Iedereen heeft wel eens stress. Dat is niet ongewoon en ook niet erg. De vraag is wel: wat is het voor stress en hoe ga je daarmee het beste om? Het antwoord op die vraag is namelijk heel bepalend voor de gevolgen van deze stress voor je gezondheid.

Early life stress en Chronic life stress

In mijn praktijk zie ik bij bijna alle mensen die in de loop van de tijd klachten hebben gekregen die niet meer zijn overgegaan en regelmatig zelfs zijn uitgemond in een heus ziektebeeld, dat stress een grote factor is geweest in hun leven. Vooral stress in de jonge jaren, dus onder de 18 jaar, komt veel voor. Dat soort stress noemen we early life stress en het is heel schadelijk voor je latere gezondheid.

Een andere vorm van stress die ik veel zie, is wat we noemen chronic life stress. Dat is een continue stressvolle leefomgeving in de volwassen leeftijdsfase. Ook dat soort stress draagt niet bij aan een goede gezondheid.

Ik vraag mensen altijd wat ze doen als ze stress ervaren. Hoe gaan ze daarmee om? Een van de dingen die ik dan heel vaak hoor is: TV kijken. En dat is nou echt zo ongelukkig. Daar snapt je lijf helemaal niks van.

De reactie van je lijf op stress

Als er sprake is van een stressvolle situatie, dan reageert je lijf daar altijd op min of meer dezelfde manier op. Het lichaam signaleert dat er stress is en denkt in reactie hierop dat jij in gevaar bent. Of jij werkelijk in een gevaarlijke situatie zit (er komt een tijger de kamer binnen) of dat dit alleen maar zo lijkt (je ergert je aan het verkeersgedrag van een ander), maakt voor het lijf niet uit. Dat genuanceerde onderscheid wordt niet gemaakt.

Bij stress zal het lijf zich gaan voorbereiden op grofweg 2 mogelijke reacties: vechten of vluchten. Er is nog een derde optie, namelijk: bevriezen, maar die laat ik hier even achterwege omdat die bij de meeste mensen in een stressvolle situaties niet als eerste wordt gekozen door het lijf. Vechten of vluchten wel.

Om te kunnen vechten of vluchten wordt je stresssysteem geactiveerd. De adrenaline giert door je lijf, je wordt super alert, je hartslag gaat omhoog, je ademhaling gaat omhoog, je spieren staan klaar voor actie. Alles wordt in paraatheid gebracht voor actie; voor vechten of vluchten. Ook als jij je ‘alleen maar’ ergert in het verkeer.…

TV kijken bij stress is de verkeerde actie

En nu komt het….. Je lichaam staat helemaal klaar en op scherp om het gevaar (de stress) het hoofd te bieden. Alle energie die het lichaam beschikbaar heeft, wordt herverdeeld en vooral gestuurd richting je hart, longen en spieren. Het lijf zegt hiermee feitelijk tegen jou: Ga er maar voor en doe wat nodig is om te overleven. Ik ben er voor je. Je kunt het!

En wat doe jij??

Je zet de TV aan en ploft op de bank.

Daar snapt je lijf dus helemaal niks van! Je lijf verwacht actie. Maakt niet uit wat, vechten of vluchten, maar actie dus. Doe iets! En dat ‘iets’ is niet als een plumpudding op de bank zakken en eens zuchten. Daar lost jouw stressreactie niet mee op.

Wat wel een goede stressreactie is

Maar wat doe je dan wel als je stress ervaart? Je bedenkt je dat je lichaam in opperste staat van paraatheid is gebracht en klaar voor actie. En vervolgens geef je je lijf precies dat wat het verwacht: actie!

Nou is vechten of vluchten de actie die het lichaam verwacht, maar feitelijk is dat dus een krachtsexplosie. En daar gaat het mij om. Dat is wat je je lichaam moet geven, zonder dat je iemand in je omgeving een flinke klap geeft ;-).

Je gaat dus bijvoorbeeld even flink opdrukken tot je niet meer kunt. Of je rent even een aantal keren de trap op en neer. Ga naar buiten en trek even een sprintje. Als er niemand in gehoorsafstand is, dan kun je ook gewoon eens zo hard als je kunt gillen. Dat werkt ook goed. Alles wat de korte krachtsexplosie geeft die het lichaam verwacht. En als dank daarvoor zul je gaan voelen dat het lijf ontspant. De adrenaline is eruit en het lichaam kan tot rust komen. En dat voelt heerlijk……

Natuurlijk moet je bij die krachtsexplosie wel rekening houden met je lichamelijke conditie. Dat doe je waarschijnlijk niet bij die tijger die binnenkomt, maar dat moet je wel doen bij onze ‘moderne’ vormen van stress waarbij je niet meteen in levensgevaar bent. Het is namelijk ook onhandig als je na die krachtsexplosie plots dood neervalt omdat je teveel van jezelf hebt gevergd ;-). Dus doe iets dat past bij jouw lijf en gezondheid. Er is altijd iets te verzinnen. Opdrukken kan bijvoorbeeld ook staand tegen de muur.

Meer leren over hoe je je lijf helpt bij stress?

Doe dan mee aan de XXL Masterclass ‘Stress te lijf’ die ik samen met Rachel Vloet van YogaPoint Den Bosch op zondagmiddag 8 november a.s. van 14.00 – 17.00 uur geef. Er zijn nog enkele plekjes vrij, dus ben er wel snel bij.

Meer info en aanmelden: https://www.yogapointshop.nl/a-59159500/den-bosch/masterclass-stress-te-lijf-yoga-point-den-bosch-zondag-8-november-chantal-rachel/#description

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.