Als je goed voor jezelf wilt zorgen, dan eet je gezonde voeding. Dat is wel helder. Wat gezonde voeding precies is, is lastiger eenduidig te beantwoorden. Dat hangt er namelijk echt vanaf. Enerzijds aan wie je het vraagt. Anderzijds van degene voor wie die voeding bedoeld is. Toch kun je er in het algemeen wel iets over zeggen.

Je kunt namelijk bij iedereen zeggen dat gezonde voeding zoveel mogelijk onbewerkte voeding is. Maar wat is onbewerkte en bewerkte voeding? En moet je echt alleen onbewerkte voeding eten of kun je ook af en toe wat bewerkte voeding eten? Goed om daar dus eens wat dieper in te duiken.

Wat is onbewerkte voeding?

Onbewerkte voeding komt zo uit de natuur. Je kunt het plukken, rapen, verzamelen, jagen, roven. De oma van je oma herkent het makkelijk als voeding en er zit geen sticker op met ingrediënten waarvan je je moet afvragen of het verstandig is om het in je mond te stoppen. Kortom, het is helder en voor iedereen herkenbaar als voeding. Denk aan groenten, fruit, honing, noten, pitten, zaden, eieren, vlees, vis, water en zeewier.

Wanneer is voeding bewerkt?

Zodra jij of iemand anders iets met de voeding doet, is het bewerkte voeding. Dus alles dat niet in de vorm waarin jij het op je bord hebt liggen zo uit de natuur komt is bewerkte voeding. Daar valt dus ook jouw warme hap in de avond onder. Daarvoor heb je immers de volwaardige voeding bewerkt door het te koken, stomen, bakken, braden etc.

Hier zie je al aan dat het bewerken van voeding niet per definitie verkeerd is. Wel moet je je realiseren dat bij het bewerken van voeding, zelfs al doe je dat thuis in je keuken, bepaalde voedingsstoffen verloren gaan. Zo zijn bijvoorbeeld B vitamines kwetsbaar voor verhitting.

Voorbeelden van gezonde bewerkte voeding zijn extra vierge olijfolie, roomboter, groenten uit blik, gestoomde makreel en zuurkool uit het vat bij de groenteboer.

Ultra-bewerkte voeding en knutselvoeding

Het gaat mis als voeding door de voedingsindustrie ultra-bewerkt wordt. Hoe het woord voeding en industrie in een woord terecht zijn gekomen, begrijp ik überhaupt niet maar dat is misschien meer iets voor een andere blog.

Ultra-bewerkte voeding herken je enerzijds aan een waslijst aan (vaak rare) ingrediënten. Anderzijds herken je het aan de hoeveelheid marketing die ervoor nodig is om jou er van te overtuigen dat het voeding is en gezond voor je. Dat zou al een groot alarmsignaal moeten zijn om het product op het schap bij de supermarkt te laten staan.

Ultra-bewerkte voeding bestaat enerzijds uit kant-en-klaar maaltijden, instant noodles, frisdrank, chips, koek en snoep. Anderzijds behoort tot deze groep ook wat ik noem ‘knutselvoeding’. Daarmee bedoel ik ‘iets dat in een fabriek in elkaar wordt geknutseld met als doel om het te doen lijken op voeding, maar het eigenlijk toch niet is’. Veel vegetarische vlees- en visvervangers vallen onder deze categorie. Net als de vegetarische roomboter of mayo.

Vaak wordt aan dit soort ‘voeding’ (ik zeg liever: producten) extra vitamines, mineralen of vezels toegevoegd, zodat er nog enige voedingswaarde in deze lege voedingsproducten zit.

Richtlijn voor een gezonde voedingsbasis

Een gezond voedingspatroon bestaat wat mij betreft voor het grootste deel uit onbewerkte voeding die je dan zelf thuis in je keuken bewerkt tot een maaltijd. Dit vul je dan aan met minimaal bewerkte voeding zoals extra vierge olijfolie, gestoomde makreel, roomboter etc. En als je dan al vindt dat je ultra-bewerkte voeding moet eten, laat dat dan een spaarzame uitzondering zijn.

Kijk eens in jouw boodschappenkar of voorraadkast. Hoeveel ultra-bewerkte voeding zit daarin? En wat zijn goede volwaardigere alternatieven?

Disclaimer: De inhoud van deze blogpost geeft mijn persoonlijke visie op een gezonde leefstijl weer en is uitdrukkelijk niet bedoeld als individueel advies aan jou als lezer noch als vervanging van begeleiding door een therapeut of arts. Het veranderen van je voedingspatroon of leefstijl vraagt namelijk om deskundige begeleiding, zeker als je gezondheidsklachten hebt of in verwachting bent. Neem bij gezondheidsklachten of zwangerschap daarom altijd contact op met je huisarts en/of vind een deskundig therapeut, arts of diëtist om je te begeleiden bij veranderingen in je eetpatroon. De lezer wordt ook gewezen op de van toepassing zijnde algemene disclaimer die hier te lezen is.