol haar werk beter kan doen

Om goed met stress om te kunnen gaan is het dus belangrijk dat je cellen voldoende receptoren hebben voor cortisol en dat deze ook goed werken. En vooral dat eerste kun je heel makkelijk beïnvloeden door het hebben van lichamelijk contact op een manier die voor jou heel erg fijn is. Ik heb het dan niet over seksueel contact. Dat kan natuurlijk ook heel fijn zijn, maar zorgt niet voor meer receptoren voor cortisol. Het gaat nu dus over niet-seksueel lichamelijk contact. Binnen de kPNI noemen we dat skin-to-skin contact. Huid-op-huid contact dus. Maar let op: alleen als het voor jou ook heel fijn aanvoelt.

Wat ik de dame uit het begin van mijn blog had verteld en wat ze met succes was gaan doen was het volgende. Als je een partner hebt waarmee je het fijn vindt om ook lichamelijk contact te hebben, ga dan de komende 30 dagen eens elke dag een half uur lepeltje-lepeltje liggen (zonder kleren aan) met je partner. Het is niet de bedoeling dat daar op dat moment seksueel contact van komt. Blijf gewoon lekker samen liggen en geniet van het huidcontact, van de warmte van degene waar je van houdt, van het samen liggen. Huid-op-huid contact doet van alles voor je, maar in ieder geval zorgt het dus voor een toename van het aantal receptoren voor cortisol. De dame in kwestie was het gaan uitproberen en was er niet meer mee gestopt. Het had haar leven en dat van haar man compleet veranderd. Ze vertelde me dat ze allebei zoveel minder stress ervaren en veel relaxter door het leven gaan nu. Dat is toch geweldig?!

Wat denk je? Is het iets om uit te proberen??

Vragenlijst hormonen | Hoe staat het eigenlijk met die van jou?

Cortisol is natuurlijk niet het enige hormoon dat je hebt. Je hebt er veel meer en ze zijn allemaal heel belangrijk voor je gezondheid en welbevinden. Vooral vrouwen ervaren dat waarschijnlijk regelmatig. Ben je na het lezen van deze blog nu heel benieuwd hoe het eigenlijk met jouw hormonen staat? Vraag dan de vragenlijst hormoon aan. Dat kun je hier doen:

https://www.vanappeltotzeekraal.nl/vragenlijst-hormonen-hoe-staat-het-eigenlijk-met-die-van-jou/